Tiêu Dao

Người ở AKô Dhông

Ngôi làng ấy được mệnh danh là giàu mạnh nhất Tây Nguyên, nơi vẫn còn giữ lại được những nét đặc trưng nhất của cộng đồng, của tộc người, ngay cả bên trong những căn nhà dài đặc trưng của người Ê Đê giữa cơn lốc đô thị hóa ngập tràn phố núi...

Dựng làng giữa lòng phố thị

Nằm trong lòng TP Buôn Ma Thuột, buôn AKô Dhông (phường Tân Lợi) trở mình mạnh mẽ trong sự phát triển của thời cuộc. Sau gần 70 năm dựng buôn làng, định hình được bản sắc và bây giờ trở thành trung tâm du lịch cộng đồng đầu tiên của Đắk Lắk. Không chỉ thế, nơi đây được đánh giá một trong những buôn làng giàu đẹp nhất Tây Nguyên.

Gần 70 năm dựng buôn, người trong buôn chẳng bao giờ quên được Ama Hrin, vị già làng đáng kính đã chọn đất lập buôn này từ năm 1956. Thuở ấy, già Ama Hrin (tên thật là Y Diêm Niê) ở cao nguyên MĐrắk theo vợ về vùng đất này. Nhưng dạo ấy người và đất dường như “không ưng nhau”, nên già không khỏi trăn trở khi chứng kiến người thân sống trong cảnh nghèo đói vì đất đai cằn cỗi, cỏ tranh và thú dữ nhiều hơn sông suối. Già đã đeo cung tên lên vai, tay cầm giáo, bạt lau dắt vợ con đi tìm vùng đất mới. Đất dựng buôn ngày ấy phải đi nhiều ngày mới tìm được và nơi này là đầu nguồn con suối lớn nhất Buôn Ma Thuột khi có 6 con suối khác nhau tụ hội là Ea Nuôl, Ea Giang, Ea Dung, Ea Ding, Ea Pủi, và Thun Mnung. Ako Dhông có tên từ đó với nghĩa “làng ở đầu nguồn suối”. Ngày đó ngoài Akô Dhông xung quanh khu vực Buôn Ma Thuột chỉ có 3 buôn là Kô Siêr, Păn Lăm và Alê.

Nhiều du khách thích thú khi trải nghiệm văn hóa, cuộc sống của người dân.
Nhiều du khách thích thú khi trải nghiệm văn hóa, cuộc sống của người dân.

Ama Hrin nhìn người Pháp và tìm cách làm quen với người Pháp, học tiếng của họ và học kĩ thuật trồng cà phê, tìm ra những giống cà phê tốt nhất cho vùng đất này. Với sức khoẻ cường tráng, lòng gan dạ, lòng quyết tâm sắt đá và trí thông minh, già Ama Hrin đã dạy buôn làng trồng cà phê, quy hoạch buôn, chia đất cho bà con… Ngoài cà phê, Ama H'rin còn chỉ cho dân làng trồng các loại cây điều, bơ, tiêu, chăn nuôi gia súc, gia cầm cải thiện đời sống. Nhiều giai đoạn kinh tế khó khăn, nhưng người Ako Dhông chưa bao giờ bị đói. Họ cùng đoàn kết, sẵn sàng chia sẻ cho nhau từ hạt muối đến bầu nước. Nhưng rồi, sau 82 mùa cúng bến nước, già Ama H'rin đã phải về bên kia núi, nhưng sức sống của buôn làng ngày càng mạnh mẽ. Nhờ tư duy của già, buôn Ako Dhong vẫn giữ nguyên nhiều nét đẹp của đồng bào.

Buôn Ako Dhong cũng như nhiều buôn làng Ê Đê khác trên dải đất bazan nắng đỏ này, vẫn còn nhiều người sống và giữ mạch nguồn trong huyết quản, như gia đình già làng Ama Denny buôn Akô Dhông hiện tại (con rể của già Ama Hrin), là Y Zack, con trai của già Ama Hrin, chàng ca sĩ Ê đê trong nhóm Du Ca sôi động của nhạc sĩ Trần Tiến ngày nào đóng khố, ngực vạm vỡ ra Hà Nội biểu diễn. Như Nay Phai, nghệ nhân chỉnh chiêng một đời tâm huyết gìn giữ và truyền dạy văn hoá cồng Chiêng. Hay Ama Nhiên, nghệ nhân kể khan trẻ nhất thế hệ hiện tại, có Y Tis, nghệ nhân trẻ đa tài vừa có thể chơi được rất nhiều nhạc cụ Tây Nguyên vừa chế tác nhạc cụ, cũng là học trò xuất sắc của nghệ nhân Nay Phai. Hay nghệ nhân dệt thổ cẩm Hmin Niê, và cả Y Thiên, một chàng trai rẽ ngang làm du lịch cộng đồng như được các “Yang giao cho trọng trách lớn” với quê hương buôn làng của mình.

Giữ buôn, để nuôi người

Nằm giữa lòng TP Buôn Ma Thuột, buôn Akô Dhông với diện tích hơn 62ha, 247 hộ và 1.004 nhân khẩu (trong đó người dân tộc Ê Đê 64 hộ, 317 nhân khẩu) dù mấy mươi năm qua vẫn còn lưu giữ, bảo tồn được những giá trị văn hóa truyền thống đặc trưng độc đáo của người Ê Đê như nhà dài, văn hóa cồng chiêng, tượng gỗ, ẩm thực, thổ cẩm...

iữa phố thị sầm uất vẫn còn một ngôi làng bản địa lưu giữ được nét văn hóa của đồng bào Ê-Đê.
Giữa phố thị sầm uất vẫn còn một ngôi làng bản địa lưu giữ được nét văn hóa của đồng bào Ê-Đê.

Đặc biệt là tài sản vô giá từ những ngôi nhà dài và phong tục tập quán truyền thống lâu đời. Nơi đây vẫn gìn giữ được 32 ngôi nhà dài. Các ngôi nhà dài làm bằng gỗ, lợp ngói, vách nghiêng, mái nhọn nhô ra phía trước trong buôn, đều nằm dọc hai bên đường theo hướng truyền thống từ Bắc đến Nam. Đầu nhà quay về phía Bắc, có cửa chính và là cửa đón khách, thông ra sàn rộng, còn đầu hồi phía Nam cuối nhà dành cho sinh hoạt gia đình. Với người Ê Đê, nhà dài là biểu tượng văn hóa, là trái tim, máu thịt, là điều gần gũi và thiêng liêng của dân tộc. Đây không chỉ là nơi sinh hoạt của gia đình mà còn là không gian văn hóa, địa điểm các nghi lễ cúng được tổ chức.

Già Ama Hrin là một “kiến trúc sư trưởng” tài ba, già đã tạo ra một không gian kiến trúc đặc trưng cho Ako D'hong. Di sản già để lại khiến nơi đây trở thành buôn điển hình của tỉnh Đắk Lắk. Theo quy hoạch, điểm du lịch cộng đồng này rộng hơn 55 ha, quy mô dân số khoảng 2.200 - 3.000 nhân khẩu, trong đó có hơn 1/3 số người sinh sống bằng nghề dệt thổ cẩm, làm rượu cần, chế tác đồ thủ công mĩ nghệ và mở dịch vụ giải trí văn hóa, văn nghệ truyền thống, phục vụ du khách trong nước và quốc tế. Với 4 dàn chiêng Knăh, nhiều điệu xoang cổ của dân tộc Ê Đê, có bến nước cùng cảnh quan thiên nhiên đẹp được người dân gìn giữ, bảo tồn khá nguyên vẹn. Hiện trong buôn có hai đội chiêng cao tuổi và trẻ tuổi thường xuyên được mời phục vụ du khách trong và ngoài tỉnh. Đây là vốn tài nguyên quý giá để giúp điểm du lịch cộng đồng này xây dựng, phát triển các sản phẩm du lịch, thu hút du khách.

Người ở AKô Dhông

Già làng Ama Denny, con rể của già Ama Hrin cũng mở mô hình kinh doanh, ông vẫn đau đáu với việc giúp người trong buôn giàu lên từ văn hóa của cha ông để lại. “Kinh doanh không chỉ giúp bảo tồn, quảng bá những giá trị văn hoá truyền thống của người Ê Đê đến với nhiều người hơn mà còn mang lại thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào!”, già làng Ama Denny chia sẻ.

Nhiều người trẻ, như anh Y Thiên, hướng dẫn viên du lịch người Ê Đê của buôn Akô Dhông tâm sự, anh rẽ ngang sang làm du lịch là vì muốn gìn giữ phát huy giá trị bản sắc văn hoá của dân tộc mình, muốn góp sức xây dựng cho quê hương, cho buôn làng của mình.

Ông Võ Tiến Dũng, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin TP Buôn Ma Thuột cho biết, HĐND tỉnh Đắk Lắk đã có kế hoạch hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng tại các thôn, buôn đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2021 - 2025. Akô Dhông là buôn được chọn thực hiện mô hình điểm về du lịch cộng đồng. Từ đó nhân rộng, phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.

Tiêu Dao

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang: Vượt khó xây dựng thành công nông thôn mới

Thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang: Vượt khó xây dựng thành công nông thôn mới

Ấn tượng nhất trong quá trình xây dựng nông thôn mới (NTM) ở xứ lụa Tân Châu là đời sống người dân không ngừng được nâng cao, bộ mặt đô thị và cả vùng nông thôn đều khởi sắc...
Hoàn thành đối soát 33,5 triệu GPLX với cơ sở dữ liệu dân cư

Hoàn thành đối soát 33,5 triệu GPLX với cơ sở dữ liệu dân cư

Liên quan đến việc triển khai Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số Quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06), lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải (GTVT) thông tin, đến nay, Bộ đã hoàn thành cả 4 nhiệm vụ gồm: Chia sẻ dữ liệu giấy phép lái xe, chia sẻ dữ liệu đăng kiểm phương tiện; cung cấp dịch vụ công trực tuyến đổi giấy phép lái xe; kết nối hệ thống giải quyết thủ tục hành chính Bộ GTVT với cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư; xây dựng kho số hóa kết quả thủ tục hành chính.
Hội Phụ nữ phường Vinh Tân tổng kết hoạt động phong trào Hội năm 2023

Hội Phụ nữ phường Vinh Tân tổng kết hoạt động phong trào Hội năm 2023

Ngày 1/12, Hội LHPN phường Vinh Tân, TP Vinh, tỉnh Nghệ An đã tổng kết hoạt động phong trào Hội năm 2023 và triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2024.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bạc Liêu được bổ nhiệm giữ chức Thứ trưởng Bộ Tài chính

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bạc Liêu được bổ nhiệm giữ chức Thứ trưởng Bộ Tài chính

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký các quyết định bổ nhiệm Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bạc Liêu giữ chức Thứ trưởng Bộ Tài chính.
Ngày 20/12 xét xử phúc thẩm vụ án "chuyến bay giải cứu"

Ngày 20/12 xét xử phúc thẩm vụ án "chuyến bay giải cứu"

Dự kiến ngày 20/12 tới đây, TAND cấp cao tại Hà Nội sẽ đưa ra xét xử phúc thẩm 21 bị cáo có đơn kháng cáo trong vụ án "chuyến bay giải cứu".

Tin khác

“Ngày mai tươi sáng” tiếp thêm nghị lực sống cho bệnh nhân ung thư nghèo

“Ngày mai tươi sáng” tiếp thêm nghị lực sống cho bệnh nhân ung thư nghèo
Ở Việt Nam, hàng năm có khoảng 182.600 người mắc bệnh ung thư, khoảng 122.700 người tử vong và hiện có hơn 350.000 bệnh nhân đang sống chung với căn bệnh này. Người bệnh ung thư phải đương đầu với những khó khăn chồng chất, đặc biệt các trường hợp không có thẻ BHYT.

Đảng uỷ Quân sự tỉnh Nghệ An tổ chức hội nghị ra Nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ năm 2024

Đảng uỷ Quân sự tỉnh Nghệ An tổ chức hội nghị ra Nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ năm 2024
Sáng 3/12, Đảng ủy Quân sự tỉnh Nghệ An tổ chức Hội nghị ra Nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ năm 2024. Trung tướng Hà Thọ Bình, Phó Bí thư Đảng ủy, Tư lệnh Quân khu 4 dự và chỉ đạo hội nghị. Cùng dự có Thiếu tướng Phan Văn Sỹ, Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu và đại biểu các cơ quan Quân khu.

Tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế

Tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế
Chủ trương giảm biên chế là một quyết sách quan trọng, đúng dắn. Từ khi thực hiện đường lối đổi mới, nhiệm kì nào của Đảng, Nhà nước cũng đặt ra nhiệm vụ như một sứ mệnh.

Điểm sáng y tế của tỉnh và khu vực

Điểm sáng y tế của tỉnh và khu vực
Để giúp người dân được tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng, những năm qua, công tác khám, chữa bệnh cho người dân luôn được Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê coi là giải pháp cơ bản để nâng cao sự hài lòng của người bệnh, nâng cao uy tín của bệnh viện.

AGRIBANK - Chi nhánh Thanh Hóa: Tổ chức thành công đại hội các Chi đoàn trực thuộc Đoàn Thanh niên

AGRIBANK - Chi nhánh Thanh Hóa: Tổ chức thành công đại hội các Chi đoàn trực thuộc Đoàn Thanh niên
Trong các ngày từ 24 đến 29/11/2023, 17 chi đoàn trực thuộc Đoàn cơ sở Agribank - Chi nhánh tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức thành công Đại hội Chi đoàn nhiệm kỳ 2023-2025.

Hậu cần cho xe điện

Hậu cần cho xe điện
Với xu hướng chuyển đổi xanh, giảm phát thải khí nhà kính, việc phương tiện giao thông sử dụng điện đang “bứt tốc”, từng bước thay thế xe nhiên liệu hóa thạch tại nước ta.

Đề xuất 3 kịch bản đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam

Đề xuất 3 kịch bản đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam
Tại cuộc làm việc với Bộ Giao thông vận tải và một số Bộ, ngành liên quan đến Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam sáng 1/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, cần đặt ra "đầu bài" cụ thể đối với tuyến đường sắt tốc độ cao…

Cơ hội để Điện Biên và vùng Tây Bắc phát triển kinh tế, xã hội

Cơ hội để Điện Biên và vùng Tây Bắc phát triển kinh tế, xã hội
Việc mở rộng nâng cấp sân bay Điện Biên đã mở ra cơ hội phát triển mới cho kinh tế, xã hội của tỉnh Điện Biên cũng như có ý nghĩa quan trọng với vùng kinh tế Tây Bắc.

Người cao tuổi vui khỏe với môn bóng chuyền hơi

Người cao tuổi vui khỏe với môn bóng chuyền hơi
Những năm gần đây, phong trào luyện tập bóng chuyền hơi được các cấp Hội NCT trong thị xã Kinh Môn hưởng ứng mạnh mẽ, thu hút đông đảo NCT tham gia. Tại các CLB, NCT thường xuyên luyện tập, góp phần tăng cường sức khỏe và nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho NCT theo phương châm “sống vui, sống khỏe, sống có ích”.

Tuyên án Nguyễn Minh Quân và đồng phạm trong vụ án xảy ra tại Bệnh viện TP. Thủ Đức

Tuyên án Nguyễn Minh Quân và đồng phạm trong vụ án xảy ra tại Bệnh viện TP. Thủ Đức
Sau 2 ngày xét xử sơ thẩm, ngày 1/12, Tòa án Nhân dân TP. Hồ Chí Minh đã tuyên án đối với các bị cáo trong vụ án "Tham ô tài sản, Rửa tiền, Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh.

Tiền lương mới theo vị trí việc làm

Tiền lương mới theo vị trí việc làm
Thực hiện Nghị quyết 27-NQ/TW của Trung ương và của Quốc hội, từ ngày 1/7/2024 thực hiện cải cách chính sách tiền lương, bảo đảm người lao động đủ sống cho bản thân và gia đình họ bằng nguồn thu nhập từ lương.

Kỷ luật cán bộ CSGT ở Bình Dương có hành vi, lời lẽ thiếu chuẩn mực

Kỷ luật cán bộ CSGT ở Bình Dương có hành vi, lời lẽ thiếu chuẩn mực
Hôm nay 1/12, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Bình Dương đã họp xem xét kỷ luật đối với cán bộ có hành vi thiếu chuẩn mực trong khi tham gia giao thông.

Công ty Nghị Lực Sống “chắp cánh ước mơ” cho các em học viên khuyết tật

Công ty Nghị Lực Sống “chắp cánh ước mơ” cho các em học viên khuyết tật
Vừa qua, Công ty Cổ phần Nghị Lực Sống – Doanh nghiệp xã hội đã tổ chức Lễ tốt nghiệp khóa 2 năm 2023, với thông điệp “Hành trình hạnh phúc”, dành cho 58 em học viên khuyết tật cùng người thân.

Học sinh ở quận Nam Từ Liêm đau đầu, buồn nôn khi ăn "kẹo lạ", Sở GD&ĐT TP Hà Nội chỉ đạo khẩn

Học sinh ở quận Nam Từ Liêm đau đầu, buồn nôn khi ăn "kẹo lạ", Sở GD&ĐT TP Hà Nội chỉ đạo khẩn
Mới đây, 11 học sinh Trường THCS Nguyễn Quý Đức, quận Nam Từ Liêm có dấu hiệu đau đầu, buồn nôn khi ăn cùng một loại kẹo không rõ nguồn gốc, bao bì in chữ nước ngoài.

Trao chứng nhận kỷ lục châu Á với tháp Thần Nông cao 15 mét ở Bắc Ninh

Trao chứng nhận kỷ lục châu Á với tháp Thần Nông cao 15 mét ở Bắc Ninh
Tháp Thần Nông hình hạt lúa ở tỉnh Bắc Ninh được ghép bởi 1.012 chiếc cối đá lớn nhất Việt Nam được vinh danh kỷ lục châu Á.
Xem thêm
Hội Phụ nữ phường Vinh Tân tổng kết hoạt động phong trào Hội năm 2023

Hội Phụ nữ phường Vinh Tân tổng kết hoạt động phong trào Hội năm 2023

Ngày 1.12, Hội LHPN phường Vinh Tân, TP Vinh Nghệ An đã tổng kết hoạt động phong trào Hội năm 2023 và triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2024.
Ngày 20/12 xét xử phúc thẩm vụ án "chuyến bay giải cứu"

Ngày 20/12 xét xử phúc thẩm vụ án "chuyến bay giải cứu"

Dự kiến ngày 20/12 tới đây, TAND cấp cao tại Hà Nội sẽ đưa ra xét xử phúc thẩm 21 bị cáo có đơn kháng cáo trong vụ án "chuyến bay giải cứu".
“Ngày mai tươi sáng” tiếp thêm nghị lực sống cho bệnh nhân ung thư nghèo

“Ngày mai tươi sáng” tiếp thêm nghị lực sống cho bệnh nhân ung thư nghèo

Ở Việt Nam, hàng năm có khoảng 182.600 người mắc bệnh ung thư, khoảng 122.700 người tử vong và hiện có hơn 350.000 bệnh nhân đang sống chung với căn bệnh này. Người bệnh ung thư phải đương đầu với những khó khăn chồng chất, đặc biệt các trường hợp không có thẻ BHYT.
Học sinh ở quận Nam Từ Liêm đau đầu, buồn nôn khi ăn "kẹo lạ", Sở GD&ĐT TP Hà Nội chỉ đạo khẩn

Học sinh ở quận Nam Từ Liêm đau đầu, buồn nôn khi ăn "kẹo lạ", Sở GD&ĐT TP Hà Nội chỉ đạo khẩn

Mới đây, 11 học sinh Trường THCS Nguyễn Quý Đức, quận Nam Từ Liêm có dấu hiệu đau đầu, buồn nôn khi ăn cùng một loại kẹo không rõ nguồn gốc, bao bì in chữ nước ngoài.
Chốt phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025

Chốt phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025

Chiều 29/11, Bộ GD&ĐT đã chính thức “chốt” phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025, với 4 môn thi, gồm 2 môn thi bắt buộc và 2 môn thi lựa chọn.
Trao máy tính cho học sinh trường vùng cao xứ Thanh

Trao máy tính cho học sinh trường vùng cao xứ Thanh

Ngày 28/11, Công ty TNHH Sở hữu trí tuệ Invenco phối hợp với Phòng GD&ĐT huyện Quan Sơn (Thanh Hóa) trao tặng 20 máy tính cho 2 trường Tiểu học xã Sơn Điện.
Chi hội Báo chí Trung ương tại Thanh Hoá trao quà cho trò nghèo vùng khó

Chi hội Báo chí Trung ương tại Thanh Hoá trao quà cho trò nghèo vùng khó

Chi hội Nhà báo các Cơ quan Báo chí Trung ương tại Thanh Hóa vừa phối hợp cùng UBND huyện Bá Thước đã tổ chức buổi trao quà cho các em học sinh trên địa bàn.
Về với xã Anh hùng Kim Liên

Về với xã Anh hùng Kim Liên

Trong thơ ca ở Việt Nam, từ “Sen vàng” và tên làng "Kim Liên" là lấy từ điển tích ở các sách của Trung Quốc: “Theo các từ điển của Trung Quốc như Từ Nguyên và Từ Hải thì (Kim Liên) nghĩa như sau: Kim - vàng; Liên - hoa sen; Kim Liên - hoa sen bằng vàng th
Đảng bộ thị xã Buôn Hồ làm theo Bác

Đảng bộ thị xã Buôn Hồ làm theo Bác

Đảng bộ thị xã Buôn Hồ thường xuyên đẩy mạnh việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Theo đó, cả hệ thống chính trị trong thị xã lấy nhiệm vụ “tự soi, tự sửa” là việc làm thường xuyên, nền nếp, tạo chuyển biến rõ rệt, hiệu quả, thiết thực trong suy nghĩ và hành động của cán bộ, đảng viên.
Phiên bản di động