Lỗ hổng “chết người” của hàng hải quốc tế

Lỗ hổng trong hệ thống hàng hải quốc tế, khiến 2.750 tấn amoni nitrat mắc kẹt ở Beirut được cho là một nguyên nhân dẫn tới vụ nổ thảm khốc…

Chiều tối 4/8, một đám cháy bùng lên tại nhà kho gần khu cảng ở Thủ đô Beirut, Lebanon làm bùng phát vụ nổ thảm khốc, khiến ít nhất 158 người chết, hơn 6.000 người bị thương và khoảng 300.000 người mất nhà cửa.

Theo Laleh Khalili, giáo sư chính trị quốc tế tại Đại học Queen Mary London, Anh, trong khi sự chú ý và cơn thịnh nộ của dư luận dồn vào sự yếu kém của Chính phủ Lebanon, gốc rễ của thảm họa còn sâu rộng hơn thế. Đó là sự lỏng lẻo của mạng lưới hàng hải và những mánh khóe của các doanh nghiệp hàng hải nhằm lách quy định quốc tế.

Tháng 9/2013, tàu chở hàng Rhosus thuộc sở hữu của doanh nhân người Nga Igor Grechushkin, được đăng kí cho một công ty ở Bulgaria và treo cờ Moldova, bắt đầu hành trình chở hơn 2.700 tấn amoni nitrat từ thành phố Batumi, Gruzia, tới Mozambique. Công ty sản xuất chất nổ Fabrica de Explosivos de Mozambique (FEM) xác nhận họ đặt đơn hàng này để sản xuất thuốc nổ cho các công ty khai khoáng.

1509 5057 chay 2 1596580806872
Kho chứa amoni nitrat ở cảng Beirut phát nổ hôm 4/8.

Thủy thủ đoàn của Rhosus khi đó gồm 8 người Ukraine và 2 người Nga, do thuyền trưởng Boris Prokoshev điều hành. Họ lên tàu mà không hay biết rằng thủy thủ đoàn trước đó đã đồng loạt rời tàu để phản đối việc không được trả lương.

Khi đi qua Địa Trung Hải, Grechushkin đột ngột yêu cầu thuyền trưởng Prokoshev ghé cảng Beirut để lấy thêm hàng chở đến cảng Aqaba ở Jordan, được cho là do khó khăn tài chính, trước khi tiếp tục hành trình tới châu Phi giao số amoni nitrat cho FEM.

Tuy nhiên, tàu Rhosus đã không thể rời khỏi Beirut, do bị giới chức Lebanon tịch thu vì vi phạm các tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng hải Quốc tế, đồng thời không trả phí cập cảng cùng những khoản phí dịch vụ khác.

Grechushkin, chủ nhân của Rhosus, đã đăng kí con tàu ở Moldova, nơi thủ tục đăng kí tàu lỏng lẻo hơn hầu hết quốc gia khác đối với các quy định về lao động, sức khỏe, an toàn và môi trường. Chế độ đăng kí cởi mở như vậy được gọi là “cờ thuận tiện”, có nghĩa là một con tàu đăng kí treo cờ của quốc gia khác với quốc tịch chủ sở hữu của nó.

Ý tưởng treo “cờ thuận tiện” do các luật sư Mỹ tại những quốc gia “sân sau” của họ như Panama, Liberia và Honduras nghĩ ra. “Lợi ích của việc treo cờ thuận tiện là có thể trốn thuế, tránh được một khoản tiền bảo hiểm đáng kể, mang lại lợi nhuận lớn cho chủ tàu để trả lương cho những thủy thủ có thể tới từ bất cứ đâu trên thế giới”, nhà bình luận người Mỹ John McPhee cho biết.

Khi nhận ra nguy cơ phải trả giá đắt vì vụ giữ tàu Rhosus, Grechushkin bắt đầu tiến hành thủ tục xin phá sản, bỏ mặc con tàu cùng thủy thủ đoàn. Công ty FEM của Mozambique cũng từ bỏ đơn hàng amoni nitrat của họ.

Đôi khi hàng hóa trên những con tàu này được bán đấu giá để trả tiền cho các chủ nợ, hoặc tiền lương chưa thanh toán cho thủy thủ đoàn, hay phí dọn dẹp và chuyển nhượng. Tuy nhiên, phương án bán lại hàng hóa đã không được áp dụng đối với hơn 2.700 tấn amoni nitrat trên tàu Rhosus. Giới chức Lebanon còn không cho phép 4 thuyền viên, bao gồm thuyền trưởng Prokoshev, rời tàu mà không có thủy thủ đoàn thay thế. Tới tháng 8/2014, một thẩm phán Lebanon đã ra lệnh trả tự do cho các thuyền viên. Hơn 2.700 tấn amoni nitrat được chuyển lên nhà kho tại cảng Beirut.

Như vậy, nỗi tức giận của hầu hết người dân Lebanon với sự yếu kém của chính phủ là chính đáng, nhưng những lỗ hổng chết người trong hệ thống hàng hải quốc tế cũng là một nguyên nhân.

Giáo sư Khalili nhận định “cờ thuận tiện” về cơ bản là một công cụ nhằm bảo vệ lợi ích, cho phép những con tàu không đủ an toàn khởi hành với thủy thủ đoàn dễ bị chủ lao động lợi dụng. Ngay cả những công ty vận tải phát đạt nhất thế giới, trụ sở ở châu Âu và Đông Á, cũng sử dụng công cụ này để tiết kiệm tiền lương, thuế và bảo hiểm.

“Việc loại bỏ tình trạng lợi dụng “cờ thuận tiện” và cải cách cơ chế phân xử vốn thường gây bất lợi cho các thuyền viên, cũng như những quốc gia yếu thế, chỉ là một trong những bước đầu tiên để giải quyết sai lầm dẫn đến thảm kịch hôm 4/8. Khi lớp bụi ở Beirut lắng xuống, có rất nhiều việc phải làm”, giáo sư Khalili đánh giá.

Đ.K (Tổng hợp)

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Ngày 14/1, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết quan điểm của Việt Nam về kết quả bầu cử người đứng đầu vùng lãnh thổ Đài Loan ngày 13/1/2024, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết:
Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Trong vụ giết Abby Choi - người mẫu Hong Kong (Trung Quốc) - có 4 thành viên trong một gia đình cùng một nhân tình - là những nghi phạm chính.
Động đất mạnh tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria: WHO cảnh báo số nạn nhân có thể còn tăng

Động đất mạnh tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria: WHO cảnh báo số nạn nhân có thể còn tăng

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã bày tỏ quan ngại rằng số người thiệt mạng trong thảm họa động đất xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria sẽ còn tiếp tục tăng cao.
Việt Nam đảm nhận vị trí quan trọng tại Hiệp hội Cảnh sát các nước ASEAN

Việt Nam đảm nhận vị trí quan trọng tại Hiệp hội Cảnh sát các nước ASEAN

Ngày 11/1, tại trụ sở Ban Thư ký Hiệp hội Cảnh sát các nước ASEAN (ASEANAPOL) đã diễn ra lễ chuyển giao các chức vụ Giám đốc Dịch vụ Cảnh sát và Giám đốc Kế hoạch và Chương trình của ASEANAPOL.
Máy bay đâm vào chung cư ở Mỹ, toàn bộ hành khách thiệt mạng

Máy bay đâm vào chung cư ở Mỹ, toàn bộ hành khách thiệt mạng

Một máy bay dân dụng hạng nhẹ rơi trúng một tòa chung cư thấp tầng ở thành phố Keene thuộc bang New Hampshire của Mỹ, gây ra đám cháy lớn khiến toàn bộ người trên chiếc phi cơ tử vong.

Tin khác

Việt Nam trúng cử Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025

Việt Nam trúng cử Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025
Việt Nam đã trúng cử trở thành thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025, tại phiên họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 77 tại New York (Mỹ).

3 sĩ quan của Bộ Công an đi thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc

3 sĩ quan của Bộ Công an đi thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc
Việc Bộ Công an chính thức cử 03 sĩ quan tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc tại Nam Sudan là một dấu mốc quan trọng, là điểm sáng nổi bật trong hoạt động đối ngoại an ninh, một bước tiến trong hội nhập, hợp tác và phát triển toàn diện; khẳng định nhất quán quan điểm Việt Nam là bạn, đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Ít nhất 31 người thiệt mạng trong vụ xả súng tại Thái Lan

Ít nhất 31 người thiệt mạng trong vụ xả súng tại Thái Lan
Trang Thaiger đưa tin, ít nhất 31 nạn nhân, chủ yếu là trẻ nhỏ, đã thiệt mạng trong vụ xả súng xảy ra tại một nhà trẻ ở tỉnh Nong Bua Lamphu, đông bắc Thái Lan ngày 6/10.

Cảnh sát Nhật Bản công bố kết luận điều tra vụ cựu Thủ tướng Shinzo Abe bị ám sát

Cảnh sát Nhật Bản công bố kết luận điều tra vụ cựu Thủ tướng Shinzo Abe bị ám sát
Ngày 25/8, Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật Bản đã chính thức công bố kết luận điều tra vấn đề an ninh liên quan đến vụ việc cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe bị ám sát hôm 8/7.

Tòa án Hiến pháp Thái Lan đình chỉ chức vụ của Thủ tướng Prayut Chan-o-cha

Tòa án Hiến pháp Thái Lan đình chỉ chức vụ của Thủ tướng Prayut Chan-o-cha
Ngày 24/8, Tòa án Hiến pháp Thái Lan đã đình chỉ chức vụ của Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha.

Trung Quốc triệu Đại sứ Mỹ tới phản đối chuyến thăm của bà Pelosi

Trung Quốc triệu Đại sứ Mỹ tới phản đối chuyến thăm của bà Pelosi
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 3/8 cho biết, đã triệu Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Nicholas Burns tới để phản đối chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi.

Nga rời trạm ISS: Hơn 2 thập kỷ hợp tác vũ trụ Nga - Mỹ sẽ ra sao?

Nga rời trạm ISS: Hơn 2 thập kỷ hợp tác vũ trụ Nga - Mỹ sẽ ra sao?
Nga tuyên bố rời Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) sẽ chấm dứt 2 thập kỷ hợp tác trong vũ trụ giữa Mỹ và Nga sau Chiến tranh Lạnh khi cùng xây dựng và vận hành trạm vũ trụ.

Australia chật vật chống chọi trận lũ "chưa biết khi nào kết thúc"

Australia chật vật chống chọi trận lũ "chưa biết khi nào kết thúc"
Mưa lớn xối xả tiếp tục đổ xuống bờ biển phía Đông Australia, buộc hàng nghìn cư dân Sydney phải di tản khẩn cấp do mực nước sông vượt ngưỡng nguy hiểm, vào thời điểm khu vực này đã trải qua 4 trận lũ lụt lớn trong 18 tháng qua.

Việt Nam được bầu làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 77

Việt Nam được bầu làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 77
Theo tin từ phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên Hợp Quốc, sáng 7/6 (giờ New York, Mỹ), Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã họp để bầu các chức danh Chủ tịch và các Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khoá 77.

Cụ ông người Venezuela là người cao tuổi nhất thế giới

Cụ ông người Venezuela là người cao tuổi nhất thế giới
Tổ chức Kỷ lục thế giới Guinness vừa chính thức công nhận cụ Juan Vicente Perez, 113 tuổi người Venezuela là cụ ông cao tuổi nhất thế giới, tính đến tháng 2/2022.

WHO cảnh báo đại dịch COVID-19 chưa kết thúc

WHO cảnh báo đại dịch COVID-19 chưa kết thúc
Đại dịch COVID-19 “chắc chắn chưa kết thúc” - Tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo tại phiên khai mạc kỳ họp Đại hội đồng Y tế Thế giới (WHA) lần thứ 75 hôm 22.5.

Séc được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc

Séc được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc
Ngày 10/5, trong cuộc bỏ phiếu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc, Cộng hòa Séc đã giành được đa số ủng hộ để thay thế Nga, sau khi Nga bị đình chỉ tham gia Hội đồng Nhân quyền do chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Trong 5 năm tới nhiệt độ toàn cầu có thể tăng 1,5 độ C

Trong 5 năm tới nhiệt độ toàn cầu có thể tăng 1,5 độ C
Kết quả nghiên cứu của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) và Văn phòng Khí tượng Anh (Met Office) công bố ngày 9/5, trong 5 năm tới, nhiệt độ toàn cầu có thể tăng 1,5 độ C do mức độ phát thải khí nhà kính cao kỷ lục và khả năng đó đang tăng lên theo thời gian.

Mỹ sẽ tẩy chay những cuộc họp của G-20 có Nga tham dự

Mỹ sẽ tẩy chay những cuộc họp của G-20 có Nga tham dự
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet L. Yellen sẽ tẩy chay một số cuộc họp của Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) trong tuần này để phản đối chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine.

Cảnh sát điều tra vụ Cristiano Ronaldo đập điện thoại cổ động viên

Cảnh sát điều tra vụ Cristiano Ronaldo đập điện thoại cổ động viên
Người phát ngôn của Cảnh sát Merseyside cho biết, "Chúng tôi có thể xác nhận đang liên lạc với Man Utd và Everton sau một vụ cáo buộc tấn công ở trận đấu trên sân Goodison Park".
Xem thêm
Tổng thống Putin – lựa chọn của nước Nga

Tổng thống Putin – lựa chọn của nước Nga

Tổng thống Vladimir Putin giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử quan trọng của Nga, chỉ dấu cho thấy sự ủng hộ nhiệt thành của dân chúng Nga với nhà lãnh đạo đất nước.
Chủ của các hạng mục giải thưởng của Oscar 2024

Chủ của các hạng mục giải thưởng của Oscar 2024

Sáng 11/3 (giờ Việt Nam), lễ trao giải Oscar 2024 đã được khai mạc tại nhà hát Nhà hát Dolby, TP. Los Angeles, Mỹ. Đây là sự kiện điện ảnh lớn nhất thế giới cũng là giải thưởng danh giá được nhiều người quan tâm, chờ đợi.
Danh tính thủy thủ người Việt thiệt mạng trên tàu bị Houthi tấn công ở Vịnh Aden

Danh tính thủy thủ người Việt thiệt mạng trên tàu bị Houthi tấn công ở Vịnh Aden

Ngày 7/3, hãng thông tấn AP của Mỹ đưa tin, lực lượng Houthi ở Yemen tấn công tên lửa vào tàu chở hàng True Confidence ở Vịnh Aden vào ngày 6/3. Trên tàu có 4 thuyền viên Việt Nam, trong đó 1 người thiệt mạng.
Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

"Cho tới nay, các cơ quan chức năng chưa hề đưa ra bất cứ một kết luận nào về vụ việc mất tích của máy bay MH370. Do đó, bộ phim tài liệu “MH370: Chiếc máy bay biến mất” đưa ra những nhận định khi chưa có kết luận chính thức của các cơ quan chức năng là s
Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Các nhà khoa học tại Đại học Durham (Anh) xác nhận hố đen mới được tìm thấy là một trong những hố đen lớn nhất từng được phát hiện.
Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Kính viễn vọng không gian James Webb đã phát hiện hình ảnh được cho là của 6 thiên hà cổ đại khổng lồ; sự tồn tại của chúng có thể làm đảo lộn các lý thuyết vũ trụ học hiện tại.
Phiên bản di động