Buổi ra mắt CLB Ví giặm Nghệ Tĩnh có mặt cụ Nguyễn Công Phức, cựu Giám đốc Sở Tư pháp, Chủ tịch Hội đồng hương Nghệ An tại Khánh Hòa; ông Lê Văn Hoa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao; ông Trần Mộng Điệp, Phó Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và khoảng 200 anh chị em đang sống và làm việc chủ yếu tại Nha Trang, nhưng cũng có một nhóm “đội mưa” về từ Khánh Vĩnh.
Sau khi công bố Quyết định thành lập, phát biểu của lãnh đạo, ra mắt của Ban chủ nhiệm, cụ Nguyễn Công Phức trên tuổi 80, chân đã chậm, tay đã run… vẫn gửi gắm đôi điều đến CLB: “Ví giặm là làn điệu dân ca đặc sắc, đậm đặc tình người, giờ đây không còn riêng của Nghệ Tĩnh nữa mà đã trở thành di sản của cả nước và nhân loại. Tự hào lắm, sung sướng lắm. Ông mong các em, các cháu trong CLB luôn trau dồi nghề nghiệp, đoàn kết cùng cất cao làn điệu ví giặm, tinh hoa của quê hương, đưa loại đặc sản văn hóa này đi xa, đi mãi trên miền đất quê hương thứ hai của chúng ta”.
Đêm biểu diễn ra mắt CLB ví giặm Nghệ Tĩnh với hơn chục bài hát, múa của các cháu, các em sinh ra từ miền ví giặm đang công tác tại Trung tâm Văn hóa tỉnh; Khoa Nghệ thuật, Trung tâm biểu diễn thuộc Trường Đại học Khánh Hòa và một số cơ quan, ban ngành khác ở tỉnh Khánh Hòa và TP Nha Trang; trong đó có “ca sĩ” Lê Văn Hoa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao. Giọng hát của các cháu, các em chưa thể mượt mà, da diết, trữ tình như các nghệ sĩ thực thụ nhưng nghe vẫn cảm xúc, vẫn nhớ thương đến nồng nàn. Một đôi trai gái “Thử lòng chung thủy”: Người ơi, vì ai mà ăn cơm cũng nghẹn, uống nước cũng nghẹn/ Nghe lời bạn hẹn ra đứng bờ sông, bãi thì thấy bãi mà không thấy người… hoặc: Nghe tin anh đau đầu chưa khỏi, em băng rừng bẻ lá về xông/ Ước mần răng cho đây vợ, đó chồng/ Đổ mồ hôi ra thì em quạt, ngọn gió nồng em che...
%20of%20untitled.jpg)
Chỉ cần chấm phá vài nét cũng đủ thấy dân ca ví giặm quê tôi có sắc màu; vừa ý nhị sâu lắng, nhưng lại tình tứ, cao siêu và dân dã đến nhường nào. Một cháu gái ở Khoa Nghệ thuật Trường Đại học Khánh Hòa độ tuổi khoảng 20 cất lên “Câu đợi câu chờ”: Ngày ấy bên bờ sông Lam, anh nghe câu hò ví giặm/ Để một đời anh đi xa, để ngàn lần anh nhớ mãi/ Ngày ấy bên bờ sông Lam, con đò tiễn một lữ khách qua sông/ Người ơi sao mà thương, mà sâu nặng/ Câu thương, câu đợi, câu chờ. Người đó là thế hệ chúng tôi chăng? Sao câu ví giặm chạm đến tận đáy tim lớp người “thất thập” làm cho tôi xao xuyến, bồi hồi đến vậy. Tôi không dám nghe nữa, phải bỏ ra ngoài, gạt giọt lệ hiếm hoi, thở chút không khí mát mẻ mùa Thu của thành phố biển. Nha Trang về đêm đẹp quá, lộng lẫy quá. Sau cơn mưa đầu mùa, bầu trời quang đãng, ánh điện đường, cửa hàng, khách sạn… lung linh sắc màu.
Đang trong dòng hồi tưởng bỗng “Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò ví giặm” của Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Lê Văn Hoa vút lên: Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò Nghệ Tĩnh/ Ơi câu hò xứ sở nghe thắm đượm tình quê/ Chiều Mạc Tư Khoa rừng dương như trầm lặng, mà nghe câu giặm rằng giận, rằng thương/ Ơi câu hò quê hương, em hát chiều nay, sao mà thương, mà nhớ...
Ví giặm Nghệ Tĩnh là nguồn cảm xúc cho biết bao nhà thơ, nhà văn, nhạc sĩ sáng tạo nên những tác phẩm để đời. Đêm biểu diễn ra mắt của CLB vừa có những điệu hát dân gian vừa đan xen với sáng tác theo làn điệu ví giặm như “Neo đậu bến quê” của An Thuyên; “Vỗ bến lam chiều” của Trần Hoàn; “Đi mô cũng nhớ về Hà Tĩnh” của Nguyễn Văn Tý... Đặc biệt lắng đọng khi nghe và xem băng hình NSND Hồng Lựu với bài “Phụ tử, tình thâm”: Phủ tử tình thâm, công thầy rồi nghĩa mẹ, đừng có tiếng tăm chi nặng lời, đừng cả tiếng dài hơi... Thầy đói rách nợ nần, mẹ đói rách nợ nần, cũng vì con thơ ấu… Bây giờ ở cái tuổi bảy mươi, được nghe lại, xem lại, nước mắt cứ tự nhiên chảy ra, nghĩ về cha mẹ mình ở bên kia chín suối.
Đưa ví giặm Nghệ Tĩnh, đưa một loại hình văn nghệ dân gian độc đáo, sản phẩm văn hóa của nhân loại về với mọi miền đất nước là lẽ thường tình, đương nhiên; nhưng lớp người lớn tuổi như chúng tôi còn có mong muốn là làm sao cho sản phẩm văn hóa này thấm dần vào máu thịt của mọi người dân ở quê hương mới. Nền văn hóa Khánh Hòa cũng có những bản sắc riêng, giờ đây nếu được thêm ví giặm Nghệ Tĩnh nữa thì quả là tuyệt vời.
Nguyễn Xuân
