Khớp háng - Những vấn đề cần biết

Khớp háng là khớp lớn nhất và quan trọng nhất trong cơ thể. Những hiểu biết về khớp háng chính là nền tảng vững chắc trên con đường giúp chúng ta trở thành thấy thuốc tốt của chính mình. Trong số này, BS Đỗ Nam Khánh tiếp tục trình bày các phương pháp điều trị khớp háng hiệu quả…

Điều trị không dùng thuốc:

- Giảm cân nếu thừa cân béo phì.

- Luyện tập thể thao hợp lí:

Tập luyện còn làm tăng độ bền và tăng cường cơ bắp xung quanh khớp, làm cho khớp ổn định hơn. Tập luyện để hồi phục khớp háng ưu tiên tập những động tác gập duỗi, xoay khớp háng, hạn chế những động tác làm tăng sự tì đè, tăng ma sát giữa các đầu xương. Phương pháp tập luyện được khuyến cáo: Tập bài Dưỡng sinh Kinh lạc, vẩy tay dịch cân kinh, đạp xe, bơi lội. Tránh các hoạt động làm tăng đau khớp, chẳng hạn như chạy bộ hoặc các động tác thể dục nhịp điệu mạnh hoặc đi bộ quãng đường dài hoặc bật nhảy đập cầu hay bóng hoặc leo cầu thang, hoặc ngồi xổm. Khi tập mà cảm thấy đau khớp thì dừng lại. Đau kéo dài nhiều giờ sau khi tập thể dục có nghĩa là đã tập quá sức. Nhưng không có nghĩa là nên ngừng tập luyện hoàn toàn mà chúng ta giảm cường độ hoặc đổi phương pháp tập luyện (nếu phương pháp sai).

Lưu ý: Phải khởi động thật kĩ các khớp đặc biệt nhất là khớp háng khi tập luyện. Quá trình khởi động sẽ giúp cho khớp chuyển từ trạng thái “tĩnh” sang trạng thái “động” tốt. Chất nhờn dịch khớp sẽ được tiết ra nhiều hơn. Hiện nay, vấn đề khởi động kĩ các khớp trước khi tập luyện là rất ít NCT quan tâm. Chúng ta phải thay đổi thói quen có hại cho khớp trước khi tập luyện (kể cả đi bộ).

Bổ sung thêm các chất cần thiết cho quá trình tổng hợp sụn, xương và dịch khớp như: Canxi hữu cơ, collagen typ II, Glucosamine và Chondroitin...
Khi bị đau, sưng khớp hãy ưu tiên điều trị bằng phương pháp vật lí trị liệu.

Tập phục hồi chức năng cho khớp háng. Điều này là rất quan trọng để lấy lại biên độ hoạt động của khớp và tăng cường sự dẻo dai cho gân, cơ, dây chằng (đối với mỗi bác sĩ có một phương pháp tập phục hồi chức năng riêng, nhưng dù tập theo cách nào thì kết quả cần đạt được là: Bệnh nhân phải đỡ đau, chức năng cơ học của khớp háng phải được phục hồi).

Hướng dẫn bệnh nhân tập bài tập dưỡng sinh kinh lạc, các động tác gấp duỗi, xoay của khớp háng.

Với bệnh nhân sau điều trị ổn định hướng dẫn tư vấn phòng bệnh tái phát trở lại như: Chườm ngải cứu rang với muối khi đau nhẹ để giảm đau, định kì tái khám và điều trị.

Sử dụng các chế phẩm chiết xuất từ thảo dược tự nhiên như: Dưỡng khớp ngũ lão, viêm khớp ngũ lão, canxi hữu cơ...

Châm cứu: Phương pháp này phụ thuộc rất nhiều vào trình độ tay nghề của thầy thuốc châm cứu.

Điều trị dùng thuốc:

Bài thuốc Y học cổ truyền: Trong kho tàng Y học cổ truyền còn lưu truyền và sử dụng rộng rãi nhiều bài thuốc điều trị bệnh thoái hóa khớp gối. Trong đó, bài thuốc Độc hoạt tang kí sinh thang thường được chỉ định nhất, đã có nhiều nghiên cứu chứng minh tác dụng tốt và không có tác dụng phụ.

Một số loại thảo dược có tác dụng giảm đau giảm viêm tốt như vỏ cây liễu trắng. Các thành phần hoạt chất từ vỏ cây liễu được gọi là salicin được chuyển thành axit salicylic có tác dụng giảm đau, giảm viêm như thuốc aspirin nhưng không gây tác dụng phụ.

Tất cả các thuốc tây y dùng điều trị bệnh đều có tác dụng phụ không mong muốn. Đặc biệt là thuốc điều trị bệnh xương khớp, nên chúng tôi thường khuyên bệnh nhân nếu sau một đợt điều trị kéo dài 10 - 20 ngày liên tục bằng phương pháp vật lí trị liệu phục hồi chức năng hoặc y học cổ truyền mà triệu chứng không cải thiện thì có thể kết hợp điều trị thuốc tây do bác sĩ chỉ định.

Với bệnh nhân sau điều trị ổn định, đề phòng bệnh tái phát trở lại nên: Chườm ngải cứu rang với muối khi đau nhẹ để giảm đau. Sử dụng các chế phẩm chiết xuất từ thảo dược tự nhiên để hỗ trợ điều trị như: Dưỡng khớp ngũ lão, viêm khớp ngũ lão, can-xi hữu cơ... nên định kì tái khám và điều trị bảo dưỡng.

Tự điều trị tại nhà (phối hợp với phác đồ của thầy thuốc)

Chườm nóng và lạnh có thể làm giảm đau ở khớp. Nhiệt làm giảm độ cứng khớp co cơ và lạnh làm giảm sưng, giảm đau. Có thể sao nóng một số loại lá rồi chườm ấm vùng đau như: Lá ngải cứu sao nóng với muối; lá trầu không già (chưa vàng) hơ trên ngọn lửa đèn dầu rồi đắp lên vùng bị sưng đau ngày 2 - 3 lần, mỗi lần 5 - 9 lá... Hiện tại trên thị trường có một số thiết bị chườm ấm kết hợp với thảo dược có hiệu quả hỗ trợ giảm đau, cứng khớp, có điều kiện thì nên dùng.

Có thể dùng một số loại cao, dầu xoa bóp thảo dược để hỗ trợ thêm giảm đau, giảm viêm như: Dầu xoa bóp An Phúc Bình (dầu xoa này còn uống được để chữa đau bụng do lạnh nên dùng ngoài da sẽ rất an toàn). Nhưng không được dùng quá liều theo chỉ định của nhà sản xuất hoặc thầy thuốc.

Điều trị ngoại khoa:
Sau 3 đến 6 tháng điều trị dùng thuốc mà không tiến triển, bệnh nhân có thể lựa chọn phẫu thuật để điều trị. Tuy nhiên bất kì cuộc phẫu thuật nào cũng có xác suất thất bại. Vì còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi người và trình độ của bác sĩ phẫu thuật, trang thiết bị của cơ sở y tế thực hiện ca phẫu thuật.
Kết luận: Viêm thoái hóa khớp là bệnh hay gặp ở người trung và NCT. Chỉ khi chúng ta hiểu rõ về bệnh, biết cách thức dự phòng thì mới không gây ra các biến chứng

BS Đỗ Nam Khánh