Sự kiện 12/06/2025 17:27
Chính phủ vừa trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) tại Việt Nam với nhiều cơ chế, chính sách đặc thù. Việc xây dựng TTTCQT tại Việt Nam nhằm thu hút dòng vốn quốc tế phục vụ cho 3 đột phá chiến lược, các động lực tăng trưởng truyền thống và động lực tăng trưởng mới.
Góp ý kiến vào dự thảo, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) đưa ra các phương án để Nghị quyết khả thi, thực sự tạo động lực thu hút dòng vốn quốc tế, nhân tài và công nghệ tài chính toàn cầu vào Việt Nam.
 |
| Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng |
Thứ nhất, về thiết kế thể chế đặc thù của Trung tâm.
Dự thảo đã bước đầu trao quyền chủ động cho các cơ quan điều hành, giám sát TTTCQT. Tuy nhiên, để thu hút nhà đầu tư chiến lược và bảo đảm quản trị minh bạch, cần phải làm rõ mối quan hệ giữa các cơ quan Trung ương (Bộ Tài chính, NHNN...) và cơ quan điều hành Trung tâm. Tránh chồng lấn thẩm quyền, phân tán trách nhiệm.
Đồng thời, trao thêm quyền tự chủ cho Cơ quan điều hành trong việc ban hành quy chế, thủ tục hành chính đặc thù mà không chờ các văn bản dưới luật hướng dẫn kéo dài.
Thứ hai, về chính sách áp dụng pháp luật nước ngoài và trọng tài quốc tế.
Điều 6 và Điều 30 cho phép lựa chọn áp dụng luật nước ngoài và cơ chế trọng tài quốc tế. Đây là bước tiến phù hợp thông lệ, song cũng tiềm ẩn rủi ro pháp lý nếu không được kiểm soát chặt.
Do đó, cần bổ sung cơ chế giám sát việc áp dụng pháp luật nước ngoài, bảo đảm không trái Hiến pháp và lợi ích quốc gia. Làm rõ cơ chế thực thi các phán quyết trọng tài quốc tế trong thực tế, đặc biệt là việc từ bỏ quyền yêu cầu Tòa án hủy phán quyết – một vấn đề rất nhạy cảm về chủ quyền tư pháp.
Thứ ba, về chính sách tài khóa và ưu đãi đầu tư
Bên cạnh việc ban hành ưu đãi vượt trội về thuế TNDN, TNCN, xuất nhập khẩu, phí và lệ phí, chúng ta nên đánh giá kỹ tác động ngân sách trung hạn. Đề nghị bổ sung quy định về cơ chế giám sát, đánh giá hiệu quả chính sách ưu đãi sau 5 năm thực hiện.
Các ưu đãi nên có tính cạnh tranh quốc tế nhưng có điều kiện đi kèm – như cam kết về tỷ lệ vốn đầu tư, số lượng việc làm, hàm lượng công nghệ, tránh tạo ưu đãi đại trà.
Thứ tư, về chính sách nhân lực và an sinh “cởi mở” với lao động nước ngoài, nhưng cũng cần quy định rõ trách nhiệm của các chủ thể trong bảo vệ quyền lợi người lao động Việt Nam – tránh nguy cơ “chảy máu chất xám nội địa”. Đề nghị bổ sung quy định về chính sách bảo hiểm bắt buộc tối thiểu và yêu cầu minh bạch thông tin lao động.
Thứ năm, về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox).
Chính sách sandbox trong lĩnh vực Fintech là cần thiết, nhưng cần được cụ thể hóa thêm về thời hạn thử nghiệm, tiêu chí chọn mô hình thử nghiệm, và cơ chế chuyển tiếp sau thử nghiệm; Cần quy định rõ trách nhiệm và cơ chế xử lý rủi ro nếu gây thiệt hại cho Nhà nước hoặc bên thứ ba.
Việc ban hành Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế là một dấu mốc quan trọng để nâng tầm vị thế quốc gia trên bản đồ tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, đây không chỉ là một dự án đầu tư – mà là một cuộc cách mạng thể chế quy mô, phức tạp, nhiều thách thức.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và cơ quan soạn thảo tiếp tục hoàn thiện dự thảo, bảo đảm chặt chẽ về pháp lý, vững chắc về tài chính, đồng thời đủ linh hoạt để cạnh tranh trong môi trường quốc tế.
