Tiến tới kỷ niệm 990 năm danh xưng Thanh Hóa

Hàm Rồng là một thắng tích nổi tiếng của xứ Thanh, mảnh đất có truyền thống cách mạng, một bảo tàng văn hóa đồ sộ, hội tụ nhiều cảnh quan kỳ, là nơi có bề dày lịch sử hàng nghìn năm, chứa đựng nhiều trầm tích văn hóa như: di chỉ núi Ðọ, di chỉ Ðông Sơn. Nơi đây vẫn lưu giữ những mái nhà cổ, ngôi mộ cổ, những di chỉ khảo cổ học quý giá. Vùng đất này cũng là chiến trường nóng bỏng của nhiều cuộc chiến đấu oai hùng chống ngoại xâm của dân tộc ta. Vùng đất nằm sát bờ nam sông Mã với 99 núi, đồi hình thân rồng uốn lượn từ làng Vồm (Thiệu Khánh) tới tận chân cầu Hàm Rồng đã làm nên một vùng “sơn kỳ, thủy tú”. Cầu Hàm Rồng nằm vắt ngang dòng sông Mã, gối đầu lên núi Rồng phía bờ Nam và núi Ngọc phía bờ Bắc, gắn với truyền thuyết của miền đất linh về rồng thiêng vờn ngọc. Với nhiều giá trị lớn lao về lịch sử, văn hóa và cảnh quan tự nhiên, ngày 5/3/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 396/Q Đ-TTg về việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng, tỉnh Thanh Hóa.

Toàn cảnh buổi công bố

Khu du lịch văn hóa Hàm Rồng có nhiêu tiềm năng phát triển loại hình du lịch nghiên cứu khảo cổ, tiêu biểu là di chỉ khảo cổ học văn hóa Đông Sơn thuộc làng Đông Sơn, được phát hiện đầu tiên năm 1924. Di chỉ gồm 2 khu vực chính là ven bờ nam sông Mã và trong làng cổ Đông Sơn. Làng Đông Sơn trở thành nổi tiếng thế giới dành cho “thời đại đồng thau ở Bắc Kỳ và Bắc Trung Kỳ”, định danh cho nền “văn hóa Đông Sơn” của Việt Nam, là đỉnh cao của thời đại đồ đồng và sơ kỳ đồ sắt ở Việt Nam, tồn tại vào thế kỷ VII trước CN đến thế kỷ I-II sau CN. Đây là phát hiện quan trọng nhất của khảo cổ học Việt Nam. Di chỉ khảo cổ Đông Sơn , đánh dấu một bước phát triển của nền văn minh nhân loại​. Sau hơn 80 năm đã có 7 lần khai quật khảo cổ học tại làng Đông Sơn với quy mô lớn. Tổng diện tích khai quật lên đến 2.214m2, điển hình là những nhóm di vật, nhóm công cụ sản xuất, nhóm nhạc cụ, nhóm mộ táng. Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) đã công nhận khu vực di chỉ này là di tích cấp Quốc gia theo quyết định số 315-VH/VP ngày 28/4/1962. Tổng diện tích đất theo biên bản khoanh vùng các khu vực bảo vệ của di tích Di chỉ Khảo cổ học văn hóa Đông Sơn là 45,032 ha. Ngày 12/2/2019, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 581/QĐ-UBND công nhận di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng là khu du lịch cấp tỉnh; Quyết định số 579/QĐ-UBND công nhận Di chỉ khảo cổ học văn hóa Đông Sơn là điểm du lịch.

Hố khai quật thám sát 2 tại di tích Đông Sơn, phường Hàm Rồng

Làng Đông Sơn là một trong những làng Việt cổ xuất hiện từ rất sớm, tồn tại phát triển liên tục cho tới ngày nay; từ sự liên kết chặt chẽ và mang tính cộng đồng cao, cư dân Đông Sơn đã tạo nên một nền văn minh rực rỡ. Làng cổ Đông Sơn nằm bên sông Mã (nay thuộc phường Hàm Rồng, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa) được đánh giá là 1 trong 10 làng cổ đẹp nhất của Việt Nam. Làng cổ Đông Sơn có hội đủ 5 di tích về khảo cổ, danh thắng, lịch sử văn hóa, cách mạng kháng chiến và kiến trúc. Làng cũng có các di tích, đình, chùa, miếu, mái đình, giếng nước…đậm chất một làng quê Bắc Bộ xưa.
Nhân dịp lễ công bố, Công ty Vietravel, Chi nhánh Thanh Hóa đã tổ chức 14 tuyến du lịch với chủ đề "Âm vang Làng cổ Đông Sơn", lịch khởi hành hàng ngày từ làng cổ liên kết với các tuyến, điểm du lịch của TP Thanh Hóa và vùng phụ cận. Những địa điểm được tham quan tại Làng cổ rất phong phú như: Chùa Đông Sơn, Di chỉ khảo cổ Đông Sơn, Nhà cổ ông Lương Trọng Duệ,...

Mô hình làng cổ Đông Sơn tại công viên Hội An, TP.Thanh Hóa

Bà Phạm Thị Việt Nga, Phó Chủ tịch UBND TP.Thanh Hóa khẳng định: Tuyến du lịch tham quan Làng cổ Đông Sơn góp phần quan trọng giúp TP Thanh Hóa bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa tại khu di tích Hàm Rồng. TP Thanh Hóa cam kết với lãnh đạo tỉnh, Hiệp hội Du lịch, các doanh nghiệp, lữ hành sẽ thực hiện tốt trong việc khai thác du lịch, cảnh quan, văn hóa, đảm bảo vệ sinh môi trường…nhằm phát huy lợi thế mảnh đất giàu tiềm năng. Bà Nga hi vọng nhân dân trong phường và các vùng phụ cận luôn là chủ thể quan trọng, các địa phương khác đóng vai trò song hành cùng Hàm Rồng nói chung, Đông Sơn nói riêng, trong việc duy trì và phát huy rực rỡ hơn tuyến du lịch này.

Đinh Huê