Ông Alăng Sang, 72 tuổi, ở xã ATiêng, huyện Tây Giang là “chuyên gia” săn bắt dơi ở miền biên viễn cho hay: Ở Trường Sơn có hàng chục loài dơi to, hay dơi nhỏ khác nhau. Tuỳ theo tập quán vùng cao hoặc thấp mà đồng bào chế biến dơi thành những món ăn hấp dẫn.
Theo các bậc cao niên người Cơ Tu, công đoạn bắt loại dơi rất khó khăn và không phải lúc nào cũng bắt được. Thường phải nhằm trong những ngày giáp Tết, lúc trời giá lạnh, người săn dơi phải lên núi từ chập tối khi đàn dơi đi ăn, vào ngồi đợi trong hang đá, với cái lạnh buốt thấu xương, mục đích cho sạch hơi người. Chờ đến khoảng canh ba, canh tư mới căng lưới lên, đợi lúc đàn dơi bay về sa vào lưới thì bắt, lựa ra những con dơi có ức màu vàng nhạt hay có màu trắng có lông ngắn, mịn như lông chim vành khuyên. Loài dơi này rất quý hiếm bởi chúng không ăn muỗi hay côn trùng, mà chỉ chọn ăn hoa thơm, quả ngọt.
 |
| Thưởng thức món dơi nướng xiên que. |
Có lẽ do vậy mà thịt loại dơi này không hề hôi, mà cứ thơm nức mũi, đặc mùi hoa quả chín. Làm thịt loại dơi này không cần thêm bất cứ gia vị gì, chỉ việc lột da rồi rán hay nướng là thưởng thức được. Ngoài hương vị đặc trưng ra, ăn loại dơi này còn có tác dụng bổ dưỡng và chữa nhiều bệnh.
Đây là món được coi là quý hiếm, thịt dơi trẻ con ăn chóng lớn, thông minh, nhanh nhẹn, người già ăn thịt dơi khoẻ mạnh, kéo dài tuổi thọ, ăn thịt dơi đời sống tình dục vợ chồng tăng thêm gấp bội.
Thịt dơi chế biến nhiều món ăn hấp dẫn khác như cháo dơi, dơi hầm trong ống lồ ô, dơi rán… Nhưng món dơi nướng “mộc” là thơm ngon hơn cả.
Ông Alăng Sang cho hay: “Dơi khi đem về, chặt bỏ hai cánh và đầu. Nhớ bỏ hai cục xạ trắng cứng dưới nách nếu không khi ăn rất hôi. Lột bỏ da và ruột. Ướp thịt dơi đã làm sạch với chút xíu nước mắm ngon, mật ong, bột nêm, tiêu và mè, để độ 30 phút cho gia vị ngấm vào thịt rồi trải thịt dơi lên vỉ, nướng cho vàng đều trên than hồng. Trong khi nướng, thoa thêm chút dầu ăn cho dơi không bị khô và thơm. Khi dơi chín, mỗi người tự tay cầm mỗi con và xé miếng thịt dơi nướng vàng ruộm, giòn tan, thơm nồng, hấp dẫn…”.
Ngoài ra, món cháo dơi được cư dân ưa chuộng. Món cháo dơi nấu với đậu xanh được chế biến như sau: Dơi nấu nguyên con, chỉ băm cánh, đầu sau khi trao dầu ăn với tỏi cho thơm sau đó hầm chung “thân dơi” cùng với gạo, đậu xanh cà, nấm, gừng, hành lá và nêm nếm cho vừa miệng.
Gắp miếng thịt dơi còn nóng hổi, chấm muối tiêu chanh ăn cùng rau đắng, mùi thơm hòa quyện vào nhau xông lên mũi ngất ngây. Khi bụng đói, nhìn nước trong nồi lẩu cháo dơi sôi ùng ục, húp vài muỗng cháo vừa nóng vừa ngọt, lúc này mồ hôi vã ra ngay, trong người khoan khoái, dễ chịu. “Có loại dơi sống trong ống lồ ô hay thân cây giang rất nhỏ. Loại này có lông rất mịn như nhung, không cần lột da. Sau khi làm ruột sạch sẽ, đồng bào ướp gia vị cho thấm ở trong và ngoài rồi dùng cánh dơi gói phần thịt lại sau đó xiên vào que tre để nướng trên than hồng…” - ông Alăng Sang nói thêm.
