Lễ dâng Y Kathina, nét văn hoá truyền thống của đồng bào Khmer Nam Bộ

Hằng năm, trong khoảng thời gian từ ngày 15/9 đến 15/10 âm lịch, bà con người Khmer Nam Bộ lại rộn ràng tổ chức lễ Kathina hay còn gọi là lễ Dâng bông hoặc lễ Dâng y cà sa- Kathina. Lễ dâng Y Kathina, là nghi lễ mang đậm đà văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer Nam Bộ được tổ chức nhằm cầu cho làng xã, thôn xóm yên ấm, gia đình bình an, cầu mưa thuận gió hòa và thành kính dâng những áo cà sa, các vật dụng lên chư tăng. Bên cạnh đó, Lễ dâng Y Kathina còn mang một ý nghĩa hết sức to lớn, vừa thể hiện thiện tâm của Phật tử đối với việc hộ trì tăng đoàn, vừa tạo không khí vui tươi cho phật tử, cho thôn xóm.

Người dân tham gia lễ dâng Y Kathina

Theo quy định, lễ dâng Y Kathina được tổ chức sau 3 tháng an cư kiết hạ và trước ngày tổ chức lễ Ooc - Om - Bóc. Các vị trụ trì chùa sẽ ấn định ngày cụ thể rồi thông báo cho Phật tử trong thôn xóm biết để tiến hành tổ chức. Khi nhận thông báo, mỗi thôn xóm sẽ có từ 01 đến 03 gia đình cùng nhau tổ chức và vận động các gia đình khác cùng tham gia để khích lệ tín đồ Phật tử thực thi đại hạnh bố thí và tri ân công đức Tam Bảo (Phật, Pháp, Tăng), tri ân công đức hàng Phật tử hộ trì Phật pháp.

Về vật phẩm dâng lên Lễ này, ngoài những lễ vật truyền thống như áo cà sa (vật phẩm quan trọng nhất trong Lễ để tưởng nhớ về nghi thức do Phật chế), bình bát để sư sãi khất thực, tập, viết,... còn có các vật dụng sinh hoạt, đồ dùng hàng ngày cần thiết khác trong chùa Phật giáo Nam tông Khmer Nam Bộ như: vật thực, thuốc men, thực phẩm,... để tỏ lòng tri ân và bày tỏ sự chia sẻ khó khăn đối với người xuất gia. Các Phật tử chuẩn bị lễ vật cúng dường rất trang trọng, coi việc dâng lễ lên hàng đầu để tỏ lòng thành kính đối với Tam Bảo và cúng dường chư tăng.

Cảnh trong lễ dâng Y Kathina

Thông thường Lễ dâng Y Kathina diễn ra trong 2 ngày. Ngày thứ 1, các gia đình tổ chức cho các đoàn phật tử (gồm đội múa trống sa dăm, các chú khỉ Hanuman, các chú đeo hình nộm ông địa hoặc một vị thần nào đó trong truyền thuyết, các chú ngựa,...) đi quyên góp tịnh tài gồm dâng bông bạc (dâng cúng cây bông hoa có kèm theo tiền, gọi là cây tiền hoặc dâng cúng cây lá vàng, lá bạc) để mua vật thực, các vật dụng dâng đến chư tăng. Sự đóng góp mỗi gia đình, mỗi người là tự nguyện, tùy vào lòng hảo tâm. Sau đó họ thỉnh chư tăng đến để tụng kinh và cầu an cho gia chủ và cư dân trong làng xã, thôn xóm.

Ngày thứ 2 tổ chức rước Kathina quanh thôn xóm làng xã quê hương mình, đi kèm đám rước Kathina là đội múa trống Sa dăm, đội múa Rô băm, các chú khỉ Hanuman,...và những thiếu nữ, các phật tử xếp thành 2 hàng rước các cây hoa, cây lá vàng, lá bạc và lễ vật quan trọng khác tiến về chùa. Sau đó, họ được các vị sư hành lễ Nhiễu Phật 3 vòng xung quanh Chính điện chùa và thực hiện nghi lễ Dâng Y Kathina tại Chính điện bao gồm: Lễ Quy y Tam bảo; Thuyết pháp ý nghĩa Đại lễ Dâng Y Kathina; Lễ Thọ Y Kathina; Lễ tụng kinh cầu an, chúc phúc, hồi hướng, hoàn mãn. Ngoài ra, để tăng thêm phần long trọng, chính quyền địa phương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện, xã còn hỗ trợ các chùa tổ chức hội thao dân gian, tổ chức hát dù kê, biểu diễn nghệ thuật truyền thống Khmer Nam Bộ để phục vụ bà con trong làng xã vui chơi giải trí về đêm.

Một số lễ vật trong Lễ dâng Y Kathina

Lễ dâng Y Kathina là sinh hoạt tôn giáo, nét đẹp văn hóa, là niềm tự hào và nguyện ước của mỗi gia đình, cộng đồng dân cư Khmer Nam Bộ, tỏ lòng thành kính, tôn thờ đạo Phật; góp phần bảo tồn, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer Nam Bộ, tăng cường sự đoàn kết giữa chư tăng, Phật tử trong làng xã, thôn xóm quê hương Việt Nam thân thương nhất.