Tin tức 27/03/2019 14:46
Nữ tướng Triệu Thị Trinh đã có công lao lớn trong cuộc khởi nghĩa chống quân Đông Ngô xâm lược nước ta vào thế kỷ thứ III. Trong một trận quyết chiến với quân thù, trước thế mạnh và mưu kế hiểm độc, đê hèn của giặc, bà đã tuẫn tiết tại núi Tùng năm 248. Để tưởng nhớ và tôn vinh vị nữ tướng anh hùng, nhân dân ta đã xây dựng đền thờ Bà Triệu trên núi Gai thuộc xã Triệu Lộc. Ngay gần khu vực đền là lăng Bà Triệu trên núi Tùng, nơi bà hy sinh và đình Bà Triệu ở làng Phú Điền. Ba di tích này đã tạo thành một quần thể tam giác vững chắc: đình - lăng - đền.
Lăng tháp là công trình được xây dựng trên đỉnh núi Tùng, đây là nơi nữ anh hùng Triệu Thị Trinh - người con gái trinh trắng, hiến trọn tuổi thanh xuân cho đất nước. Dù chưa một ngày được làm vua, nhưng trong lòng người dân luôn tôn sùng Triệu Thị Trinh là “Vua Bà” của nhân dân.
Đền thờ nữ anh hùng nằm đối diện với khu lăng phía bên kia quốc lộ 1A về hướng Đông Bắc. Đây là ngôi đền được xây dựng theo kiến trúc truyền thống vùng đồng bằng Bắc Trung Bộ. Thời xưa, theo lời kể dân gian truyền lại, lúc ban đầu đền Bà Triệu được làm bằng tre, nứa, cột kèo gỗ luồng đơn sơ, trát vách đất, mãi đến thời Lý Nam Đế mới xây dựng lại bằng gạch, có đá làm móng. Ngày nay được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, đền Bà Triệu đã được tôn tạo phục dựng khang trang theo hình thức thời đó và đang là một điểm du lịch tâm linh hấp dẫn với du khách gần xa. Bên cạnh những vẻ đẹp giản dị cổ kính ngôi đền còn có những nét kiến trúc độc đáo và là nơi lưu giữ nhiều hiện vật quý hiếm, là một kho tàng các sự tích, huyền thoại, câu đối, thơ ca,… của dân tộc.
Đình làng Phú Điền thuộc làng Phú Điền, xã Triệu Lộc cũng nằm trong khu di tích Bà Triệu. Đây là ngôi đình cổ được dân làng Phú Điền xây dựng để thờ thành hoàng làng. Điều đặc biệt, thành hoàng làng của làng cũng chính là nữ anh hùng Triệu Thị Trinh. Ngôi đình vẫn giữ nguyên vẻ đẹp cổ kính của làng quê Bắc bộ xưa khi có cây đa, giếng nước, sân đình.
Việc rước bóng trong ngày hội là một thể thức hết sức quan trọng. Người ta đặt bát hương Vua Bà lên kiệu cùng với hộp tư trang, đĩa trầu cau và chọn tám chàng trai đức độ, mặc áo đỏ cộc tay, thắt lưng mầu đỏ, đầu chít khăn đỏ, quần trắng, chân đất để khênh kiệu. Đoàn rước đông người tham dự sẽ rước từ đền chính đến lăng rồi về đình làng. Đến lăng, kiệu được đặt trên giá đỡ và làm thủ tục nghi thức khấn đức bà, nhân ngày húy kỵ, để tưởng nhớ công ơn của bà với dân, với nước.
Sau đó, đoàn rước cử hành về đình làng để làm lễ Vua Bà trong hai ngày 22 và 23/2 âm lịch. Ngày 24/2 thuộc vào ngày chính kỵ, ngày này không tế mà chỉ làm lễ với một số lễ vật như 100 trứng sống, 100 quả dưa chuột, hai bát cơm đơm gạo trắng, ba quả trứng luộc, bánh dày, bánh gai, bánh chưng, bánh mật, v.v. Những đồ lễ đó mỗi loại có ý nghĩa và nội dung riêng.
Cùng thời gian này, tại đền Bà Triệu diễn ra các hoạt động tế lễ, rước kiệu, tế nữ quan. Trong phần hội có Hội trận, khơi dậy hào khí trận chiến chống quân Ngô xâm lược của nghĩa quân Bà Triệu. Một trong những nghi lễ quan trọng trong lễ hội là lễ Mộc Dục linh thiêng. Nghi lễ này được nhân dân địa phương chọn thực hiện vào ngày 18 hoặc 19/2 âm lịch ở cả hai nơi là đền và đình.
Một số hình ảnh tại lễ hội Bà Triệu năm 2019
Lễ hội đền Bà Triệu ngày càng được hoàn thiện, vừa mang đậm bản sắc truyền thống, vừa tạo ra sức hấp dẫn về văn hóa cũng như tâm linh hướng thiện. Là dịp để con cháu nhớ về công lao của bậc thánh nhân, hướng về nguồn cội
Đinh Huê
