5 “bí kíp” dinh dưỡng để người cao tuổi sống khỏe

Khi có tuổi không đồng nghĩa với bệnh tật, tuy nhiên có tuổi chỉ cơ thể ngày một yếu hơn, hoạt động thể lực giảm, tính tình, khẩu vị cũng thay đổi. Mặt khác hệ thống miễn dịch suy giảm dễ mắc một số bệnh mạn tính như tim mạch, huyết áp, đái tháo đường... Sau đây là 5 “bí kíp” về dinh dưỡng để người cao tuổi sống vui, sống khỏe với con cháu.

1. Nguồn năng lượng cân đối

Các nhà dinh dưỡng khuyến cáo ăn uống cân đối dưỡng chất là nền tảng duy trì bảo vệ sức khoẻ, nguồn năng lượng cân đối cụ thể như sau:

Chất bột đường (glucid) khoảng 65 - 70% năng lượng có trong gạo, ngô, khoai sắn tươi mới. Hạn chế ăn các loại ngủ cốc xay sát kỹ quá, thức ăn tinh chế để lâu vì chúng đã mất rất nhiều dưỡng chất cần thiết. Hạn chế ăn bánh kẹo, nước trái cây quá ngọt chứa đường chuyển hoá nhanh dễ gây tăng nhanh đường huyết.

Chất đạm (protein) khoảng 10 - 15% năng lượng có trong các loại đậu, trứng, sữa thịt, cá các loại... Nên ăn đạm nguồn gốc thực vật có trong đậu mè các loại; hạn chế ăn chất đạm nguồn gốc động vật vì khó hấp thu hơn đạm thực vật.

Chất béo (lipid) khoảng 10 - 15% năng lượng có nguồn gốc thực vật như dầu vừng, dầu ô liu, dầu đậu tương và mỡ cá... Đây là chất béo không bão hoà là chất béo tốt. Hạn chế ăn mỡ động vật như bò, cừu, dê và các loài động vật có vú khác chứa nhiều chất béo xấu không có lợi cho tim mạch.

Tăng cường thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như cà rốt, bí đỏ, súp lơ; các loại rau củ quả có màu xanh đậm, đỏ đậm, vàng đậm. Vì khi tuổi cao chức năng hệ tiêu hoá kém, khó hấp thu vi chất dẫn đến dễ bị thiếu một số các vitamin nhóm B và vi chất. Người cao tuổi nên duy trì chế độ ăn nhiều rau củ quả tươi thường xuyên là rất tốt.

Chế độ ăn uống cân đối dưỡng chất là nền tảng duy trì sức khỏe cho người cao tuổi.
Chế độ ăn uống cân đối dưỡng chất là nền tảng duy trì sức khỏe cho người cao tuổi.

2. Giảm bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa

Khi có tuổi vận đông thể lực giảm, chức năng hấp thu, chuyển hoá đào thải kém nên người cao tuổi cần ăn giảm bớt năng lượng so với lúc còn trẻ. Ví dụ, khi còn trẻ tiêu thụ ngày khoảng 2.000 calo; tuổi 50 - 60 nên giảm khoảng 10%; tuổi 60 - 70 giảm 20%; trên 70 tuổi giảm 30%. Như vậy, khi 70 tuổi chỉ nên ăn khoảng 1.400 calo/ngày là vừa. Những người đang thừa cân, béo phì còn phải giảm bớt lượng calo hơn nữa. Cân nặng tối ưu với nam giới cao 160cm là 54kg, còn đối với của nữ cao 160cm mức cân lý tưởng là 51kg. Vượt quá mức lý tưởng trên sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh rối loạn chuyển hoá lipit và dễ mắc một số bệnh như tim mạch, huyết áp, khó ngủ, đái tháo đường...

3. Ưu tiên lựa chọn thức ăn địa phương

Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng tốt nhất nên chọn món ăn, thực phẩm ở địa phương, vì chúng đã được cân đối lượng kali và natri và nhiều dưỡng chất cần thiết khác. Kali và Natri là hai dưỡng chất tối quan trọng giúp cân bằng nước và điện giải, điều hòa âm dương, dẫn truyền xung động thần kinh và cơ. Hơn nữa người cao tuổi đã có thói quen ăn uống phù hợp và thích nghi thực phẩm ở địa phương từ nhiều năm trước đây.

4.Chế biến thức ăn mềm, đa dạng

Thực đơn chế biến thức ăn người có tuổi cần đa dạng, giàu dưỡng chất, chế biến dưới dạng mềm, dễ nhai, dễ nuốt, dễ tiêu hoá. Nếu ăn cháo tốt nhất nên ăn cháo đậu xanh, đậu đỏ, đậu ván, cháo mè. Món súp, món hầm tốt nhất dùng cà rốt, khoai tây, đậu, nấm các loại. Nên ăn canh rau ngót, rau dền, hoa lý, đu đủ, cải xoong, bí đao. Ăn cá quả, cá bống và các loại cá nạc ít mỡ dưới dạng nấu canh chua, ăn lẩu… Nói chung người cao tuổi nên ăn uống bổ dưỡng đa dạng, tránh tình trạng thừa chất này mà lại thiếu chất khác. Loại bỏ những thói quen ăn uống không còn phù hợp với thực tế tuổi tác và bệnh tật hiện tại, tự xây dựng cho mình những thói quen ăn uống mới, phù hợp và có lợi cho sức khoẻ.

Bữa ăn cho người cao tuổi cần giàu dưỡng chất và chế biến dạng mềm, dễ nhai, dễ tiêu hóa như các loại cháo, súp…
Bữa ăn cho người cao tuổi cần giàu dưỡng chất và chế biến dạng mềm, dễ nhai, dễ tiêu hóa như các loại cháo, súp…

5. Chọn món ăn theo bệnh lý

Người có tuổi thường dễ mắc một số bệnh mạn tính như huyết áp, đái tháo đường, táo bón. Vì vậy nên lựa chọn món ăn theo bệnh lý mỗi người, cụ thể như:

Thực phẩm giúp phòng ngừa bệnh huyết áp tim mạch: cần tây, cần ta, khổ qua, dưa leo, cà chua, cà tím, ớt xanh đà lạt, hành, bí đao, khoai mỡ, khoai từ, giá đậu, rau diếp, mộc nhĩ, nấm các loại…; chuối, cam, bưởi, dưa hấu, na, đu đủ, dứa…; gạo lứt, ngô tươi, đậu mè, ngũ cốc còn nguyên vỏ lụa; tôm cua cá nhỏ nạc ít mỡ; giảm ăn mặn, giảm chất béo, giảm cay, nóng.

Chế độ nhiều rau quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt; giảm ăn mặn, chất béo, gia vị cay nóng… giúp người cao tuổi ngăn ngừa bệnh tăng huyết áp, tim mạch...
Chế độ nhiều rau quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt; giảm ăn mặn, chất béo, gia vị cay nóng… giúp người cao tuổi ngăn ngừa bệnh tăng huyết áp, tim mạch...

Món ăn giúp ngăn ngăn ngừa táo bón, người nóng: Nên nấu dạng canh như canh cua canh cá, thịt rau đay, mùng tơi, mướp hương, rau lang, đậu bắp, đu đủ chín; trái cây như cam, bưởi đều là vị mát nhuận tràng chữa táo bón. Nếu người gầy ốm mà táo, tốt nhất nên thường xuyên ăn mè đen, canh cua rau mùng tơi, canh mướp nấu lạc; cải xoong xào, hoa lý xào gan heo đều tốt.

Người bị đái tháo đường nên ăn món: Khổ qua xào trứng, khổ qua nhồi thịt heo nấm mèo, ốc nhồi bung chuối đậu, bí xanh hầm với thịt vịt, rau muống đỏ luộc hoặc xào, cật lợn tiềm với mộc nhĩ, rau ngót nấu canh trai, canh bông atiso lá lách lợn, canh lách lợn râu bắp…

Mướp đắng nhồi thịt, vịt nấu bí xanh... thanh mát, rất tốt cho người cao tuổi có bệnh đái tháo đường.
Mướp đắng nhồi thịt, vịt nấu bí xanh... thanh mát, rất tốt cho người cao tuổi có bệnh đái tháo đường.

BS. Trúc Nguyên
suckhoedoisong.vn
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi

Nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi

Trong bối cảnh già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng tại Việt Nam, việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT), đặc biệt là thị lực - vốn là yếu tố ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống – ngày càng trở nên cấp thiết. Thấu hiểu điều này, Hội NCT tỉnh Hưng Yên đã chủ động phối hợp với ngành y tế, đặc biệt là Bệnh viện Mắt tỉnh, triển khai chương trình nhân đạo “Mắt sáng cho NCT” với nhiều hoạt động thiết thực, góp phần đem lại ánh sáng, niềm vui và sự an tâm cho hàng nghìn người cao tuổi trên địa bàn.
Ngôi nhà chung ấm áp, nghĩa tình

Ngôi nhà chung ấm áp, nghĩa tình

CLB Liên thế hệ tự giúp nhau (LTHTGN) thôn 4, phường Minh Xuân (trước đây là xã Trung Môn, huyện Yên Sơn), tỉnh Tuyên Quang được thành lập vào tháng 5/2023, với 65 thành viên, trong đó đa phần là NCT và những người có hoàn cảnh khó khăn. Ngay sau ngày thành lập, CLB đã từng bước triển khai đầy đủ 8 mảng hoạt động: Tăng thu nhập, chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ tại nhà, bảo vệ quyền lợi, nâng cao nhận thức, chăm sóc tinh thần, vận động nguồn lực và tự giúp nhau.
Đồng Nai đẩy mạnh chăm sóc người cao tuổi

Đồng Nai đẩy mạnh chăm sóc người cao tuổi

6 tháng đầu năm 2025, công tác chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai được triển khai đồng bộ, hiệu quả, với nhiều hoạt động thiết thực cả về vật chất lẫn tinh thần.
TP. Hồ Chí Minh: Tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ BHYT, BHXH tự nguyện cho NCT

TP. Hồ Chí Minh: Tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ BHYT, BHXH tự nguyện cho NCT

Ngày 4/7, Bảo hiểm xã hội (BHXH) khu vực XXVII có văn bản báo cáo UBND TP. Hồ Chí Minh về việc tiếp tục thực hiện đầy đủ các chính sách hỗ trợ BHYT và BHXH tự nguyện cho các nhóm đối tượng do ngân sách địa phương hỗ trợ theo các Nghị quyết còn hiệu lực của HĐND tỉnh Bình Dương (cũ) và tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) cho đến khi hết thời hạn hoặc có Nghị quyết mới thay thế; đặc biệt là đối với nhóm đối tượng NCT.
Chủ động thích ứng với già hóa dân số

Chủ động thích ứng với già hóa dân số

Tại khu vực Bà Rịa – Vũng Tàu (nay thuộc TP Hồ Chí Minh) tỉ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm khoảng 13% dân số. Ngưỡng “già hóa” liên tục tăng, kéo theo nhiều thách thức trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, thay vì thụ động đối phó, Bà Rịa – Vũng Tàu đang chủ động triển khai những giải pháp căn cơ, toàn diện để không chỉ thích ứng mà còn biến thách thức thành cơ hội.

Tin khác

Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, thiếu hụt nhân lực có chuyên môn

Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, thiếu hụt nhân lực có chuyên môn
Theo Bộ Y tế, năm 2024 tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đạt 74,7 tuổi. Số năm sống khỏe mạnh là khoảng 65,4 tuổi, tức người Việt trung bình có khoảng 8 năm sống trong tình trạng bệnh tật hoặc suy giảm chức năng.

Các nhóm đối tượng được ưu tiên nhà ở xã hội tại Đồng Nai

Các nhóm đối tượng được ưu tiên nhà ở xã hội tại Đồng Nai
Ngày 01/07/2025, UBND tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định số 08/2025/QĐ-UBND quy định tiêu chuẩn, đối tượng, điều kiện được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Nhân rộng các mô hình chăm sóc người cao tuổi tại cộng đồng

Nhân rộng các mô hình chăm sóc người cao tuổi tại cộng đồng
Sáng 1/7, Chủ tịch Nguyễn Thanh Bình chủ trì buổi làm việc với đại diện Tổ chức UN Women (Liên Hợp Quốc) và Công ty CP Quốc tế Nhân Ái về phối hợp xây dựng các mô hình chăm sóc NCT tại cộng đồng.

Để người cao tuổi sống vui, sống khỏe, sống có ích

Để người cao tuổi sống vui, sống khỏe, sống có ích
NCT là một trong những lực lượng chiến đấu kiên cường, đóng góp công lao to lớn cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Phát huy tinh thần “Tuổi cao - Gương sáng”, NCT không chỉ gương mẫu, đi đầu thực hiện các phong trào, hoạt động của địa phương, mà còn tích cực tham gia phát triển kinh tế, trở thành gương sáng cho con cháu học tập và noi theo.

Thăm Trung tâm chăm sóc NCT TP Tam Kỳ

Thăm Trung tâm chăm sóc NCT TP Tam Kỳ
Chúng tôi vừa có dịp đồng hành cùng CLB Áo dài Thiện nguyện TP Đà Nẵng đến thăm Trung tâm Chăm sóc NCT TP Tam Kỳ, mở ra một ngày đầy cảm động và ý nghĩa...

Những ngôi nhà ấm lòng người cao tuổi

Những ngôi nhà ấm lòng người cao tuổi
Triển khai phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước” do Thủ tướng Chính phủ phát động, thời gian qua, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định đã có nhiều cách làm sáng tạo, huy động được nhiều nguồn lực xã hội để khởi công xây mới, sửa chữa nhà đại đoàn kết cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Những ghi nhận ở Bệnh viện Y dược cổ truyền Vĩnh Phúc

Những ghi nhận ở Bệnh viện Y dược cổ truyền Vĩnh Phúc
Nằm trong top bệnh viện tuyến tỉnh, nhiều năm qua, Bệnh viên Y dược cổ truyền Vĩnh Phúc là địa chỉ tin cậy của người bệnh, trong đó có nhiều NCT. Để Bệnh viện ngày thêm nâng tầm, yếu tố quyết định là sự lãnh đạo và chỉ đạo toàn diện, đổi mới, bài bản, cụ thể của Đảng bộ, Ban Giám đốc Bệnh viện...

Thăm và tặng quà người cao tuổi tiêu biểu huyện Hóc Môn

Thăm và tặng quà người cao tuổi tiêu biểu huyện Hóc Môn
Nhân Kỷ niệm 84 năm Ngày truyền thống NCT Việt Nam (6/6/1941 – 6/6/2025), sáng 6/6, đoàn đại biểu TP Hồ Chí Minh có các ban, ngành, đoàn thể, do ông Nguyễn Tăng Minh, Phó Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh làm trưởng đoàn đã đến thăm, tặng quà NCT tiêu biểu trên địa bàn huyện Hóc Môn.

Nhiều hoạt động chăm sóc người cao tuổi nhân Ngày Truyền thống NCT Việt Nam

Nhiều hoạt động chăm sóc người cao tuổi nhân Ngày Truyền thống NCT Việt Nam
Nhân Ngày Truyền thống Người cao tuổi Việt Nam (6/6), các cấp Hội NCT trong tỉnh Bình Thuận đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực chăm sóc NCT có hoàn cảnh khó khăn.

Nghệ An: Niềm vui của cụ Ngô Thị Niêm trong căn nhà “Đại đoàn kết”

Nghệ An: Niềm vui của cụ Ngô Thị Niêm trong căn nhà “Đại đoàn kết”
Sinh năm 1937, cụ Ngô Thị Niêm đã gắn bó với mảnh đất Long Xá, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An gần như trọn cả cuộc đời. Cụ từng trải qua những năm tháng gian khó của thời chiến, rồi lại tiếp nối cuộc sống vất vả trong thời kỳ bao cấp. Cả đời cụ gắn bó với ruộng đồng, sớm hôm tảo tần, lam lũ mưu sinh để nuôi dạy 5 người con gái trưởng thành.

Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau thăm, tặng quà người già neo đơn, trẻ mồ côi, khuyết tật tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh

Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau thăm, tặng quà người già neo đơn, trẻ mồ côi, khuyết tật tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh
Chiều 2/6, ông Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau đến thăm và tặng quà người già neo đơn, trẻ mồ côi, khuyết tật tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh Cà Mau. Cùng dự có ông Nguyễn Minh Luân, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn

Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn
Nhằm chào mừng 84 năm ngày truyền thống NCT, Ngày NCT Việt Nam (6/6/1941-6/6/2025), Bệnh viện Lê Văn Thịnh, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh phối hợp Trung tâm an sinh xã hội TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh tổ chức chương trình khám bệnh “Đồng hành vì sức khỏe người cao tuổi khó khăn”.

Chung tay hỗ trợ gia đình hội viên NCT bị hỏa hoạn

Chung tay hỗ trợ gia đình hội viên NCT bị hỏa hoạn
Chiều 28/5, Hội NCT phường Tân Quy, Quận 7, TP. Hồ Chí Minh đến động viên, thăm hỏi, tặng tiền và gạo cho hội viên NCT ông Nguyễn Văn Bình, sinh năm 1957, vợ là bà Viên Thị Phương Nga, sinh năm 1965; và bà Nguyễn Thị Mai Hương, sinh năm 1963 khắc phục hậu quả do cháy nhà.

Từ ngày 1/7 thêm nhiều NCT được nhận trợ cấp, cao nhất 1,5 triệu đồng/tháng

Từ ngày 1/7 thêm nhiều NCT được nhận trợ cấp, cao nhất 1,5 triệu đồng/tháng
Từ ngày 1/7 tới, chính sách trợ giúp xã hội dành cho NCT sẽ có nhiều thay đổi tích cực, với mức hỗ trợ tối đa lên tới 1,5 triệu đồng/tháng cho những trường hợp đặc biệt khó khăn.

Hội NCT phường 13, quận 4, TP Hồ Chí Minh: Chúc mừng Thượng thọ cho 59 cụ

Hội NCT phường 13, quận 4, TP Hồ Chí Minh: Chúc mừng Thượng thọ cho 59 cụ
Ngày 17/5, Hội NCT phường 13 phối hợp UBND phường tổ chức lễ mừng thượng thọ cho 59 cụ tuổi 80, 85, 95 và trên 100. Trong đó có cụ Trương Thị Mười, sinh năm 1923, địa chỉ số 83/140B Lê Văn Linh, phường 13; cụ Bùi Thị Huệ, sinh năm 1923, địa chỉ 120/48 Lê Quốc Hưng; cụ Bùi Thị Nụ, sinh năm 1922, địa chỉ 211 Đoàn Văn Bơ,...
Xem thêm
Phiên bản di động