Tiếng Việt: Lịch sử, văn hóa và tính pháp lí; đôi điều bàn luận và kiến nghị

Năm 2017 và cuối năm 2019 đầu năm 2020, xuất hiện các “nhà ngôn ngữ học”: PGS.TS Bùi Hiền, anh Kiều Trường Lâm và ông Trần Tư Bình (quốc tịch Australia), tự công bố 2 bộ chữ Việt mới.

Ông Hiền thì cho rằng, công trình của ông đã nghiên cứu 40 năm nay; còn Trường Lâm thì ít hơn, nhưng cũng công bố 27 năm, trong đó 11 năm anh đang ở độ tuổi vị thành niên. Hai ông tỏ ra đắc chí với sản phẩm của mình, cho rằng nó sẽ làm thay đổi bộ mặt tiếng Việt, đem lại nhiều tiện ích cho xã hội và khoa học. Tuy nhiên, khi cả 2 vừa “khai sinh công trình”, lập tức bị xã hội “ném đá”...

Dưới góc độ nhà báo, tôi không đi sâu bàn luận về nội dung hai “công trình” của các tác giả, thực tế cũng chưa đủ điều kiện để bàn luận. Bởi thế, tôi chỉ xin phép được trao đổi vài nét về tính lịch sử, văn hóa và pháp lí của tiếng Việt, trên cơ sở đó đưa ra đôi điều bình luận và kiến nghị.

PGS.TS Bùi Hiền, người đưa ra bộ chữ Việt cải cách khiến dư luận bức xúc
PGS.TS Bùi Hiền, người đưa ra bộ chữ Việt cải cách khiến dư luận bức xúc

Tiếng Việt, ở góc độ tiếng nói thì đã có từ lâu đời. Lúc đó con người dùng tiếng nói để giao dịch trong cuộc sống hằng ngày. Tuy nhiên, thời bấy giờ chưa xuất hiện tiếng phổ thông, mà chủ yếu mang tính bộ lạc, vùng miền, cả về mặt từ vựng và ngữ điệu. Mãi sau này, khi đất nước trải qua ngàn năm phương Bắc đô hộ, đến khi giành được độc lập, các triều đại phong kiến xây dựng được quốc gia Đại Việt, thì tiếng nói của người Kinh trở thành phổ thông, được coi là tiếng Việt. Riêng chữ viết thì ra đời muộn hơn, khi nhà nước phong kiến hình thành và bộ máy cai trị dần hoàn thiện. Ở nước ta, trong hơn 1.000 năm Bắc thuộc, chữ viết được sử dụng là chữ Hán.

Anh Kiều Trường Lâm, người đưa ra “Bộ chữ Việt song song 4.0”, cũng bị dư luận lên án
Anh Kiều Trường Lâm, người đưa ra “Bộ chữ Việt song song 4.0”, cũng bị dư luận lên án

Sau khi giành được độc lập vào năm 930 của thời đại Ngô Quyền, các triều đại phong kiến tiếp theo, bên cạnh công cuộc giữ nước và giữ nước, các thế hệ cha ông còn cải tiến dần từ chữ Hán thành chữ Hán Nôm. Sự ra đời của chữ Hán Nôm, thể hiện phần nào bản sắc văn hóa của dân tộc Việt. Vào thế kỉ XVI, các nhà truyền giáo phương Tây, trong quá trình truyền đạo, đã đưa chữ viết mới vào Việt Nam. Đó là bộ chữ viết gồm 27 kí tự la tinh (chữ cái), cùng 6 thanh âm: Ngang (không dấu), sắc, bằng (huyền), ngã, hỏi, nặng do các nhà truyền giáo Bồ Đào Nha và Italia mang đến. Bộ chữ ra đời, nhanh chóng đi vào cuộc sống của người dân bản địa. Năm tháng trôi đi, tiếng Việt tiếp tục được các thế hệ cha ông bổ sung, hoàn thiện, nâng tầm, trở thành đẹp mĩ miều như một dải lụa hồng; sâu lắng, thầm kín, tế nhị, sắc sảo như một nhà hiền triết; chân chất, giản dị, gần gũi như hạt lúa, củ khoai của người nông dân.

Sự sâu sắc, thâm thúy của tiếng Việt được thể hiện từ từng từ ngữ, dấu chấm, phẩy đến thanh trắc, bằng, hỏi, ngã. Cũng là d, nhưng d khác với gi. Dành (dành cho nhau thì sử dụng d) giành (giành giật thì sử dụng gi). Cũng là chữ y, nhưng y dài, i ngắn đã khác nhau một trời một vực. Thúy hoàn toàn khác với thúi. Dấu hỏi, ngã cũng vậy... Bộ chữ của các nhà truyền giáo thế kỉ XVI, XVII phong phú đa nghĩa đến mức kì lạ và vì thế, nó nhanh chóng đi vào cuộc sống, dần trở thành Quốc ngữ của Việt Nam; ngày càng trở nên đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.

Ông Trần Tư Bình (quốc tịch Australia)
Ông Trần Tư Bình (quốc tịch Australia)

Bộ chữ của các nhà truyền giáo đã đi vào Hiến pháp nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và nước Cộng hòa XHCN Việt Nam. Hiến pháp năm 1946, tuy chưa xác định cụ thể ngôn ngữ Việt Nam là tiếng Việt, nhưng đã sử dụng Quốc ngữ (Tiếng Việt) để soạn thảo Hiến pháp. Đặc biệt, Hiến pháp năm 2013, tại Chương I, Mục 3, Điều 5 đã xác định rõ ràng: Ngôn ngữ Quốc gia là Tiếng Việt.

Wikipedia Tiếng Việt định nghĩa: “Tiếng Việt còn gọi là tiếng Việt Nam, tiếng Kinh hay Việt Ngữ, là ngôn ngữ của người Việt Nam. Tiếng Việt dùng bảng chữ cái la tinh, gọi là chữ Quốc ngữ cùng các dấu thanh sắc để viết. Tiếng Việt được ghi vào Hiến pháp Nước Cộng hòa XHCN Việt Năm năm 2013, là ngôn ngữ Quốc gia của Việt Nam. Tiếng Việt bao gồm cách phát âm tiếng Việt (tiếng nói) và chữ Quốc ngữ để viết”. Wikipedia Tiếng Việt còn phân tích, đánh giá: “Tiếng Việt là ngôn ngữ có nguồn gốc bản địa, xuất xứ từ nền văn minh lúa nước khu vực sông Hồng và sông Mã của Việt Nam. Chữ Quốc ngữ là chữ ghi âm, chỉ sử dụng 27 kí tự và 6 dấu thanh, đơn giản, tiện lợi và có tính khoa học cao, dễ học, dễ nhớ, thông dụng”.

Tiếng Việt đã được ghi vào Hiến pháp như là tên Nước, Quốc kì, Quốc ca, Thủ đô, chế độ chính trị… Do đó, Tiếng Việt trở thành tài sản Quốc gia, bản sắc văn hóa dân tộc.

Như vậy để nói: PGS.TS Bùi Hiền, cũng như anh Kiều Trường Lâm và ông Trần Tư Bình không có cơ sở nào để đưa ra cái gọi là “Bộ chữ Việt cải cách”, hoặc “Bộ chữ Việt song song 4.0”. Sự mạo nhận là “công trình nghiên cứu khoa học”, nhưng như các nhà ngôn ngữ học đánh giá là “phản khoa học”; với kì vọng đưa lại nhiều tiện ích cho xã hội, nhưng thực chất là xoá bỏ Tiếng Việt, “làm rối rắm xã hội”. Thực tế, ông Bùi Hiền cũng như anh Kiều Đình Lâm và ông Trần Tự Bình, là những “nhà khoa học”, nhưng hiểu biết pháp luật lại tỏ ra rất hạn chế, nên đã tự làm cái việc mà pháp luật không cho phép, hay nói cách khác là không thuộc thẩm quyền. Việc làm của các ông vô hình trung đã xâm hại đến tài sản Quốc gia, làm méo mó, xấu xí và có nguy cơ hủy hoại tài sản Quốc gia. Điều đáng buồn hơn, việc làm đó lại được cơ quan quản lí Nhà nước là Cục Bản quyền Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cổ xúy, cấp chứng nhận đăng kí bản quyền, làm cho họ ảo tưởng hơn.

Đây là việc làm mà theo chúng tôi, cả các tác giả lẫn cơ quan quản lí, có một sự nhầm lẫn đáng tiếc, nếu không muốn nói là thâm ý nguy hiểm. Bởi vậy, chúng tôi kiến nghị: Cục Bản quyền, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch rút ngay giấy chứng nhận đăng kí bản quyền đã cấp cho anh Kiều Trường Lâm và ông Trần Tư Bình, về công trình “Chữ Việt song song 4.0”; kiến nghị cơ quan có thẩm quyền hủy bỏ hai “công trình” nghiên cứu khoa học của PGS.TS Bùi Hiền và anh Kiều Trường Lâm, ông Trần Tư Bình, vì đó là những công trình phản khoa học, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, xúc phạm đến danh dự Quốc gia.

Nguyễn Xuân

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh trên toàn quốc chính thức có hiệu lực

Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh trên toàn quốc chính thức có hiệu lực

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, với 440/441 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
VinUni vinh danh thế hệ trưởng thành từ đại dịch

VinUni vinh danh thế hệ trưởng thành từ đại dịch

Ngày 28/6/2025, Trường Đại học VinUniversity (VinUni) đã tổ chức Lễ tốt nghiệp khóa 2 (2021–2025) cho gần 150 sinh viên. Với thành tích xuất sắc: chưa tốt nghiệp nhưng 55% sinh viên năm cuối đã được tuyển vào các tập đoàn đa quốc gia; 26% đã trúng tuyển Thạc sĩ/Tiến sĩ tại những đại học danh tiếng toàn cầu. Các tân khoa VinUni khóa 2 là thế hệ đặc biệt - trưởng thành và tỏa sáng từ đại dịch Covid-19.
Nghệ An: Hơn 40.000 thí sinh bước vào ngày thi đầu tiên kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Nghệ An: Hơn 40.000 thí sinh bước vào ngày thi đầu tiên kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Sáng nay (26/6), cùng với hơn 1,1 triệu thí sinh trên cả nước, hơn 40.000 thí sinh Nghệ An chính thức bước vào Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.
Hơn 1,1 triệu thí sinh bước vào môn thi Ngữ văn tốt nghiệp THPT năm 2025

Hơn 1,1 triệu thí sinh bước vào môn thi Ngữ văn tốt nghiệp THPT năm 2025

Sáng 26/6, hơn 1,1 triệu thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT 2025 bắt đầu với bài thi Ngữ văn theo hình thức tự luận.
Trượt vào lớp 10 trường công lập không phải là dấu chấm hết

Trượt vào lớp 10 trường công lập không phải là dấu chấm hết

Kết quả thi vào lớp 10 các trường công lập trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa vừa được công bố, bên cạnh niềm vui hân hoan của học sinh đỗ vào ngôi trường mình mong muốn, thì vẫn còn không ít nỗi buồn của các em học sinh vì cánh cổng trường công lập đã khép lại. Chia sẽ về vấn đề này, thầy Lê Hoàng Tuấn, giáo viên Trường THPT Ba Đình, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa cho rằng, thi trượt vào lớp 10 trường công lập không phải là dấu chấm hết.

Tin khác

Lý Nhật Quang – ngôi trường có 2 Thủ khoa, 1 Á khoa trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10

Lý Nhật Quang – ngôi trường có 2 Thủ khoa, 1 Á khoa trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10, lớp 9C Trường THCS Lý Nhật Quang, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An có đến 2 Thủ khoa và 1 Á khoa.

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành hàng hải

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành hàng hải
Ngày 12/6/2025, tại Thủ đô Stockholm (Thụy Điển), Trường Đại học Hàng hải Việt Nam (VMU) và Đại học Hàng hải Thế giới (WMU) đã trao Biên bản ghi nhớ hợp tác, đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ hợp tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành hàng hải Việt Nam.

Tổ chức lễ bế giảng và trao bằng tốt nghiệp Đại học hệ chính quy năm 2025

Tổ chức lễ bế giảng và trao bằng tốt nghiệp Đại học hệ chính quy năm 2025
Ngày 5/6/2025, Trường Đại học Công đoàn long trọng tổ chức Lễ bế giảng và trao Bằng tốt nghiệp đại học hệ chính quy năm 2025 cho sinh viên khoá 2021 - 2025 tại Hội trường A.

Tổ chức cuộc thi Rung chuông vàng ở Di sản Thành nhà Hồ

Tổ chức cuộc thi Rung chuông vàng ở Di sản Thành nhà Hồ
Cuộc thi Rung chuông vàng với chủ đề "Thành Nhà Hồ - 10 năm kinh đô, hai vương triều, một điểm đến”, được Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ phối hợp với Trường THCS Phạm Văn Hinh (Thanh Hóa) tổ chức.

Trường miền núi xứ Thanh khen thưởng giáo viên, học sinh tiêu biểu

Trường miền núi xứ Thanh khen thưởng giáo viên, học sinh tiêu biểu
Trường THCS&THPT Như Thanh (Thanh Hóa) vừa tổ chức lễ bế giảng năm học 2024-2025, khen thưởng cho giáo viên và học sinh giỏi tiêu biểu.

Xây dựng “thế trận lòng dân” từ tình yêu Biển đảo quê hương

Xây dựng “thế trận lòng dân” từ tình yêu Biển đảo quê hương
Hướng tới kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 -27/7/2025); 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9; vừa qua, tại trường Trung học Cơ sở Hồng Kỳ, Cảnh sát biển Việt Nam phối hợp với UBND huyện Sóc Sơn (Hà Nội) tổ chức cuộc thi “Em yêu biển đảo quê hương”, nhằm tuyên truyền, giáo dục kiến thức và bồi đắp tình yêu biển đảo cho học sinh và nhân dân địa phương.

Dạy nghề gắn với giới thiệu việc làm – hướng đi cho sự phát triển bền vững

Dạy nghề gắn với giới thiệu việc làm – hướng đi cho sự phát triển bền vững
Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước. Trong đó, một phần lớn diện tích chủ yếu ở vùng miền núi, vùng biên giới, vùng sâu vùng xa. Chính vì vậy đời sống nhân dân hết sức khó khăn. Trường Trung cấp Dân tộc nội trú Nghệ An có nhiệm vụ đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động của 6 huyện miền núi gồm Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông, Anh Sơn, Tân Kỳ, Thanh Chương. Từ lâu, Trường đã là địa chỉ tin cậy để người học tìm đến, học tập để vươn lên thoát nghèo.

Hiệu quả và ý nghĩa thiết thực của Chương trình “Mẹ đỡ đầu” và “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”

Hiệu quả và ý nghĩa thiết thực của Chương trình “Mẹ đỡ đầu” và “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”
Các chương trình “Mẹ đỡ đầu” và "“Đồng hành cùng phụ nữ biên cương" trong thời gian qua ở Bình Thuận đã mang lại hiệu quả và ý nghĩa thiết thực, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, hành động tích cực của cán bộ, hội viên phụ nữ...

Lễ tri ân, trao thưởng cho giáo viên và học sinh tiêu biểu

Lễ tri ân, trao thưởng cho giáo viên và học sinh tiêu biểu
Ngày 27/5, Trường THPT Hoằng Hóa 4 tổ chức lễ bế giảng năm học 2024-2025, khen thưởng cho giáo viên và học sinh giỏi tiêu biểu.

Công ty CP THT Education trao 40 suất học bổng khóa học tiếng Đức B1 cho học sinh Thanh Hóa

Công ty CP THT Education trao 40 suất học bổng khóa học tiếng Đức B1 cho học sinh Thanh Hóa
Công ty CP THT Education vừa khởi động chương trình trao học bổng khóa học tiếng Đức B1 tổng trị giá 200 triệu đồng dành cho học sinh các trường THPT trên địa bàn Thanh Hóa.

Bế giảng năm học 2024- 2025, trao bằng tốt nghiệp Trung cấp nghề cho học sinh khóa 2022-2024

Bế giảng năm học 2024- 2025, trao bằng tốt nghiệp Trung cấp nghề cho học sinh khóa 2022-2024
Sáng 26/5/2025, Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên (GDNN-GDTX) huyện Nông Cống tổ chức Lễ bế giảng năm học 2024-2025, trao bằng tốt nghiệp Trung cấp nghề cho học sinh khóa 2022-2024. Dự buổi Lễ có các đồng chí lãnh đạo UBND huyện, Ban Giám đốc; đại diện các trường nghề; Hội phụ huynh học sinh cùng đông đủ cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh Trung tâm.

Trường THCS Hoàng Diệu đón nhận Bằng công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia

Trường THCS Hoàng Diệu đón nhận Bằng công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia
Sáng 23/5, Trường THCS Hoàng Diệu (quận Lê Chân, TP Hải Phòng) đã long trọng tổ chức Lễ đón Bằng công nhận Trường đạt chuẩn Quốc gia. Sự kiện là minh chứng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của tập thể cán bộ, giáo viên và học sinh nhà trường.

Một số lưu ý khi con trẻ bị áp lực trong học tập

Một số lưu ý khi con trẻ bị áp lực trong học tập
Cứ dịp cuối tháng 5, tháng 6 là học sinh các cấp ở nước ta sẽ bước vào thời điểm thi học kì, thi tốt nghiệp, được xem là có cường độ học tập cao nhất trong năm.

Có một dòng họ học tập như thế!

Có một dòng họ học tập như thế!
Ông Huỳnh Thanh Tâm, sinh năm 1955, nguyên là Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Phú Cường, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp luôn quan tâm đến việc học hành của gia đình và dòng tộc. Ông Tâm đã đứng ra thành lập Quỹ Khuyến học dòng họ Huỳnh để hỗ trợ về vật chất cho con cháu học hành đến nơi, đến chốn...

Ông Lển khuyến học, khuyến tài...

Ông Lển khuyến học, khuyến tài...
Ông Nguyễn Văn Lển, Chủ tịch Hội Khuyến học xã An Long, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp là người rất năng nổ, nhiệt tình và xông xáo trong công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập ở địa phương.
Xem thêm
Thông xe cầu Hoàng Gia ở Hải Phòng

Thông xe cầu Hoàng Gia ở Hải Phòng

Ngày 15/07, cầu Hoàng Gia do Tập đoàn Vingroup đầu tư, kết nối trực tiếp dự án Vinhomes Royal Island với trung tâm thành phố đã chính thức thông xe. Với việc rút ngắn thời gian di chuyển vào trung tâm chỉ còn 5 phút - cầu Hoàng Gia sẽ đưa Vũ Yên thành cực
Trường Sĩ quan Lục quân 2 trao tặng nhà “Đại đoàn kết”  tại Thanh Hoá

Trường Sĩ quan Lục quân 2 trao tặng nhà “Đại đoàn kết” tại Thanh Hoá

Tiếp tục các hoạt động thiết thực góp phần cùng với cả nước xoá nhà tạm, nhà dột nát, không để ai bị bỏ lại phía sau, ngày 12/7, Trường Sĩ quan Lục quân 2 và Công ty CP đầu tư Chí Thành tổ chức trao tặng nhà “Đại đoàn kết” cho gia đình ông Lê Quang Đáng ở
Phát động Cuộc thi “Nghệ An hạnh phúc - Happy Nghệ An 2025”

Phát động Cuộc thi “Nghệ An hạnh phúc - Happy Nghệ An 2025”

Chiều 14/7, trong khuôn khổ buổi họp báo về tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh 6 tháng đầu năm 2025, UBND tỉnh Nghệ An tổ chức Lễ phát động Cuộc thi “Nghệ An hạnh phúc - Happy Nghệ An 2025”.
Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân rửa tay nhưng không gác kiếm: 36 đầu sách, 5 lần nằm Bệnh viện, 0 lần đầu hàng…

Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân rửa tay nhưng không gác kiếm: 36 đầu sách, 5 lần nằm Bệnh viện, 0 lần đầu hàng…

Từ một phóng viên báo Tuổi Trẻ, phóng viên báo Lao Động…đến giảng viên thỉnh giảng khoa báo chí trường đại học KHXH&NV. Từ tranh vẽ đời thường trên giường bệnh đến tranh vẽ in lên áo dài thời trang, được các báo đặt hàng, 4 năm tập vẽ được triển lãm 3 lần
Nơi hội tụ tinh hoa báo chí cách mạng Việt Nam

Nơi hội tụ tinh hoa báo chí cách mạng Việt Nam

Hội Báo toàn quốc 2025:
Diện mạo mới trên quê hương Cẩm Khê

Diện mạo mới trên quê hương Cẩm Khê

Trong làn gió xuân ấm áp, khi đất trời giao mùa, trở về vùng đất Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ hôm nay, ai cũng có thể dễ dàng cảm nhận được một sức sống mới đang trỗi dậy mạnh mẽ.
Phiên bản di động