 |
 |
 |
| Nhà báo – Nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) Vũ Dũng, sinh năm 1954 tại Hải Phòng, là người con của thành phố Cảng giàu truyền thống văn hóa và lao động. Tuổi thơ của ông gắn liền với trung tâm thành phố, nơi có vườn hoa, Nhà Kèn, tiếng còi tàu, hình ảnh những người công nhân cần mẫn cùng nhịp sống rộn ràng của vùng đất Cảng. Chính không gian ấy đã nuôi dưỡng, hun đúc trong ông tình yêu nghệ thuật từ rất sớm. Ngay từ nhỏ, Vũ Dũng đã tham gia lớp năng khiếu hội họa thiếu nhi, ngày ngày vẽ tranh tại vườn hoa, hăng say sáng tạo và tham gia các cuộc thi mỹ thuật của thành phố. Những trải nghiệm tuổi thơ ấy đã trở thành nền tảng đầu tiên, mở ra hành trình nghệ thuật bền bỉ và trọn đời của ông sau này. Những năm 1963 – 1964, khi đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc, Vũ Dũng phải sơ tán về quê mẹ ở Hải Dương. Đến năm 17 tuổi, với tinh thần yêu nước cháy bỏng, Vũ Dũng xung phong nhập ngũ, trực tiếp tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, chiến đấu tại chiến trường Quảng Trị, là một trong những địa bàn ác liệt nhất lúc bấy giờ. |
 |
| Năm 1975, ông tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, cùng đồng đội tiến vào giải phóng Sài Gòn, làm nên thời khắc vĩ đại của dân tộc. Sau ngày đất nước thống nhất, ông trở về quê hương Hải Phòng và công tác tại một công ty Ngoại thương của thành phố. Năm 1979, khi chiến tranh biên giới nổ ra, ông lại tiếp tục khoác súng lên đường bảo vệ Tổ quốc. Khi chiến tranh kết thúc, ông trở về với đời thường, tiếp tục công việc ở quê nhà và vẫn say mê sáng tác tranh cổ động, như một cách lưu giữ tinh thần người lính trong thời bình. Những ký ức đẹp đẽ về tuổi thơ, hình ảnh người lính cụ Hồ, sự khốc liệt của chiến tranh, sự hi sinh mất mát… đã tác động mạnh đến nhân sinh quan của ông, là nguồn cảm hứng bất tận cho các tác phẩm nhiếp ảnh sau này. |
 |
| Vũ Dũng bén duyên với nhiếp ảnh từ năm 1980, khi một người bạn nhạc sĩ để lại cho ông chiếc máy ảnh cũ. Từ đó, Vũ Dũng tự mày mò học hỏi từng kỹ thuật, tìm kiếm tài liệu trong thư viện, tự thực hành, vừa chụp vừa học. Cuộc sống khó khăn, Vũ Dũng làm thêm nghề chụp ảnh tại các công viên, vườn hoa để cải thiện cuộc sống, sau dần càng chụp càng mê. Ông vác chiếc máy ảnh đi khắp nơi, ghi lại những khoảnh khắc đời thường, những hình ảnh gần gũi và chân thực mà ông gặp trên đường. Trong một cuộc thi nhiếp ảnh của thành phố, bức ảnh “Cô gái nông dân ôm bó lúa” do Vũ Dũng chụp đã đạt giải cao nhất, gây tiếng vang lớn và nhanh chóng đưa tên tuổi ông đến với công chúng yêu nghệ thuật nhiếp ảnh. Sau giải thưởng đầu tiên, Vũ Dũng mạnh dạn gửi ảnh đến nhiều tờ báo và bất ngờ khi đều được sử dụng. Những đồng nhuận bút đầu tiên khiến ông vui đến mất ngủ, và từ đó, niềm tin vào con đường nhiếp ảnh càng cháy bỏng. Đầu những năm 90, khi đã chinh phục được mảng ảnh báo chí, ông lấn sân sang ảnh nghệ thuật và bắt đầu tham gia các cuộc thi ảnh trên các báo. |
|
| Với nhiều tác phẩm nhiếp ảnh và báo chí gây tiếng vang, Vũ Dũng nhanh chóng được mời về công tác tại Tạp chí của Sở Khoa học, Công nghệ và Môi trường Hải Phòng với vai trò phóng viên ảnh. Ở đây, ông tiếp tục khẳng định tài năng và bản lĩnh nghề nghiệp, ghi dấu ấn qua những tác phẩm phản ánh sinh động hơi thở cuộc sống và sự đổi thay của thành phố Cảng. Sau đó, ông được Tổng Biên tập Báo Hải Phòng – nhà báo Nguyễn Kim Toàn đặc biệt chú ý và trân trọng mời về làm việc tại tòa soạn Báo Hải Phòng. Tại đây, ông gắn bó trong suốt nhiều năm, để lại nhiều dấu ấn nghề nghiệp sâu sắc trước khi nghỉ hưu vào năm 2014. Nhớ lại quãng thời gian công tác tại Báo Hải Phòng, Nhà báo - NSNA Vũ Dũng xúc động chia sẻ: “Tôi thấy mình thật may mắn khi được công tác tại Báo Hải Phòng – Cơ quan của Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam Thành phố Hải Phòng. Tại đây, tôi được làm việc với nhiều thế hệ lãnh đạo Thành phố giàu tâm huyết, luôn quan tâm, định hướng đội ngũ phóng viên học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Người tôi luôn ghi nhớ và trân trọng nhất chính là Tổng Biên tập Nguyễn Kim Toàn – người thầy, người đồng nghiệp đã tận tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện để tôi phát huy năng lực và thỏa sức sáng tạo nghệ thuật. Chính nhờ sự dìu dắt ấy, tôi học được cách làm nghề bằng cả trái tim, thấm nhuần sâu sắc giá trị của sự giản dị, chân thành và cống hiến hết mình cho công việc. Những điều đó đã trở thành kim chỉ nam cho tôi trong suốt hành trình làm báo và sáng tác nhiếp ảnh cho đến hôm nay”. |
 |
| Hành trình nghệ thuật của Nhà báo – NSNA Vũ Dũng không thể tách rời khỏi câu chuyện tình yêu đẹp và thủy chung với người bạn đời của ông, người phụ nữ đã đồng hành, chia sẻ cùng ông trong suốt hơn nửa thế kỷ gắn bó. Bà không chỉ là điểm tựa tinh thần vững chắc, mà còn là nguồn cảm hứng sâu sắc, giúp ông thêm trọn vẹn trong cuộc sống và sáng tạo nghệ thật. Tình yêu của họ bắt đầu từ những năm tháng học trò trong trẻo, khi cả hai còn rụt rè trao nhau ánh nhìn đầu tiên nơi ghế nhà trường. Rồi những năm tháng chiến tranh, ông lên đường ra trận, bà ở lại quê nhà lặng lẽ đợi chờ. Tình yêu của người lính và người con gái hậu phương ấy đẹp như những trang thơ, vừa mạnh mẽ, vừa dịu dàng. Giữa bom đạn và khói lửa, nỗi nhớ thương được gửi gắm qua những lá thư viết vội, những dòng chữ run run mà chan chứa tình yêu và niềm tin. Đến bây giờ, ông vẫn gìn giữ cẩn thận từng bức thư, từ khi họ còn là bạn học, cho đến lúc nên duyên vợ chồng. Hàng trăm lá thư ấy là minh chứng cho tình yêu sắt son, vững bền qua thời gian. |
|
| Bà không chỉ là người vợ chung thủy, mà còn là tri kỷ, người hiểu từng nỗi vui buồn, từng đam mê của chồng. Khi Vũ Dũng trở về sau những năm tháng chiến trường, họ lại bên nhau, cùng gây dựng cuộc sống, cùng chia sẻ niềm say mê nghệ thuật. Bà âm thầm đứng sau mọi thành công của chồng, lặng lẽ động viên mỗi khi ông gặp khó khăn, thất bại. Không chỉ là bạn đời, mà còn là đồng nghiệp, là người bạn sáng tác, bà cũng cầm máy ảnh, học cách quan sát, lưu lại những khoảnh khắc đời thường giản dị mà ông yêu thích. Hai người cùng đi tác nghiệp, cùng đứng bên nhau giữa những khung cảnh bình dị của làng quê hay những vùng đất xa xôi. Có khi bà là “trợ lý” bất đắc dĩ, xách giúp ông túi máy, lau ống kính, rồi mỉm cười khi ông say sưa bấm máy giữa cơn mưa bất chợt. Những chuyến đi như thế, với họ, vừa là hành trình sáng tác, vừa là những ngày hạnh phúc của hai tâm hồn đồng điệu. |
|
| Khi nói về vợ, người bạn đời từ thuở học trò, ánh mắt nghệ sĩ nhiếp ảnh già sáng lên lấp lánh, giọng ông trở nên say mê như nói về một tác phẩm nhiếp ảnh mà ông tâm đắc nhất: “Vợ tôi luôn ủng hộ mọi quyết định, dù đôi khi tôi mải mê với công việc, với những chuyến đi xa. Bà ấy hiểu rằng nhiếp ảnh là hơi thở của tôi, và đã chọn đồng hành cùng niềm đam mê ấy. Tình yêu đã nuôi dưỡng tâm hồn tôi, giúp tôi nhìn thấy cái đẹp trong từng chi tiết nhỏ bé của cuộc sống và truyền tải vào những bức ảnh. Tôi luôn biết ơn và trân trọng”. Trải qua hơn nửa thế kỷ gắn bó, họ vẫn giữ được những kỷ vật giản dị mà thiêng liêng, những lá thư đã úa màu thời gian, chiếc đồng hồ Citizen cũ kỹ mà ông tặng bà trong lần sinh nhật đầu tiên sau ngày cưới. Mỗi món đồ, mỗi bức ảnh là một lát cắt của tình yêu, là minh chứng cho hành trình bền bỉ của hai con người biết yêu, biết hy sinh, biết trân trọng từng khoảnh khắc bên nhau. Và cũng chính từ tình yêu ấy, ngọn lửa đam mê nghệ thuật trong ông chưa bao giờ nguội tắt, nó vẫn âm ỉ cháy, bền bỉ, sáng lên trong từng khung hình, từng nụ cười, từng ánh mắt ông lưu giữ qua ống kính. |
 |
| Qua từng khung hình, NSNA Vũ Dũng gửi gắm thông điệp về tình yêu quê hương, đất nước, trân trọng lao động, đề cao sự thật trong báo chí và tôn vinh những giá trị nhân văn cao cả. |
|
| “Trong suốt cuộc đời cầm máy của tôi, mỗi bức ảnh đều là một câu chuyện riêng. Nhưng có lẽ ký ức khiến tôi nhớ nhất là năm 2011, khi tôi gần như bị liệt giường suốt hai năm chỉ vì nhiếp ảnh. Hồi đó, tôi quyết định chụp toàn cảnh Nhà máy Xi măng Hải Phòng, phải leo lên tầng cao nhất của tháp nước. Cầu thang sắt cũ kỹ từ thời Pháp, gió thổi mạnh đến mức nếu không bám chắc, cả người tôi có thể bay đi. Sau khi đưa dụng cụ, máy móc lên tới đỉnh thì tôi kiệt sức, nằm bất động một lúc. Sau chuyến đi ấy, cơ thể tôi suy nhược nặng, tưởng không thể cầm máy được nữa, nhưng tôi quyết không bỏ cuộc, kiên trì tập luyện và phép màu đã đến. Tôi lại tiếp tục rong ruổi cùng máy ảnh và niềm say mê bất tận được cống hiến cho đời”, NSNA Vũ Dũng chia sẻ. Là một Đảng viên với 37 năm tuổi Đảng, Vũ Dũng càng ý thức sâu sắc hơn về trách nhiệm nêu gương, lan tỏa những giá trị tốt đẹp trong nghề báo và nhiếp ảnh. Với ông, khi làm nghề phải dấn thân, tận tâm, kiên trì. Chính tinh thần ấy đã giúp ông vượt qua mọi khó khăn, thử thách, luôn sống, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh |
|
| Nói về Vũ Dũng, Nhà báo Nguyễn Ngọc Ánh, nguyên Tổng Biên tập Báo Hải Phòng, hiện nay là Phó tổng Biên tập Báo và phát thanh, truyền hình Hải Phòng dành một tình cảm đặc biệt: "NSNA Vũ Dũng khi còn công tác tại Báo Hải Phòng không chỉ là một phóng viên ảnh tận tụy với tinh thần trách nhiệm cao mà còn là một người đam mê đến tận cùng với nhiếp ảnh. Có giai đoạn, anh phải nghỉ dài ngày để điều trị nâng cao sức khỏe, nhưng vừa hồi phục là anh lại cầm máy và xuất hiện tại hiện trường, tại cơ sở ngay. Vũ Dũng vừa chụp ảnh thời sự tốt, vừa là tác giả của rất nhiều tác phẩm ảnh nghệ thuật có dấu ấn riêng. Đó cũng chính là lý do ảnh của anh đạt nhiều giải thưởng trong và ngoài thành phố. Đến bây giờ, khi đã nghỉ hưu nhiều năm, Vũ Dũng vẫn tham gia cùng chúng tôi trong các khâu xuất bản với nhiều tác phẩm ảnh vừa nghệ thuật vừa đời sống, gửi gắm những thông điệp ý nghĩa". Tiến sĩ Bùi Thanh Tùng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hải Phòng, nguyên Giám đốc Trung tâm Thông tin Khoa học – Công nghệ, Tổng Biên tập Tạp chí Khoa học, Công nghệ và Cuộc sống – nơi Nhà báo, NSNA Vũ Dũng từng công tác chia sẻ: “Trong công việc, anh Dũng là người rất chịu khó, tâm huyết và trách nhiệm. Anh luôn coi chất lượng công việc là danh dự của mình, làm gì cũng cẩn trọng, chu toàn. Anh là người có đạo đức, sống chân thành, tình cảm, luôn sẵn sàng hỗ trợ anh em đồng nghiệp, đặc biệt là lớp trẻ. Khi anh chuyển sang Báo Hải Phòng, tôi rất tiếc, nhưng tôi hiểu đó là môi trường tốt hơn để anh phát triển nghề nghiệp nên cũng rất ủng hộ. Dù đã chuyển công tác nhưng anh ấy rất trách nhiệm, khi có ảnh, tư liệu hay vẫn gửi về cho đơn vị cũ. Một người say nghề, sống tử tế và không đòi hỏi quyền lợi như Vũ Dũng thực sự là tấm gương sáng trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Theo Nhà báo, NSNA Lưu Quang Phổ - Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Hải Phòng, Vũ Dũng là một trong những nghệ sĩ nhiếp ảnh xuất sắc nhất của thành phố Hải Phòng. Ông cho biết: “Anh ấy không chỉ có những tác phẩm đẹp về nghệ thuật mà còn giàu giá trị nhân văn. Ảnh của Vũ Dũng luôn hướng về đất nước, con người và cuộc sống thường nhật, phản ánh tinh thần lao động, sáng tạo và học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Có thể nói chính anh ấy cũng là một người luôn học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh. Không sai khi nói Vũ Dũng là tấm gương sáng về sự đam mê và cống hiến cho nhiếp ảnh Việt Nam". Đến hiện tại, mặc dù đã nghỉ hưu và sức khoẻ có phần giảm sút nhưng niềm đam mê nhiếp ảnh, được sống và cống hiến của Nhà báo – NSNA Vũ Dũng không khi nào vơi bớt. |
|
| Người lính năm xưa ấy nay vẫn khoác máy ảnh trên vai, miệt mài kể chuyện đời bằng ánh sáng và khung hình. Hàng ngày ông vẫn “lăn xả” tác nghiệp tại các sự kiện, tích cực tham gia triển lãm, các cuộc thi, chia sẻ ảnh trên mạng, cộng tác với nhiều tờ báo. Ông thường xuyên đồng hành, giảng dạy nhiếp ảnh báo chí cho các nhà báo trẻ tại các câu lạc bộ, Hội nhà báo Hải Phòng; đồng thời phối hợp đào tạo kỹ năng về nhiếp ảnh cho nhiều cơ quan, đơn vị. Bên cạnh đó, ông còn đảm nhận vai trò giám khảo tại nhiều cuộc thi ảnh nghệ thuật của thành phố Hải Phòng và khu vực, góp phần truyền cảm hứng, lan toả tình yêu nghề cho thế hệ trẻ. Với Vũ Dũng, “chưa bao giờ có khái niệm nghỉ ngơi”. |
|
| Chính sự cần cù, bền bỉ cùng tinh thần học tập và làm việc theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã đưa Nhà báo – NSNA Vũ Dũng chạm tới hơn 400 giải thưởng nhiếp ảnh cao quý trong nước và quốc tế. Ông là một trong những nghệ sĩ nhiếp ảnh đầu tiên của Việt Nam được Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam phong tặng tước hiệu “Nghệ sĩ nhiếp ảnh đặc biệt xuất sắc – EVAPA/GOLD” vào năm 2011. Năm 2012, ông tiếp tục được Liên đoàn Nghệ thuật Nhiếp ảnh Quốc tế (FIAP) trao tước hiệu AFIAP, ghi nhận đóng góp nổi bật và uy tín nghề nghiệp của ông trên trường nhiếp ảnh quốc tế. |
|
| Các tác phẩm tiêu biểu, ghi dấu ấn tên tuổi của ông như: Tác phẩm “Lên đường” đoạt giải tác phẩm nhiếp ảnh xuất sắc về chủ đề cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh năm 2010, do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức; Tác phẩm “Bảo Nhung kể chuyện Bác Hồ”, giành giải đặc biệt cho tác phẩm về chủ đề học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh tại Liên hoan ảnh nghệ thuật TP Hồ Chí Minh lần thứ 34; Bộ ảnh "Phạm Thế Minh - Một tấm gương điển hình" đoạt giải nhất cuộc thi ảnh báo chí Toàn quốc “Khoảnh khắc vàng - 03", đồng thời mang lại cho Vũ Dũng Cup VAPA duy nhất năm 2010. Đặc biệt, tác phẩm “Ngày gặp lại” được tặng giải nhất cuộc thi ảnh Hải Phòng năm 2011, được tặng Bằng danh dự FIAP tại Mỹ, Bằng danh dự PSA tại Bosnia, đoạt huy chương đồng FIAP Việt Nam 11, giải ảnh xuất sắc quốc gia năm 2011, giải thưởng tác phẩm xuất sắc tại triển lãm “Nhiếp ảnh Việt Nam đồng hành 30 năm đất nước đổi mới” và ngày 15/10/2025 sẽ được trưng bày tại triển lãm ảnh thời sự nghệ thuật “Tổ quốc 80 mùa thu độc lập”… |
|
| Câu chuyện đời và chuyện nghề của Nhà báo – NSNA Vũ Dũng là minh chứng sống động về lòng kiên trì, sự tận hiến. Ở tuổi 71, ông vẫn say mê sáng tạo, tiếp tục truyền lửa cảm hứng cho lớp trẻ, thể hiện rõ tinh thần của người cao tuổi Việt Nam “tuổi cao chí càng cao; sống vui, sống khoẻ, sống có ích”. Với Nhà báo – NSNA Vũ Dũng, việc sống, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh không chỉ là trách nhiệm của người làm báo, người nghệ sĩ, mà còn là niềm hạnh phúc sâu sắc. Đó là cách ông sống trọn vẹn mỗi ngày, sống giản dị, chân thành, cống hiến hết mình cho công việc, cho nghệ thuật và cho những giá trị tốt đẹp của cuộc đời. |
| Bài: Thiên Di Đồ họa: Minh Hùng |