Người cao tuổi Thủ đô gương mẫu xây dựng NẾP SỐNG thanh lịch, văn minh

Ông Nguyễn Thế Toàn chủ trì Hội nghị tọa đàm tại xã Gia Lâm

Giữa cái nắng oi ả tháng Bảy, Hà Nội dường như chậm lại trước bước chân thong thả nhưng đầy quyết tâm của những người cao tuổi (NCT). Tại hội trường xã Gia Lâm và các phường Thanh Liệt, Bạch Mai, Chương Mỹ, mái tóc bạc sáng lên trong nắng, ánh mắt ấm áp, tiếng cười và những câu chuyện đã xích mọi người gần nhau hơn, tạo nên một bầu không khí đặc biệt. Những buổi tọa đàm với chủ đề “Phát huy vị trí, vai trò, uy tín, gương mẫu của NCT trong gia đình và cộng đồng, xây dựng Người Hà Nội thanh lịch, văn minh”, “Phát huy vai trò NCT trong thực hiện nếp sống tang văn minh, tiến bộ trên địa bàn TP Hà Nội” đã trở thành những ngày hội tinh thần cho NCT - nơi mỗi câu chuyện đời thường đều thấm đẫm tình người.

Các buổi tọa đàm do Hội NCT TP Hà Nội phối hợp với Ủy ban MTTQ các xã, phường tổ chức, với sự tham dự của Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy, Ủy ban MTTQ thành phố, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, lãnh đạo chính quyền cơ sở và đông đảo hội viên NCT. Không chỉ là dịp triển khai nhiệm vụ, tọa đàm trở thành nơi để NCT bày tỏ tâm tư, kể những câu chuyện đời sống của mình, khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm gìn giữ nếp sống văn minh của Thủ đô.

Ngày 24/7, tại xã Gia Lâm, Hội nghị Tọa đàm “Phát huy vị trí, vai trò, uy tín, gương mẫu của NCT trong gia đình và cộng đồng, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh” do Hội NCT TP Hà Nội phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức sáng 24/7. Đây là hoạt động trọng điểm trong Chuyên đề số 02 của Hội NCT TP, thực hiện Chỉ thị số 30 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về xây dựng hình ảnh Người Hà Nội trong thời đại mới: Văn minh, hiện đại mà vẫn đậm bản sắc văn hóa.

Ông Phạm Huy Giáp, Phó Chủ tịch Hội NCT TP, trong bài phát biểu khai mạc Hội nghị đã nhấn mạnh: “Phát huy vị trí, vai trò, uy tín, gương mẫu của NCT trong gia đình và cộng đồng không chỉ là yêu cầu chính trị, mà còn là nhu cầu từ chính đời sống. NCT Thủ đô không đứng ngoài sự phát triển của xã hội mà đang trực tiếp góp phần định hình văn hóa cộng đồng. Việc xây dựng chuyên đề nhằm tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên, NCT phát huy vai trò, gương mẫu đi đầu; từ đó, lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng dân cư và toàn thành phố thực hiện hiệu quả phong trào, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỉ nguyên mới, kỉ nguyên vươn mình của dân tộc”.

Ngày tổ chức tọa đàm "Phát huy vai trò NCT trong thực hiện nếp sống tang văn minh, tiến bộ" ở phường Thanh Liệt, hội trường chật kín người. Ban tổ chức phải bố trí thêm nhiều ghế phụ xung quanh khu vực trung tâm. Không khí trao đổi chia sẻ kinh nghiệm vận động tang văn minh trở nên càng lúc càng cởi mở, thẳng thắn và chân thành. Ông Hồ Minh Tâm, Chánh Văn phòng Hội NCT TP Hà Nội, đưa ra con số đáng chú ý: Tỉ lệ hỏa táng ở khu vực nội thành đã đạt trên 85%, nhưng ở một số xã ngoại thành chỉ khoảng 73 - 75%. “Vấn đề không hẳn do điều kiện vật chất, mà nằm ở thói quen và tư duy. Tang lễ là chuyện cuối đời, nhưng lại nói rất nhiều điều về văn hóa sống của một cộng đồng”, ông Tâm nhấn mạnh. Những con số ấy được NCT lắng nghe, bàn bạc và chuyển hóa thành hành động cụ thể tại tổ dân phố, khu dân cư, nêu gương cho con cháu và thế hệ trẻ cùng thực hiện.

Tham luận tại Hội nghị, ông Cao Duy Hùng, nguyên Chủ tịch Hội NCT xã Tân Triều, phường Thanh Liệt ôn lại phong tục cũ cách đây nhiều năm, đó là tình trạng lưu giữ thi hài người qua đời nhiều ngày trong nhà, làm cỗ to mời khách, việc hỏa táng chưa được quan tâm… Được sự vào cuộc của các cấp các ngành, MTTQ và NCT, đến nay trên địa bàn phường đã cải tiến, xóa bỏ nhiều hủ tục lạc hậu; 98% người qua đời được đưa đi hỏa táng, trong đám tang không làm cỗ linh đình, không bày thuốc lá… Chi hội NCT là cánh tay nối dài, có vai trò quan trọng vận động hội viên và người dân thực hiện nếp sống văn minh tại địa phương. Tại các buổi sinh hoạt Chi hội, đều lồng ghép tuyên truyền nội dung “tang văn minh, xóa bỏ hủ tục lạc hậu trong việc tang”. Đồng thời cử hội viên có sức khỏe tham gia ban tang lễ để hỗ trợ gia đình có người qua đời. Nhờ vậy, việc tang ở địa phương đã được cải tiến rõ rệt.

Tại phường Chương Mỹ, buổi tọa đàm trở thành một diễn đàn ấm áp. Các ý kiến thảo luận chia sẻ về kỉ niệm công tác tổ chức lễ tang cho hội viên khi qua đời; tuy 85% người qua đời được đưa đi hỏa táng, song vẫn còn nhiều gia đình ngại tổ chức tang giản dị vì “sợ bị dị nghị”, mang tiếng “chưa tròn chữ hiếu”. Ông Hoàng Văn Toàn, hội viên Chi hội Tràng An, chia sẻ: “NCT có vị trí đặc biệt trong dòng họ, làng xóm. Thực hiện tang văn minh là xu thế tất yếu. Nếu NCT gương mẫu, mềm dẻo vận động, cả cộng đồng sẽ làm theo”.

Đại biểu tham luận tại tọa đàm

Tọa đàm ở phường Bạch Mai lại rộn ràng một sắc thái mới, mang hơi thở của thời đại số. Nhiều NCT cho rằng xây dựng đời sống văn hóa trong thời đại 4.0 cũng cần sự quan tâm vào cuộc của NCT. Trong bối cảnh công nghệ phát triển như vũ bão hiện nay, các cụ ông cụ bà - những người mà chỉ mấy chục năm trước còn bị coi là “già cỗi” giờ lại tíu tít cùng nhau tham gia các lớp “bình dân học vụ số”, chia sẻ kinh nghiệm dùng điện thoại thông minh, lập nhóm Zalo tổ dân phố, truyền tải thông tin mới về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; gửi thông báo về vệ sinh môi trường và lịch sinh hoạt Hội, hẹn hò nhau giao lưu CLB văn hóa, thể thao... Hình ảnh những “diễn viên”, cổ động viên, khán giả tóc bạc tự chụp ảnh hoạt động văn nghệ, tự livetream, phát trực tiếp và nhẹ nhàng nhắc nhở cháu con “sống xanh, sống đẹp” qua tin nhắn điện thoại, facebook, gọi điện paytime zalo, messenger đã không còn là chuyện lạ...

Thành công từ mỗi điểm tổ chức tọa đàm, dù là nội thành hay ven đô, những buổi tọa đàm đều toát lên một tinh thần nhân văn: NCT không chỉ tham dự để nghe, mà để nói, để góp trí tuệ, kinh nghiệm, góp sức mình cho cộng đồng, để truyền cho con cháu một ngọn lửa sống đẹp, sống có trách nhiệm.

Trong mỗi gia đình Việt, NCT là trụ cột tinh thần, nguồn kinh nghiệm, kiến thức quý báu cho thế hệ sau. Ở họ hội tụ sự từng trải, lòng bao dung và khả năng gắn kết các thế hệ. Bà Nguyễn Thị Hoa, Ủy viên BCH Hội NCT xã Gia Lâm, chia sẻ: “Khi ông bà sống mực thước, khuyên con dạy cháu, tham gia sinh hoạt tổ dân phố đều đặn, thì con cháu cũng tự hào mà cố gắng. Đó là cách góp phần xây dựng Người Hà Nội thanh lịch từ trong mỗi gia đình”.

Bước ra khỏi gia đình, NCT là những người có uy tín, có kinh nghiệm và từng trải. Họ là tổ trưởng dân phố, là thành viên tổ hòa giải, là người kiên trì vận động xóa bỏ hủ tục. Ở xã Gia Lâm, không khó để thấy hình ảnh NCT đi vận động từng gia đình thực hiện tang lễ văn minh. Những dẫn chứng sinh động đó đã trở thành câu chuyện truyền cảm hứng cho con cháu và thế hệ trẻ như NCT lập tổ vận động, đến từng nhà thuyết phục, làm tang lễ giản dị nhưng vẫn trang nghiêm, nghĩa tình. Khi dân hiểu và tin, họ sẽ làm theo. Những hành động giản dị như nhắc hàng xóm không mở loa đám tang quá to, vận động không đốt vàng mã tràn lan, hay hướng dẫn con cháu phân loại rác, đã trở thành sợi dây kết nối cộng đồng, tạo nên nếp phố thanh lịch.

Kết thúc chuỗi tọa đàm, ông Nguyễn Thế Toàn, Chủ tịch Hội NCT TP Hà Nội, khẳng định: “Vai trò NCT trong xây dựng nếp sống văn hóa là không thể thay thế. Họ chính là hạt nhân để lan tỏa giá trị văn minh, nhân văn trong cộng đồng”.

Những hành động ấy nhỏ bé nhưng bền bỉ của lớp người “cây cao bóng cả” Thủ đô, chính là ngọn lửa âm thầm giữ cho Hà Nội hôm nay vừa hiện đại, vừa đượm tình người. Tuổi cao - lửa vẫn cháy, không ồn ào rực rỡ, mà từ những điều bình dị, từ nếp nhà đến nếp phố, từ ánh mắt tự hào của người già đến sự noi theo của con cháu.

Bài và ảnh: Thanh Hà

Trình bày: Thanh Hà