Sự kiện 11/06/2023 08:12
Chiều 10/6/2023, kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).
Công ty sân sau và lợi ích của các cổ đông lớn
Theo đại biểu Nguyễn Hải Trung, dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) điều chỉnh giảm tỷ lệ sở hữu của các cá nhân, tổ chức tăng tính đại chúng của các tổ chức tín dụng, mở rộng thêm các diện đối tượng liên quan là cần thiết. Điều này giúp cơ cấu cổ đông của ngân hàng có độ phân tán hơn, lành mạnh hơn, tránh quyền lực quyền tự quyết quá lớn, tập trung vào một ông bà chủ nào đó, từ đó hạn chế các hành vi điều hành hoạt động của tổ chức theo hướng phục vụ cho các công ty sân sau và lợi ích của các cổ đông lớn, ngược lại làm tổn hại đến lợi ích của ngân hàng nói chung và các cổ đông còn lại nói riêng.
 |
| Đại biểu Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an TP Hà Nội thảo luận tại hội trường chiều 10/6 |
Tuy nhiên, một thực tế không thể phủ nhận là vẫn có thể tồn tại các cổ đông lớn đứng danh hoặc không đứng danh Hội đồng quản trị và Ban điều hành nắm cổ phần chi phối và điều hành hoạt động của ngân hàng. Cho nên, các giải pháp nêu trong dự thảo chỉ là giải pháp kỹ thuật để hạn chế các cổ đông lớn. Vì vậy đại biểu Nguyễn Hải Trung đề xuất cần bổ sung nghiên cứu 2 vấn đề:
Một là, bổ sung thêm các quy định, tăng cường vai trò của Ngân hàng Nhà nước để hạn chế hành vi lạm quyền cổ đông lớn, quyền quản trị, điều hành để thao túng hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Hai là, cần nghiên cứu, đề xuất thêm các biện pháp, giải pháp để quản lý, kiểm soát việc lách luật, sử dụng nhiều cá nhân, pháp nhân khác đứng tên cổ phần tạo nhóm cổ đông lớn để điều hành các tổ chức tín dụng.
Cung cấp thông tin phòng, chống tội phạm
Vấn đề quy định về cung cấp thông tin cho các cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm. Đại biểu Nguyễn Hải Trung cho rằng, dự thảo quy định cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cung cấp thông tin khách hàng nhưng việc cung cấp thông tin, tài liệu chưa đáp ứng yêu cầu về mặt thời gian trong thực tiễn của công tác phòng, chống tội phạm, nhất là phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, lừa đảo trên không gian mạng.
Hiện nay, tình hình tội phạm sử dụng không gian mạng và công nghệ cao để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, đánh bạc, tổ chức đánh bạc, rửa tiền diễn biến rất phức tạp, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Khi tội phạm xảy ra, lực lượng công an phải nhanh chóng triển khai truy xét dòng tiền và phong tỏa tài khoản. Tuy nhiên, với các quy định pháp luật hiện hành thì không đáp ứng được yêu cầu ngăn chặn kịp thời về chuyển tiền vào các đối tượng. Sau khi lừa được tiền, các đối tượng liên tục chuyển tiền đi rất nhanh nên số tiền thu hồi được là rất ít so với số tiền của người dân bị lừa.
“Vì vậy, để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm, cần thiết ban hành quy định và rút ngắn về thời gian cung cấp thông tin tài khoản khách hàng để phục vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và có thể giao Chính phủ nghiên cứu quy định chi tiết về nội dung này sau khi luật được ban hành”, đại biểu Nguyễn Hải Trung đề nghị.
Đảm bảo tính chính danh khi mở, sử dụng tài khoản ngân hàng
Thực hiện công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là hoạt động tổ chức đánh bạc, đánh bạc, rửa tiền của lực lượng công an trong thời gian qua nổi lên là các thủ đoạn liên quan đến sử dụng thông tin, giấy tờ giả để mở tài khoản hoặc thuê người khác mở tài khoản sau bán lại tài khoản cho đối tượng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật nhằm gây khó khăn, tránh né công tác phát hiện của các cơ quan quản lý nhà nước.
Ngày 27/5/2023 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 16 về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động tổ chức đánh bạc và đánh bạc, trong đó có yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, các tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán chủ động rà soát, phát hiện và phối hợp với các bộ, ngành liên quan xử lý nghiêm hành vi thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, mua bán, mở hộ tài khoản tại ngân hàng, ví điện tử.
Để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm cần phải rà soát, luật hóa các quy định tính chính danh của tài khoản tại các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan. Hoàn thiện, đồng bộ các văn bản hướng dẫn, đảm bảo hiệu lực thi hành tại các văn bản quy phạm pháp luật phải liên thông với nhau, hỗ trợ việc xác định tính chính danh.
Đồng thời, trong luật này cần có quy định cụ thể về các điều kiện bắt buộc các tổ chức tín dụng phải có nền tảng công nghệ, cơ sở vật chất trong nhận diện khách hàng để đảm bảo tính chính danh và các yêu cầu tổ chức tín dụng có trách nhiệm rà soát, phát hiện và phối hợp với cơ quan công an, các cơ quan có liên quan xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm về tài khoản không chính danh, đại biểu Nguyễn Hải Trung nhấn mạnh.
Về vấn đề thứ tư, tại khoản 1 Điều 191của dự thảo luật, quy định về Ngân hàng Nhà nước có thẩm quyền điều tra vi phạm pháp luật về ngân hàng. Đại biểu Nguyễn Hải Trung đề nghị không quy định Ngân hàng Nhà nước có thẩm quyền điều tra vi phạm pháp luật về lĩnh vực ngân hàng.
“Hoạt động điều tra thuộc hệ thống các cơ quan tư pháp được quy định trong Hiến pháp, Luật Tố tụng hình sự, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự, trong đó không quy định Ngân hàng Nhà nước thuộc cơ quan điều tra hay cơ quan được giao một số hoạt động điều tra”, đại biểu Nguyễn Hải Trung nêu rõ.
