Dám bị ghét của Kishimi Ichiro và Koga Fumitake

Dám bị ghét là tác phẩm tâm lý thuộc hàng kinh điển bán chạy tại Nhật Bản, cuốn sách phân tích những cách thức điều hòa các mối quan hệ xã hội trong cuộc sống, và đề cập đến những góc khuất tâm lý trong cuộc đời con người. Bằng những phân tích chặt chẽ và có định hướng tác giả đã khiến người đọc say mê theo các trang sách và học hỏi được nhiều kinh nghiệm từ đó. Hi vọng khi đón nhận tác phẩm này độc giả sẽ thấu hiểu và áp dụng hiệu quả những chiến thuật tâm lý trong cuốn sách.

Con người là một cây sậy, nhưng là một cậy sậy có tư tưởng. Đứng trước vũ trụ con người luôn cảm thấy mình nhỏ bé, và luôn tự đặt ra cho mình những câu hỏi xoay quanh về xã hội loài người, về nơi mình sống, về các mối quan hệ mà mỗi chúng ta xây dựng. Đan xen với những mối quan hệ mà con người tạo dựng đó là nỗi bất an, những rào cản tâm lý mà con người không thể vượt qua mỗi khi bị va vấp, bị tuột dốc trước cuộc đời. Dám bị ghét là cuốn sách tâm lý học, triết học phân tích những trạng thái tâm lý của con người để mỗi người có thể hiểu rõ về bản thân, có sự lý giải một cách đúng đắn về những trường hợp tâm lý mà mình đang gặp phải.

Ảnh bìa sách

Cuốn sách được chia làm năm chương mỗi chương được tái hiện dưới dạng một cuộc trò chuyện thân mật giữa chàng thanh niên trẻ tuổi đang tìm hiểu cuộc đời và triết gia giàu kinh nghiệm, tri thức, chính nhân vật triết gia này sẽ là người lý giải tất cả những thắc mắc những câu hỏi của chàng thanh niên về cuộc sống, về mối quan hệ giữa người và người dựa trên nền tảng tâm lý học Adler.

Hãy phủ nhận sang chấn tâm lý.

Khi tồn tại giữa cuộc đời này, va vấp thử thách khó khăn là điều không thể tránh khỏi, vì vậy không phải ai cũng có thể né tránh những khó khăn đó. Tuy nhiên có những khó khăn lặp lại liên tục gây ra những vết thương lòng không thể thay đổi, và khi hồi tưởng đến những điều đó chúng khiến chúng ta cảm thấy mệt mỏi, đau khổ, và đó các nhà tâm lý học gọi là sang chấn tâm lý. Ví dụ đối với một học sinh, những kì thi căng thẳng, mệt mỏi, với những áp lực về điểm số đã khiến cho học sinh đó cảm thấy bất lực, mất thăng bằng, và mỗi khi đến trường học, học sinh ấy luôn bị ám ảnh bởi những vấn đề đó.

Tuy nhiên theo nhà tâm lý học Adler thì ông cho rằng sang chấn tâm lý không thể tồn tại, bởi vì nếu có tồn tại thì là do con người không muốn quên đi quá khứ đau buồn của mình, lấy chúng ra làm cái cớ để có thể che đậy những suy nghĩ của riêng mình, đó có thể là việc không dám tiến lên và thử sức ở những lĩnh vực mới, và cứ vin vào sang chấn tâm lý để khiến bản thân gục ngã và thụt lùi. “Con người không được tạo ra bởi trải nghiệm của bản thân trong quá khứ, mà bởi ý nghĩa chúng ta gán cho những trải nghiệm đó”. Vì chúng ta gán cho những trải nghiệm những cái tên cố định nên đến khi vấp phải những trường hợp tương tự chúng ta không linh hoạt xử lý một cách khéo léo và tinh tường, chính vì vậy mà chúng ta thường mắc sai lầm dễ hụt hẫng và thoái chí.

Phủ nhận sự tồn tại của sang chấn tâm lý cũng là cách mà nhà tâm lý học Adler cho rằng quá khứ sẽ không thể chi phối được tương lai, và con người sẽ không bị quá khứ kìm hãm, khiến cho bản thân phải đau buồn, hoặc thoái chí. Vì vậy con người muốn thành công thì nhất định phải thay đổi và rũ bỏ những sai lầm trong quá khứ, hay nói một cách khác là phải biết quên đi những nỗi đau mà quá khứ mang đến cho mình để tiếp tục sống và tiếp tục gặt hái những thành công đang chờ đợi ở phía trước. Alder đã nói rằng: “Cho dù phần đời từ trước tới nay có xảy ra chuyện gì chăng nữa cũng không ảnh hưởng đến cuộc sống của phần đời từ nay trở đi”. Vì vậy mỗi chúng ta có thể bỏ qua quá khứ đâu thương để có thể tiến bước đến tương lai trên con đường còn nhiều thử thách, gian nan.

Mọi phiền muộn đều bắt nguồn từ quan hệ giữa người với người.

Mối quan hệ giữa người với người là mối quan hệ phức tạp và có nhiều vấn đề, bởi khi bắt đầu tiếp xúc tạo mối quan hệ với một người cũng là lúc chúng ta phải đón nhận tất cả các giá trị quan của người đó, đồng thời phải tiếp nhận tính tình, sở thích, cách sống cách ứng xử của người đó đối với những người khác. Cũng từ mối quan hệ này mà mọi phiền muộn cũng bắt đầu xảy ra khiến chúng ta bối rối và hoang mang. Vì thế Adler đã nói: “Mọi phiền muộn của con người đều bắt nguồn từ mối quan hệ giữa người với người”.

Cảm giác tự ti là cảm giác thường xuất hiện phổ biến ở những người luôn cho rằng mình không bằng người khác, luôn cho rằng mình yếu kém và bất tài, những người đó thường so sánh mình với những thành công của những người khác sau đó tự đánh giá, hạ thấp chính mình, điều này khiến cho mỗi cá nhân rất khó tồn tại trong xã hội, khi sống trong cảm giác tự ti bản thân mình sẽ cảm thấy chán nản, luôn trong trạng thái cô lập và không muốn mở rộng mối quan hệ với bất cứ ai, chính sự tự ti sẽ hủy hoại bản thân khiến bản thân cảm thấy bất lực, mệt mỏi bởi vậy những người tự ti luôn che giấu trong mình nỗi sợ hãi vô hình mà không muốn nói cho người khác biết.

Chính vì thế mỗi người trong cuộc sống này hãy trang bị cho mình những kiến thức hữu ích từ cuộc sống để khiến bản thân cảm thấy tự tin và mạnh mẽ hơn, để cho bản thân được tỏa sáng, được sống là chính mình mà không phải bị ràng buộc bởi bất cứ người nào khác. “Nỗi tự ti làm chúng ta khổ sở không phải là “sự thật khách quan” mà là “sự suy diễn mang tính chủ quan”. Người nào càng phô trương bản thân với những giá trị bên ngoài như áo quần, tóc tai thành tích, thì chỉ càng chứng tỏ họ là những kẻ tự ti, càng phô trương càng tự ti. Đôi khi trong cuộc sống có nhiều người lợi dụng sự tự ti là cái cớ để né tránh những nhiệm vụ phức tạp dành cho mình.