Cụ Trần Trọng Sâm - một dịch giả “trung văn” có tầm

Sinh năm 1927 tại tỉnh Nghệ An, hiện đang sinh sống cùng gia đình ở xã Thanh Vân, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, cụ Trần Trọng Sâm - một dịch giả “Trung văn” có tầm, được giới chuyên môn cùng bạn đọc trong và ngoài nước đánh giá cao, quý mến…

Nhà báo Minh Hường khái quát về cuộc đời rất đỗi bình dị của cụ Trần Trọng Sâm, đó là: Sinh ra và lớn lên tại vùng đất có truyền thống cách mạng và truyền thống hiếu học, 15 tuổi, Trần Trọng Sâm được chọn tham gia các lớp học để xây dựng lực lượng, sẵn sàng điều động phục vụ kháng chiến và sau khi Hà Nội được giải phóng, Trần Trọng Sâm là thành viên của lực lượng thanh niên xung phong tiếp quản thủ đô.

Do có tố chất, năng lực và nhiệt huyết tuổi trẻ, nên năm 1955, Trần Trọng Sâm được cử đi học ở Trung Quốc, chuyên ngành Trung văn tại trường Đại học Bắc Kinh và chuyên ngành Kinh tế Kế hoạch tại Trường Đại học Nhân dân Trung Quốc. Năm 1958, về nước, Trần Trọng Sâm công tác tại Nông trường Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Nông trường Thanh Bình (Mường Khương, Lào Cai) và Nông trường Trần Phú (Nghĩa Lộ, Yên Bái). Ở đâu, Trần Trọng Sâm cũng đức độ, phát huy năng lực, sáng tạo, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Dịch giả Trần Trọng Sâm (phía trái) thân tình trò chuyện về dịch thuật.
Dịch giả Trần Trọng Sâm (phía trái) thân tình trò chuyện về dịch thuật.

Năm 1983, nghỉ hưu theo chế độ, cụ Sâm cùng vợ tập trung phát triển kinh tế gia đình, chăm lo cho các con ăn học, trưởng thành.

Bước ngoặt đưa cụ Sâm trở thành dịch giả Trung văn nổi tiếng là vào năm 1993, trong buổi họp mặt bạn đồng môn học ở Trung Quốc năm xưa tại Hà Nội, cụ cùng bạn bè trò chuyện, trao đổi, thảo luận về nhiều vấn đề và năm đó, cụ đã đoạt giải Nhất tiết mục thi dịch một bài báo từ tiếng Trung sang tiếng Việt. Cảm phục tài năng của cụ, mọi người mời cụ tham gia nghiên cứu, dịch sách tiếng Trung và cụ Sâm đã nhận lời…

Đến nay, qua gần 3 thập kỉ, cụ Sâm đã dịch gần 30 cuốn sách từ tiếng Trung sang tiếng Việt, nội dung đa dạng về các lĩnh vực: Văn hóa, giáo dục, chủ đề tam nông, triết lí nhân sinh, văn sĩ nổi tiếng của Trung Quốc, những vấn đề về thanh niên…

Một trong những bản dịch ấn tượng của cụ Trần Trọng Sâm là “Đường thi - Luận giải và thưởng thức”. Nhà văn Bùi Việt Thắng nể phục, nhận xét: Cụ Trần Trọng Sâm là “Người nối nhịp cầu văn hóa”, “Các phương pháp tiếp cận Đường thi từ cái nhìn hiện đại”, “Các phương pháp tương hỗ tiếp cận kho tàng Đường thi”, “Dịch là sáng tạo”… Đồng thời khẳng định: “Dịch giả Trần Trọng Sâm, nếu có thể nói, là một người chạy tiếp sức, có nhiều đóng góp vào quá trình giao lưu văn hóa - qua nhịp cầu văn học - hai đất nước Trung Hoa và Việt Nam trong vòng vài chục năm gần đây. Ông là tác giả của các công trình dịch thuật được văn giới đánh giá cao như “Kinh dịch diễn giải - Đạo lí mưu cầu tồn tại và phát triển”, “Khuất Nguyên”; đặc biệt là hai trước tác của Lý Xương Bình: “Tôi nói thật với Thủ tướng”, “Tôi nói thật với Nhân dân”… Đáng khâm phục hơn là tấm gương lao động kiên nhẫn, dẫu ở tuổi cửu thập “cổ lai hi”, dịch giả Trần Trọng Sâm vẫn “cháy hết mình”.

Nhà báo Nguyễn Thị Thanh Vĩnh đầy lòng kính trọng: “Ở tuổi Cửu thập cổ lai hi, dịch giả Trần Trọng Sâm chỉ có một mong muốn duy nhất là góp thêm một tiếng nói, một cách nhìn, cách cảm, ngõ hầu có thể giúp bạn đọc, người yêu thơ Đường thêm hiểu chính xác, thêm cảm nhận đầy đủ, thấu suốt hơn, trọn vẹn hơn những hàm nghĩa súc tích, sâu xa, những “ý tại ngôn ngoại”… trong từng con chữ, câu, tứ, điển cổ, tích truyện…”.

Hình ảnh cụ già đang chạm ngưỡng “bách niên” tóc trắng như mây, khuôn mặt tròn phúc hậu, da hồng hào vẫn cầm kính lúp nghiên cứu Trung văn đẹp như tiên ông, luôn đầy ắp trí tuệ, thật kính nể và trân quý biết bao.

Bài và ảnh Lê Đôn

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Cựu TNXP nhiệt tình công tác xã hội

Cựu TNXP nhiệt tình công tác xã hội

Về phường Nam Ngạn, TP Thanh Hóa, nói đến Hoàng Mạnh Hùng thì ai cũng biết. Năm 1969 khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước sang giai đoạn ác liệt, ông Hùng viết đơn tình nguyện gia nhập đội TNXP thuộc tổng đội 34 đảm nhiệm cung đường 16A từ km số 0 là ngã tư Thạch Bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình qua dốc Khỉ, ngã ba Dân Chủ rồi Chà Lỳ, Sê Păng Hiêng với chiều dài 64km.
Bản lĩnh của NCT tỉnh Bắc Kạn trong phong trào thi đua làm kinh tế giỏi

Bản lĩnh của NCT tỉnh Bắc Kạn trong phong trào thi đua làm kinh tế giỏi

Là tỉnh nghèo, đời sống người dân còn nhiều khó khăn. Việc phát triển kinh tế hộ gia đình cũng không đơn giản, do sự hạn chế của huy động vốn và ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ. Vượt lên tất cả, NCT tỉnh Bắc Kạn đã hòa vào phong trào chung của NCT cả nước, thi đua làm kinh tế giỏi, xóa đói giảm nghèo, và nêu tấm gương sáng về tính chủ động và tinh thần lao động không ngừng nghỉ, vượt khó vươn lên trong cuộc sống.
NCT các địa phương thi đua làm kinh tế giỏi

NCT các địa phương thi đua làm kinh tế giỏi

Hội NCT các địa phương tích cực động viên hội viên thi đua làm kinh tế giỏi...
Nêu gương sáng làm theo lời Bác

Nêu gương sáng làm theo lời Bác

Thấm nhuần lời dạy của Bác “Tuổi cao chí càng cao”, thời gian qua NCT trong tỉnh không ngừng học tập, rèn luyện theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), nêu gương sáng cho thế hệ trẻ học tập, noi theo...
Phong trào “Tuổi cao - Gương sáng” phát triển sâu rộng

Phong trào “Tuổi cao - Gương sáng” phát triển sâu rộng

Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, NCT tỉnh Tuyên Quang hôm nay vẫn tiếp tục đem kinh nghiệm, trí tuệ và sức lực của mình, chung tay cùng cấp ủy, chính quyền, bà con các dân tộc trong tỉnh xây dựng quê hương ngày càng phát triển, đổi mới. Phong trào thi đua yêu nước “Tuổi cao - Gương sáng” được các cấp Hội phát động, cán bộ, hội viên tích cực hưởng ứng, lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng dân cư.

Tin khác

Giỏi kinh doanh, say việc thiện

Giỏi kinh doanh, say việc thiện
Ở tỉnh Gia Lai, bà Lâm Thị Liễu 76 tuổi, chủ doanh nghiệp tư nhân vàng Mỹ Oanh nổi tiếng là một NCT vừa giỏi kinh doanh, vừa giàu tấm lòng thiện nguyện.

Tri ân mùa Vu lan tháng Bảy

Tri ân mùa Vu lan tháng Bảy
Tiếp tục hành trình thiện nguyện không ngừng của mình, Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT Việt Nam (Quỹ) đã cùng Hội đồng Truyền thông và phát triển nguồn lực cùng các nhà tài trợ đến thăm, tặng quà NCT nghèo, NCT hoàn cảnh khó khăn của xã Tân Hưng, TP Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

“Cái tâm” của doanh nhân cao tuổi Nguyễn Thị Quyến

“Cái tâm” của doanh nhân cao tuổi Nguyễn Thị Quyến
Bà Nguyễn Thị Quyến, 77 tuổi, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc NCT Tâm Quyến ở huyện An Dương, kiêm Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Công ty xử lí môi trường và sản xuất phân bón hữu cơ Thiên Quyến tại xã Minh Tân, huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng.

NCT không ngừng làm giàu

NCT không ngừng làm giàu
Với cơ chế chính sách của Nhà nước ta thông thoáng, khuyến khích mọi thành phần kinh tế phát triển; được sự động viên, tạo điều kiện của cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương, phần đông NCT lại có kinh nghiệm trong sản xuất, cần cù lao động, có ý chí vươn lên không chịu đói nghèo. Mặt khác, NCT cũng muốn thông qua lao động sản xuất để giáo dục con cháu, tự mình lo cho bản thân không muốn phụ thuộc khi mình còn có thể lao động được.

Bản lĩnh doanh nhân và tấm lòng thiện nguyện của ông Nguyễn Mạnh Thản

Bản lĩnh doanh nhân và tấm lòng thiện nguyện của ông Nguyễn Mạnh Thản
Luôn đi tiên phong với những ý tưởng đầu tư kinh doanh độc đáo

Chủ tịch Hội Cựu TNXP Bình Thuận nhận Huy hiệu 55 năm tuổi Đảng

Chủ tịch Hội Cựu TNXP Bình Thuận nhận Huy hiệu 55 năm tuổi Đảng
Sáng 31/8, Đảng bộ phường Bình, Hưng, TP Phan Thiết đã tổ chức sinh hoạt kỷ niệm 78 năm ngày Cách mạng Tháng Tám và ngày Quốc khánh Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2023) và trao Huy hiệu Đảng đợt 2/9

GỪNG CÀNG GIÀ CÀNG CAY !

GỪNG CÀNG GIÀ CÀNG CAY !
Mỗi lần từ phương Nam ra Bắc, hoặc vi vu đâu đó theo nghiệp cầm bút, khi về Hà Nội tôi lại đến con ngõ nhỏ 68, phố Xuân Thủy, Quận Cầu Giấy, Hà Nội thăm thầy giáo cũ, nhà báo, nhà giáo Trần Bá Lạn. Thông tuệ và đức độ, yêu nghề, ông là người con của dòng họ Trần danh giá làng Văn Hội, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội. Ông sinh năm 1930 - Canh Ngọ, năm 2023 bước qua tuổi 93. Nhà báo, nhà giáo Trần Bá Lạn được đào tạo làm báo chuyên nghiệp từ nước ngoài, gần 40 năm giảng dạy báo chí tại Trường Đại học Tuyên giáo – nay là Học viện Báo chí và Tuyên truyền (1962 – 2001); Trưởng khoa Báo chí từ năm 1996 đến năm 1990.

Vinh danh, biểu dương 61 NCT làm kinh tế giỏi

Vinh danh, biểu dương 61 NCT làm kinh tế giỏi
Sáng 25/8, Hội NCT tỉnh Gia Lai tổ chức Hội nghị biểu dương NCT tiêu biểu làm kinh tế giỏi giai đoạn 2018-2023. Đại diện các sở, ban, ngành, đoàn thể trong tỉnh; cùng lãnh đạo Hội NCT các huyện, thị xã, thành phố và 61 NCT tiêu biểu làm kinh tế giỏi đến dự hội nghị.

“Cặp đôi” doanh nhân cao tuổi tâm đức ở thị xã Thái Hòa

“Cặp đôi” doanh nhân cao tuổi tâm đức ở thị xã Thái Hòa
Bà Lương Thị Ngọc Quang, sinh năm 1953, Tổng Giám đốc cùng chồng là ông Nguyễn Thế Chính, sinh năm 1949, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty CP Minh Phát, đều là hội viên NCT tại thị xã Thái Hòa, tỉnh Nghệ An. Tinh thần lao động không kể tuổi tác và tấm lòng tương thân tương ái, nhân văn của bà Quang, ông Chính trong gia đình, cộng đồng đã nêu tấm gương sáng cho con cháu và thế hệ trẻ học tập, làm theo.

Người có uy tín trong đồng bào dân tộc Sán Dìu

Người có uy tín trong đồng bào dân tộc Sán Dìu
Ông Chu Văn Bảo là người có uy tín trong đồng bào dân tộc Sán Dìu, thôn Đồng Cống, xã Đông Hưng, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Nhiều năm qua, ông gương mẫu đi đầu trong mọi lĩnh vực, tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện tốt các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước.

Bà Đức từ thiện

Bà Đức từ thiện
Xuất phát từ tình cảm, tấm lòng nhân ái với những người nghèo khổ, bà Đỗ Thị Minh Đức (63 tuổi) ở khu 8, phường Quang Trung, TP Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh ngày ngày đi quyên góp sách vở, quần áo cũ để làm công tác từ thiện…

Những bông hoa đẹp giữa đời thường

Những bông hoa đẹp giữa đời thường
Hội NCT huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh do ông Nguyễn Tiến Suất làm Trưởng Ban đại diện, vừa tổ chức Hội nghị NCT làm kinh tế giỏi giai đoạn 2018-2023, nhằm biểu dương những tấm gương tiêu biểu trong phong trào NCT tham gia lao động sản xuất, góp phần phát triển kinh tế, xây dựng quê hương.

Phong trào NCT làm kinh tế giỏi phát triển sâu rộng

Phong trào NCT làm kinh tế giỏi phát triển sâu rộng
Ông Trương Như Tâm, Trưởng BĐD Hội NCT huyện Lệ Thủy cho biết: Toàn huyện có trên 22.600 hội viên NCT, tham gia sinh hoạt trong 26 tổ chức Hội cơ sở, 180 chi hội và 295 tổ hội. Hưởng ứng phong trào thi đua NCT làm kinh tế giỏi do Trung ương Hội phát động, những năm qua, nhất là sau hội nghị Tổng kết phong trào NCT làm kinh tế giỏi giai đoạn 2014 - 2018, phong trào NCT làm kinh tế giỏi đã phát triển khá toàn diện cả về số lượng hội viên và chất lượng của các mô hình kinh tế.

NCT Phát triển kinh tế giỏi từ thế mạnh sản xuất nông nghiệp

NCT Phát triển kinh tế giỏi từ thế mạnh sản xuất nông nghiệp
Hưởng ứng phong trào thi đua “NCT làm kinh tế giỏi” do Trung ương Hội NCT Việt Nam phát động, các cấp Hội NCT tỉnh Cao Bằng đã tích cực tuyên truyền, vận động hội viên tham gia. Qua đó, xuất hiện nhiều tấm gương cán bộ, hội viên NCT làm kinh tế giỏi từ thế mạnh sản xuất nông nghiệp.

Trải nghiệm tuyệt vời của NCT

Trải nghiệm tuyệt vời của NCT
Liên hoan tiếng hát NCT tỉnh Bắc Ninh năm 2023 đã thành công tốt đẹp. Liên hoan được đánh giá là thu hút số lượng diễn viên đông đảo nhất, khối lượng chương trình lớn nhất từ trước đến nay.
Xem thêm
Bài học kinh nghiệm cho những hoạt động lớn trong thời gian tới

Bài học kinh nghiệm cho những hoạt động lớn trong thời gian tới

Sáng 19/9, Chủ tịch Nguyễn Thanh Bình chủ trì cuộc họp Thường trực rút kinh nghiệm tổ chức một số hội nghị lớn trong thời gian gần đây.
Bế mạc và trao thưởng Liên hoan tiếng hát NCT khu vực các tỉnh phía Nam năm 2023

Bế mạc và trao thưởng Liên hoan tiếng hát NCT khu vực các tỉnh phía Nam năm 2023

Nghệ thuật là ngôn ngữ diệu kỳ, đưa chúng ta đến gần nhau hơn, kết nối tâm hồn bằng sự rung động của con tim, những giai điệu của chương trình Liên hoan tiếng hát NCT đã mang đến cho chúng ta nhiều cảm xúc, tinh thần đoàn kết, nhân nghĩa từ trong mạch nguồn văn hoá truyền thống của dân tộc Việt Nam đã vượt qua thử thách và còn mãi với thời gian”, Chủ tịch Hội NCT Việt Nam Nguyễn Thanh Bình, Trưởng ban Chỉ đạo Liên hoan tiếng hát NCT Việt Nam năm 2023 chia sẻ tại Lễ Bế mạc Liên hoan tiếng hát NCT khu vực III năm 2023.
Sôi nổi, rộn ràng tiếng hát NCT khu vực phía Nam

Sôi nổi, rộn ràng tiếng hát NCT khu vực phía Nam

Tiếp tục chương trình Liên hoan tiếng hát NCT khu vực phía Nam năm 2023, sáng 14/9, các đoàn còn lại dự thi gồm: Đồng Nai, Tiền Giang, Sóc Trăng, Bình Phước, Đồng Tháp, Kiên Giang, Cà Mau và Bạc Liêu. Đặc biệt có sự tham gia của đoàn NCT Thành phố mang tên Bác với các tiết mục: Tốp ca nữ, tốp múa phụ họa: Nhớ ơn Hồ Chí Minh; đơn ca nam: Tiếng hát từ Thành phố mang tên Người; múa độc lập: Sắc sen, tam ca nam: Ai bảo chúng tôi già; hợp ca múa: TP Hồ Chí Minh niềm tin ngời sáng.
Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu: Trao 100 suất quà tặng NCT có hoàn cảnh khó khăn

Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu: Trao 100 suất quà tặng NCT có hoàn cảnh khó khăn

Nhân Ngày Quốc tế NCT (1/10) và Tháng hành động vì NCT Việt Nam năm 2023, ngày 28/9, lãnh đạo Hội tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thăm, tặng quà các hội viên có hoàn cảnh khó khăn.
Xã hội hóa chăm sóc NCT có hoàn cảnh khó khăn

Xã hội hóa chăm sóc NCT có hoàn cảnh khó khăn

Sáng 28/9, Hội NCT phường Tam Phú tổ chức Lễ bàn giao công trình sửa chữa nhà cho ông Võ Quang Tài, địa chỉ số 597/1 Tô Ngọc Vân khu phố 1, phường Tam Phú.
Tỉnh Tiền Giang: Phát động Tháng hành động vì NCT Việt Nam năm 2023

Tỉnh Tiền Giang: Phát động Tháng hành động vì NCT Việt Nam năm 2023

Ngày 27/9, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh, Ban Công tác NCT tỉnh Tiền Giang tổ chức Lễ phát động Tháng hành động vì NCT Việt Nam tỉnh Tiền Giang năm 2023.
Hoàn thành tốt công tác Hội, tận tâm làm thiện nguyện

Hoàn thành tốt công tác Hội, tận tâm làm thiện nguyện

Ông Lê Văn Tới, Chủ tịch Hội NCT xã Thanh Phước, huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh là người có nhiều đóng góp trong công tác xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở địa phương. Nhiệm vụ nào ông cũng thực hiện với phương châm “vì dân, vì khối đại đoàn kết toàn dân tộc”.

Nhiều gương sáng làm kinh tế giỏi giai đoạn 2018 - 2023

Hội NCT huyện Mê Linh có khoảng 40.000 hội viên, với 18 Hội cơ sở, 108 chi hội, 334 tổ hội. Hưởng ứng phong trào thi đua NCT “Nêu gương sáng xoá đói, giảm nghèo, làm giàu chính đáng” do Hội NCT Việt Nam phát động, hơn 60% hội viên trực tiếp tham gia lao động, sản xuất, phát triển kinh tế, đạt kết quả cao, góp phần tăng thu nhập cho gia đình và xã hội.
Hội NCT tỉnh An Giang: Biểu dương 35 NCT tiêu biểu trong phong trào “Tuổi cao- Gương sáng” lần thứ I

Hội NCT tỉnh An Giang: Biểu dương 35 NCT tiêu biểu trong phong trào “Tuổi cao- Gương sáng” lần thứ I

Ngày 28/7, Ban Đại diện Hội NCT tỉnh An Giang tổ chức Họp mặt biểu dương điển hình NCT trong phong trào thi đua “Tuổi cao- Gương sáng” lần thứ I năm 2023.
Phiên bản di động