Cơ quan Kiểm toán tối cao đóng góp quan trọng trong việc phòng, chống tham nhũng của quốc gia

Hội thảo có sự tham dự của khoảng 100 khách mời, gồm các đại biểu quốc tế (đại diện 26 SAI, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam, các Đại sứ quán tại Việt Nam) và đại biểu trong nước (đại biểu thuộc khối các cơ quan của Quốc hội, các Bộ, ngành, địa phương, các trường, học viện, viện nghiên cứu…).

Hội thảo được tổ chức nhằm nhìn nhận, đánh giá vai trò của các SAI trong phòng, chống tham nhũng, nhất là trong bối cảnh nạn tham nhũng đã trở thành một hiện tượng xã hội tồn tại ở tất cả các quốc gia, mang tính toàn cầu. Tham nhũng được xác định là một trở ngại đối với tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững, làm giảm hiệu lực của nền hành chính công và làm cho việc sử dụng tài chính, tài sản công kém hiệu quả.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải và các đại biểu dự hội thảo.

Phòng, chống tham nhũng là nhiệm vụ rất quan trọng, nhưng cũng rất khó khăn và phức tạp, bởi tham nhũng gắn liền với quyền lực của những người có chức, có quyền và liên quan đến cả lợi ích vật chất và phi vật chất. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, cách mạng công nghiệp 4.0, cùng nhiều vấn đề mới nổi trong thời đại ngày nay, hợp tác quốc tế vì hòa bình, phát triển nói chung và trong chống tham nhũng nói riêng là một yêu cầu thiết thực.

Trong cuộc chiến phòng, chống tham nhũng, các SAI nắm giữ vai trò thúc đẩy sự minh bạch và trách nhiệm giải trình ở khu vực công vì một môi trường quản trị nhà nước tốt. Trước hết đó là vai trò gián tiếp tập trung vào ngăn chặn, răn đe và phòng ngừa. Tuy nhiên, xuất phát từ yêu cầu chống tham nhũng của các quốc gia, yêu cầu bảo vệ công quỹ, hiệu lực hoạt động và uy tín của các SAI ngày càng tăng. Các SAI có vai trò chủ động hơn trong chống tham nhũng, gồm cả phát hiện và công bố những lĩnh vực có rủi ro tham nhũng, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan khác trong chống tham nhũng và công khai kết luận, kiến nghị kiểm toán rộng rãi hơn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu tại hội thảo.

Theo Ngân hàng Thế giới, mặc dù các SAI không phải là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong chống tham nhũng và gian lận, nhưng do bản chất công việc là kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, đánh giá tính tuân thủ pháp luật của các cơ quan chính phủ nên SAI có những đóng góp quan trọng vào các hoạt động, chương trình phòng, chống tham nhũng quốc gia.

Vai trò đó của SAI thể hiện trên 4 nội dung: Đảm bảo sự minh bạch và trách nhiệm giải trình; Phát hiện và ngăn ngừa tham nhũng; Thúc đẩy quản trị tài chính lành mạnh và kiểm soát nội bộ mạnh; Đưa ra các khuyến cáo, cảnh báo giúp ngăn ngừa và phát hiện tham nhũng, gian lận, hỗ trợ các cơ quan tư pháp trong điều tra, xét xử. Trên thế giới, một số SAI có thêm chức năng, nhiệm vụ trực tiếp chống tham nhũng như kiểm toán điều tra, kết luận, xét xử, xử phạt… hành vi gian lận, tham nhũng.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn phát biểu khai mạc hội thảo.

KTNN Việt Nam được thành lập cách đây vừa tròn 30 năm với địa vị pháp lý được hiến định trong Hiến pháp năm 2013 nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là: “Cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công”. Ngoài Hiến pháp, Luật KTNN, hoạt động KTNN còn được ghi nhận ở hơn 35 Bộ luật, luật khác. Qua 30 năm xây dựng và phát triển, KTNN Việt Nam đã từng bước trưởng thành, gặt hái được nhiều thành tựu, khẳng định vị trí, vai trò là công cụ hữu hiệu trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và phòng, chống tham nhũng, lãng phí.

Tại Hội thảo, các đại biểu cùng trao đổi, thảo luận, làm rõ về: Chức năng, nhiệm vụ của SAI trong chống tham nhũng; vị trí, sự phối hợp của SAI với các cơ quan khác trong chống tham nhũng; Những điều kiện, cơ sở pháp lý, nhân lực và phương tiện, kỹ thuật cần thiết để SAI thực hiện nhiệm vụ chống tham nhũng. Đồng thời chia sẻ kinh nghiệm của SAI trong việc phát hiện gian lận và tham nhũng; chuyển thông tin, hồ sơ vụ việc tham nhũng cho các cơ quan chức năng điều tra, xử lý và đề xuất các phương pháp, kỹ thuật kiểm toán điều tra nhằm phát hiện gian lận và tham nhũng. Qua đó, các SAI cùng nâng cao kiến thức, kinh nghiệm triển khai nhiệm vụ nhằm góp phần phòng, chống tham nhũng, cũng như định hướng hoạt động của SAI trong thời gian tới.

Đây là sự kiện đối ngoại quan trọng của KTNN Việt Nam, đánh dấu bước trưởng thành mới trên chặng đường 30 năm xây dựng và phát triển, góp phần ghi dấu ấn của KTNN Việt Nam đối với bạn bè quốc tế./.