Bài học quý từ việc huy động nguồn lực

Ông Lương Anh Tế

PV: Thưa ông Lương Anh Tế, xin ông cho biết những kết quả Hội NCT tỉnh Hải Dương đã đạt được khi triển khai thực hiện Đề án 1533 và 1336 của Chính phủ về nhân rộng mô hình CLB Liên thế hệ tự giúp nhau (LTHTGN)?

Ông Lương Anh Tế: Trước khi có Đề án 1533 của Chính phủ, Hội NCT tỉnh Hải Dương phối hợp với Tổ chức Hỗ trợ NCT Quốc tế (HAI) triển khai xây dựng và đã thành lập được 17 CLB LTHTGN.

Khi triển khai Đề án 1533 của Chính phủ, năm 2017, Hội NCT tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Đề án số 3007 nhân rộng mô hình, theo đó, trong 3 năm 2018-2020 ngân sách tỉnh hỗ trợ kinh phí thành lập 28 CLB, mỗi CLB được hỗ trợ 50 triệu đồng lập quỹ tăng thu nhập. Cũng trong giai đoạn này, Tổ chức HAI và Tổ chức KOICA Hàn Quốc đã hỗ trợ thành lập 17 CLB, với mức 75 triệu đồng/CLB. Đồng thời Hội NCT tỉnh phối hợp với Ủy ban MTTQ tỉnh thực hiện xã hội hóa, vận động nguồn lực thành lập thêm được 7 CLB với mức hỗ trợ ban đầu 50 triệu đồng/CLB; có 1 CLB thành lập tại khu vực bệnh viện chăm sóc bệnh nhân phong (đã khỏi bệnh) được các tổ chức xã hội, các nhà hảo tâm hỗ trợ đến 300 triệu đồng. Đến hết năm 2020, tỉnh Hải Dương đã thành lập được 69 CLB LTHTGN.

Lễ ra mắt CLB LTHTGN thôn Ninh Xá, xã Lê Ninh

Tiếp tục triển khai Đề án 1336, UBND tỉnh cũng ban hành Đề án số 346 tiếp tục nhân rộng mô hình; theo đó, trong 5 năm (2021-2025), ngân sách tỉnh tiếp tục hỗ trợ để thành lập 60 CLB. Hội NCT các cấp thực hiện vận động nguồn lực xã hội hóa để thành lập thêm ít nhất 15 CLB. Mục tiêu hết năm 2025 sẽ có trên 140 CLB, chiếm trên 60% Hội NCT cấp xã có CLB LTHTGN.

Sau 2 năm (2021, 2022) thực hiện Đề án 1336, toàn tỉnh thành lập mới 29 CLB, nâng tổng số lên 98 CLB. Các CLB được thành lập đều hoạt động tốt, mang lại nhiều lợi ích trong việc chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng; không có CLB nào bị thất thoát vốn quỹ, trên 20% CLB đã có số dư quỹ tăng thu nhập trên 100 triệu đồng, một số CLB đã có số dư quỹ đến 150-160 triệu đồng, gấp 2 đến 3 lần vốn được hỗ trợ ban đầu.

Trao tặng tiền cho CLB LTHTGN thôn My Động để tạo vốn tăng thu nhập

PV: Quá trình triển khai Đề án có những thuận lợi, khó khăn gì? Hội NCT tỉnh đã tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương khắc phục khó khăn như thế nào, thưa ông?

Ông Lương Anh Tế: Thuận lợi là Hải Dương được sự ủng hộ, hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền và các ban, ngành các cấp, đặc biệt khi có sự tham mưu của Hội NCT tỉnh, UBND tỉnh đã kịp thời ban hành 2 đề án ở từng giai đoạn để thực hiện. Đồng thời, UBND tỉnh trích ngân sách tỉnh hỗ trợ ban đầu cho các CLB để lập quỹ tăng thu nhập. Các CLB ở Hải Dương sau khi thành lập đều có quỹ tăng thu nhập ở mức trên 50 triệu đồng. Ngoài việc hỗ trợ trực tiếp cho các CLB, UBND tỉnh còn hỗ trợ kinh phí tập huấn cho Ban Chủ nhiệm CLB.

Tuy nhiên, có một số khó khăn. Thứ nhất, nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền và Hội NCT cơ sở chưa đầy đủ về vai trò, ý nghĩa của CLB LTHTGN, dẫn đến có đơn vị (cấp huyện) thì nhiều Hội cơ sở đăng kí, xin thành lập, nhưng có đơn vị lại không thực hiện được chỉ tiêu, dẫn đến sự chênh lệch về số lượng CLB giữa các đơn vị. Thứ hai, Ban Chủ nhiệm hoạt động “không công”, lại hay bị va chạm, nên một số CLB phải thay đổi thành viên Ban Chủ nhiệm, gây khó khăn khi tổ chức các hoạt động.

Nhằm khắc phục khó khăn nêu trên, Hội NCT tỉnh tham mưu UBND tỉnh thành lập Ban Điều hành Đề án để chỉ đạo, triển khai; giao chỉ tiêu thành lập CLB hằng năm tạo sự chủ động cho các đơn vị. Đồng thời, giao việc theo dõi, đôn đốc, uốn nắn các CLB cho Hội NCT cấp huyện và Hội cơ sở để đảm bảo các CLB hoạt động đúng chức năng, tôn chỉ, mục đích và nội dung của CLB.

Tiết mục văn nghệ của CLB LTHTGN thôn Ngoại, xã Ninh hòa

PV: Xin ông cho biết một số kinh nghiệm triển khai Đề án 1533 và 1336 trên địa bàn tỉnh?

Ông Lương Anh Tế: Những kinh nghiệm rút ra từ việc triển khai Đề án 1533 và 1336 của Chính phủ là: Một là, tăng cường tuyên truyền với nhiều hình thức để mọi cấp, mọi ngành và nhân dân thấy được ý nghĩa, tác dụng của CLB, khi đi vào hoạt động sẽ đem lại ý nghĩa nhân văn to lớn trong việc chăm sóc NCT tại cộng đồng và dựa vào cộng đồng; tăng cường sự đoàn kết nhân dân trong thôn, khu dân cư; góp phần bảo đảm an sinh xã hội ở cơ sở. Tăng cường tuyên truyền về hiệu quả hoạt động của các CLB LTHTGN, để tạo nên phong trào nhân rộng mô hình CLB. Hai là, không chạy theo số lượng, thành lập đến đâu chắc đến đó, tất cả các CLB đều được hỗ trợ nguồn vốn ban đầu, đây là tiền đề vững chắc để duy trì hoạt động của các CLB. Ba là, giao trách nhiệm, phân công cụ thể việc theo dõi, giúp đỡ các CLB đã thành lập cho các cấp Hội để kịp thời đôn đốc, uốn nắm các CLB đi vào hoạt động đúng “quỹ đạo”. Có báo cáo định kì hằng năm với cấp ủy, chính quyền cơ sở và Hội cấp trên. Bốn là, từ năm 2023, Hội NCT toàn tỉnh đã phát động một đợt thi đua với chủ đề “Hội viên NCT chung tay nhân rộng mô hình CLB LTHTGN”; theo đó, mỗi hội viên tự nguyện góp thêm (ngoài hội phí) 10 nghìn đồng/ năm (trong 3 năm 2023-2025), tạo nên nguồn kinh phí hỗ trợ để thành lập mới, nhân rộng mô hình. Cùng với sự hỗ trợ từ ngân sách tỉnh (theo đề án), Hội NCT tỉnh Hải Dương phấn đấu đến hết năm 2025 sẽ đạt từ 90% trở lên các Hội NCT ở cơ sở có ít nhất 1 CLB LTHTGN.

Tặng quà NCT có hoàn cảnh khó khăn tỉnh Hải Dương

PV: Ông có kiến nghị, đề xuất gì với Trung ương Hội và các cơ quan chức năng để việc nhân rộng mô hình CLB LTHTGN đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian tới?

Ông Lương Anh Tế: CLB LTHTGN là mô hình phù hợp, mang lại nhiều lợi ích cho NCT, đáp ứng nhu cầu chăm sóc NCT tại cộng đồng, dựa vào cộng đồng trong điều kiện kinh tế, xã hội ở nước ta hiện nay. Khi kết thúc Đề án giai đoạn 2021-2025, Trung ương Hội nên tiếp tục tham mưu để Chính phủ ban hành Đề án cho giai đoạn tiếp theo; đồng thời, Đề án của Chính phủ cần có nội dung yêu cầu các địa phương quan tâm hỗ trợ kinh phí ban đầu cho các CLB, làm tiền đề cho việc vận động xã hội hóa nguồn lực cho CLB. Nếu không có “tiếng nói” của Chính phủ, các địa phương rất khó có cơ sở để trích ngân sách hỗ trợ.

Trung ương Hội cần tham mưu, đề xuất với Chính phủ, các bộ, ngành ở trung ương để có sự chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền quan tâm đến việc thực hiện Đề án này, thực hiện lồng ghép các nguồn kinh phí cho hoạt động giảm nghèo, hoạt động chăm sóc NCT thông qua mô hình CLB LTHTGN.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!