Huy động tốt nguồn lực, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển
Sự kiện 22/10/2021 13:48
Theo chương trình kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, sáng 22/10, Chính phủ đã có Tờ trình tóm tắt dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng và các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế.
Huy động nguồn lực, thúc đẩy phát triển
Dự thảo Nghị quyết thí điểm Chính phủ trình Quốc hội một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng, tỉnh Thừa Thiên Huế, tỉnh Nghệ An với 6 cơ chế chính sách và tỉnh Thanh Hóa 8 cơ chế chính sách.
Cảng Nghi Sơn Thanh Hóa |
Một số nội dung cụ thể của dự thảo Nghị quyết, bao gồm về chính sách dư nợ vay; ngân sách trung ương bổ sung; về định mức chi thường xuyên; thí điểm thực hiện chính sách phí, lệ phí trên địa bàn; quản lý đất đai và quản lý sử dụng rừng; quản lý quy hoạch; thu từ xử lý nhà, đất; thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức.
Theo đó, về chính sách dư nợ của tỉnh Thừa Thiên Huế, tỉnh Nghệ An được vay với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 40% số thu ngân sách tỉnh được hưởng theo phân cấp; TP Hải Phòng, tỉnh Thanh Hóa được vay với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 60% số thu ngân sách Tỉnh, Thành phố được hưởng theo phân cấp. Tổng mức vay và bội chi ngân sách của các tỉnh, thành phố hàng năm do Quốc hội quyết định.
Trong báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách (TCNS) của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, đa số ý kiến nhất trí với Dự thảo Nghị quyết và cho rằng, quy định này góp phần tạo dư địa để thành phố Hải Phòng và các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế có thể huy động tối đa nguồn lực, thúc đẩy đột phá trong phát triển.
Có ý kiến đề nghị cân nhắc nâng mức trần tổng dư nợ vay, vì thực tế hiện nay, các địa phương trên chưa vay được hết mức trần theo quy định hiện hành và trong giai đoạn 2021-2025 tổng mức bội chi ngân sách của các địa phương chỉ là 0,3%GDP.
Ông Nguyễn Phú Cường, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội trình bày báo cáo thẩm tra sáng ngày 22/10 |
Về ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu từ tăng thu trên địa bàn các tỉnh, thành phố: hàng năm TP Hải Phòng ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu không quá 70% số tăng thu ngân sách Trung ương từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách Trung ương và ngân sách Thành phố so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao và các khoản thu ngân sách Trung ương hưởng 100% quy định tại khoản 1 Điều 35 Luật Ngân sách nhà nước so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao nhưng không vượt quá tổng số tăng thu ngân sách Trung ương trên địa bàn so với thực hiện thu năm trước và ngân sách Trung ương không hụt thu.
Hai tỉnh Thừa Thiên Huế, Nghệ An: hàng năm, ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho hai địa phương này không quá 70% số tăng thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu của hàng hóa xuất, nhập khẩu so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao (không bao gồm thuế giá trị gia tăng của hàng hóa nhập khẩu), nhưng không vượt quá tổng số tăng thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu so với thực hiện thu năm trước và ngân sách trung ương không hụt thu, để thực hiện các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng của địa phương.
Đối với tỉnh Thanh Hóa: ngân sách trung ương bổ sung hàng năm có mục tiêu cho tỉnh không quá 70% số tăng thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu qua Cảng biển Nghi Sơn so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao nhưng không vượt quá số tăng thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu qua Cảng biển Nghi Sơn so với thực hiện năm trước và ngân sách trung ương không hụt thu (không bao gồm thuế giá trị gia tăng của hàng hóa nhập khẩu để đầu tư hình thành tài sản cố định hoặc để sản xuất hàng hóa xuất khẩu được ngân sách trung ương hoàn lại thuế giá trị gia tăng) để đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hoàn thành việc di dân, tái định cư trong Khu kinh tế Nghi Sơn nhằm tạo quỹ đất sạch cho việc thu hút đầu tư các dự án trọng điểm tại Khu kinh tế Nghi Sơn.
Trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban TCNS cho rằng, việc bổ sung nguồn lực để góp phần hoàn thành việc di dân tái định cư, tăng cường thu hút đầu tư vào các dự án, phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật cho Khu kinh tế Nghi Sơn là nhu cầu cần thiết hiện nay đối với tỉnh Thanh Hóa và Chính phủ đã tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chỉnh lý để quy định chặt chẽ, bảo đảm hợp lý, hài hòa, phù hợp với khả năng cân đối của ngân sách trung ương. Có ý kiến đề nghị cân nhắc nội dung này vì có thể dẫn đến việc lập dự toán không sát thực tế để hưởng số chênh lệch tăng thu.
Về định mức chi thường xuyên, các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Thừa Thiên Huế được phân bổ thêm 45% theo tỷ lệ phần trăm số chi tính theo định mức dân số khi xây dựng định mức chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2022 và trong thời gian thực hiện Nghị quyết này.
Theo Nguyễn Phú Cường, Ủy ban TCNS nhất trí với dự thảo Nghị quyết, vì đây là cơ chế đã được quy định tại Nghị quyết số 01/2021/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước.
Việc chuyển đổi có bảo vệ được rừng?
Theo dự thảo, lĩnh vực quản lý đất đai và quản lý sử dụng rừng, hai tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng và đất rừng phòng hộ đầu nguồn với quy mô trên 50 héc ta; đất trồng lúa 02 vụ trở lên với quy mô trên 500 héc ta.
Việc chuyển đổi đất rừng liệu có bảo vệ được rừng- nhiều ý kiến boăn khoăn? |
HĐND tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa 02 vụ trở lên với quy mô dưới 500 héc ta; đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng với quy mô dưới 50 héc ta phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền quyết định.
Đồng thời, HĐND tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sản xuất dưới 1.000 héc ta bảo đảm nguyên tắc, điều kiện, trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp.
Đối với TP Hải Phòng, HĐND TP sẽ quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa 02 vụ trở lên với quy mô dưới 500 ha phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền quyết định. Việc quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng phải thực hiện công khai, lấy ý kiến người dân, đối tượng chịu sự tác động của việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
Uỷ ban TCS đề nghị lưu ý việc chuyển đổi phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, mang lại hiệu quả thiết thực, không ảnh hưởng đến an ninh, trật tự xã hội, môi trường và phát triển bền vững, đảm bảo an ninh lương thực, ổn định đời sống người dân. Việc phân cấp phải gắn với trách nhiệm cụ thể của các cá nhân, tổ chức, trách nhiệm của người phân cấp và được phân cấp để đảm bảo công khai, minh bạch, tránh tiêu cực, thất thoát, lãng phí.
Cũng theo Uỷ ban TCNS có ý kiến chưa tán thành với quy định của dự thảo Nghị quyết về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đối với rừng phòng hộ, rừng đặc dụng vì, việc không bảo vệ được rừng đã gây hậu quả nghiêm trọng, tác động tiêu cực đến phát triển bền vững và quy định trên có thể sẽ tạo tiền lệ không tốt, đặc biệt trong bối cảnh báo động về môi trường như hiện nay.
Dự thảo Nghị quyết nêu trên quy định thống nhất về hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2022 và được thực hiện trong 05 năm; đồng thời, quy định nhiệm vụ cho các cơ quan thuộc Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, cơ quan liên quan và HĐND, UBND cấp tỉnh, thành phố trong việc tổ chức thực hiện, sơ kết, tổng kết và giám sát việc thực hiện Nghị quyết.
Tuy nhiên, theo Uỷ ban TCNS Quốc hội có ý kiến đề nghị quy định thời hạn thực hiện thí điểm các cơ chế đặc thù này chỉ đến hết năm 2025, để bảo đảm phù hợp với kế hoạch 5 năm 2021-2025.