Khu BTTN Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế: Những cánh rừng đang khắc khoải
Tin tức - Sự kiện 09/05/2018 14:58
Rừng xanh khắc khoải
Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Phong Điền có diện tích 41.508 ha, bao gồm 43 tiểu khu liên quan đến 11 xã; trong đó 9 xã thuộc 2 huyện Phong Điền, A Lưới (Thừa Thiên Huế) và 2 xã thuộc tỉnh Quảng Trị. Mục tiêu là bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học, quần thể của các loài động thực vật quý hiếm, các loài đang bị đe dọạ, các loài đặc hữu của vùng núi thấp miền Trung; duy trì giá trị sinh thái và chức năng phòng hộ đầu nguồn của khu vực đối với các con sông lớn Mỹ Chánh, Ô Lâu, Sông Bồ. Đồng thời, góp phần phát triển kinh tế xã hội của dân cư sống quanh vùng bảo tồn...
Nhưng rồi, những năm gần đây, Khu BTTN Phong Điền đang trở thành miếng mồi ngon cho “lâm tặc”. Từ khi tuyến đường mòn 71 được nâng cấp để phục vụ thi công 4 công trình thủy điện trong vùng lõi thì cuộc chiến giữ rừng của những kiểm lâm nơi đây căng thẳng như những trận đánh. Những nhân viên kiểm lâm luôn trong tình trạng “động rừng”.
Những thân gỗ bị “lâm tặc” cưa trộm chưa kịp vận chuyển ra khỏi rừng
Tuyến đường 71 dài hơn 50km, nhưng đi qua Khu BTTN Phong Điền dài khoảng 25km. Và cũng từ đây, nạn chặt phá rừng phát sinh nhiều hơn, quy mô cũng lớn hơn... Nhìn bên ngoài tưởng chừng như rừng nguyên sinh vẫn bình yên, nhưng vào bên trong mới thấy cảnh gỗ đã bị chặt hạ hết, đặc biệt là những loài cây gỗ quý, lâu năm, có đường kính từ 60cm trở lên. Vị trí khai thác lâm tặc thường chọn là khu vực hiểm trở có dốc, để dễ vận chuyển gỗ. Các “cung đường gỗ lậu” chỉ tạm yên ắng, khi các cơ quan chức năng của những địa phương có vùng rừng giáp ranh vào cuộc quyết liệt. Thế nhưng, chỉ cần một phút lơ là, những cung đường này lại được mở và “máu rừng” lại chảy.
Những cây lớn quý hiếm ở sâu trong rừng bị “lâm tặc” thả từ đỉnh đồi xuống theo các khe suối, sau đó chất gỗ lên ô tô rồi chuyển ra ngoài vào ban đêm. Lợi nhuận từ thớt nghiến quá cao, nên nhiều người dân địa phương sẵn sàng vi phạm pháp luật, bắt tay với “lâm tặc” triệt hạ gỗ nghiến.
Công trình thủy điện giữa vùng lõi khu bảo tồn
Ông Đặng Vũ Trụ, Giám đốc Khu BTTN Phong Điền xót xa khi thấy những thân cây nằm ngổn ngang trong rừng. Mặc cho đi lại khó khăn, nguy hiểm “lâm tặc” vẫn tìm mọi cách để khai thác, vận chuyển gỗ lậu, bởi lợi nhuận khủng. Không chỉ mở các đường len lỏi vào các cánh rừng, “lâm tặc” tìm đủ mọi cách để tàn phá rừng. Rất nhiều “cung đường gỗ lậu” âm ỉ kéo dài trong suốt nhiều năm, khiến các ngành chức năng đau đầu trong việc xử lí, ngăn chặn.
Lời cầu cứu của rừng xanh
Năm 2008, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế quyết định phê duyệt quy hoạch thủy điện nhỏ ở địa phương này, với 8 thủy điện. Trong số này có 4 thủy điện (A Lin B1, Alin B2, Rào Trăng 3 và Rào Trăng 4) nằm trong Khu BTTN Phong Điền. Trong khi đó tuyến đường mòn 71 được đầu tư nâng cấp từ năm 2015, với số tiền hàng trăm tỉ, nhằm mục đích phục vụ xây dựng 4 công trình thủy điện trên. Cả 4 nhà máy thủy điện này thuộc vùng lõi và khu vực phục hồi sinh thái. Hơn 100 ha rừng nghèo phải chuyển đổi mục đích để thi công các dự án thủy điện. Ngoài ra, một số diện tích khác cũng phải chuyển đổi để thi công đường 71 và đường dây điện nối vào hệ thống điện lưới quốc gia.
Ông Trụ băn khoăn, bởi việc thực hiện các dự án xây dựng các công trình thủy điện sẽ có những tác động nhất định đến việc bảo tồn và đa dạng sinh học của Khu BTTN Phong Điền. Đặc biệt, việc thi công sẽ gây ra tiếng ồn, rừng bị mất, tác động đến môi trường sống của các loài động thực vật. Mặt khác, do nhiều công trình thủy điện thi công nên rất dễ xảy ra tình trạng đối tượng trà trộn, lợi dụng để phá rừng. Không chỉ ông Trụ, mà tất cả các nhân viên kiểm lâm ở đây cũng chung niềm khắc khoải ấy. Họ từng ngày từng giờ chiến đấu để giữ rừng. Từng phút một đối diện với hiểm nguy, với các đối tượng “lâm tặc” hung hãn và cả với những tai nạn bất ngờ giữa rừng sâu khi đi tuần tra. Lực lượng kiểm lâm nơi đây không chỉ đổ mồ hôi, mà cả máu để bảo vệ cây rừng. "Cuộc chiến" giữ rừng bảo tồn trở nên cam go hơn bao giờ hết.
Với quyết tâm không để “lâm tặc” hoành hành phá rừng bảo tồn. Lực lượng kiểm lâm liên tục mở các đợt truy quét “lâm tặc”, tổ chức thành nhiều tổ, nhóm tuần tra truy quét ở nhiều địa điểm khác nhau; phối hợp với lực lượng kiểm lâm địa phương, công an huyện, quân đội để chốt chặn các tuyến đường chính nhằm ngăn chặn việc vận chuyển gỗ rừng ra bên ngoài. Trong năm 2017, lực lượng kiểm lâm của Khu BTTN Phong Điền đã tổ chức 10 đợt ra quân; phát hiện hơn 30 vụ khai thác lâm sản trái phép; thu giữ 17m3 gỗ các loại. Từ đầu năm 2018 đến nay, đơn vị cũng đã phát hiện 4 trường hợp vận chuyển gỗ và động vật trái phép. Lực lượng chức năng thu giữ hơn 1,5 m3 gỗ tròn, 400 sợi dây bẫy và 4 con dao, 10 con rồng đất...
Thế nhưng, bất chấp sự truy quét của các lực lượng chức năng, “lâm tặc” tìm mọi đủ đoạn để phá rừng. Hoạt động của chúng ngày càng táo tợn và tinh vi hơn. Mặc dù lực lượng kiểm lâm đã tổ chức chốt chặn ở hầu hết các tuyến đường ra khỏi rừng, nhưng “lâm tặc” cũng đối phó bằng cách thêm nhiều “vệ tinh” để theo dõi hoạt động của kiểm lâm.
Lực lượng kiểm lâm chỉ hơn 10 người, trong khi diện tích của Khu Bảo tồn lại rất rộng, đồng thời lại giáp ranh và thuộc một phần của tỉnh Quảng Trị, nên vấn đề bảo vệ rừng là một bài toán nan giải. Về lâu dài sẽ tiếp tục phối hợp với các xã vùng đệm thuộc hai huyện Phong Điền và A Lưới để tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân các quy định về công tác bảo vệ rừng.
Minh Ngọc - Gia Huy