Những năm qua, Đảng, Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, từng bước tạo dựng được hệ thống chính sách chăm sóc, phát huy vai trò NCT khá hoàn chỉnh. Đây là cơ sở để NCT được chăm sóc, phát huy ngày càng tốt hơn trong đời sống xã hội, đồng thời, cũng tạo cơ hội để các tập thể, cá nhân chung tay chăm lo cho NCT cả vật chất lẫn tinh thần.
Pháp luật quy định...
Năm 2013, lần đầu tiên sau 5 lần bổ sung, sửa đổi, Hiến pháp mới đề cập đến NCT tại khoản 3, Điều 37, quy định: "NCT được Nhà nước, gia đình và xã hội tôn trọng, chăm sóc và phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc"; tại Điểm 2, Điều 59 nêu "Nhà nước tạo bình đẳng về cơ hội để công dân thụ hưởng phúc lợi xã hội, phát triển hệ thống an sinh xã hội, chính sách trợ giúp NCT, người khuyết tật, người nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn khác".
Luật NCT được Quốc hội thông qua ngày 23/11/2009, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2010. Với 6 chương, 31 điều, Luật thể chế hóa chính sách của Việt Nam về NCT một cách hệ thống, đầy đủ và toàn diện, bảo đảm sự tham gia vào hoạt động xã hội của NCT; đồng thời khuyến khích sự quan tâm của các tổ chức, cá nhân đối với công tác chăm sóc và phát huy vai trò NCT. Theo đó, NCT có các quyền bảo đảm nhu cầu cơ bản về ăn, mặc, ở, đi lại, chăm sóc sức khỏe; quyền tự quyết định; được tạo điều kiện tham gia hoạt động văn hóa, giáo dục, thể dục thể thao, giải trí, du lịch và nghỉ ngơi; được tạo điều kiện làm việc; được miễn các khoản đóng góp cho các hoạt động xã hội, trừ trường hợp tự nguyện; được ưu tiên giảm giá khi tham gia giao thông, tham quan... và ưu tiên cứu trợ, chăm sóc sức khỏe khi có hậu quả thiên tai hoặc rủi ro khác. Luật quy định: Lấy ngày 6/6 hằng năm là Ngày NCT Việt Nam.
Để thực hiện Luật NCT, Chính phủ ban hành Nghị định, Chương trình Hành động Quốc gia về NCT; các Bộ, ngành ban hành 11 thông tư hướng dẫn. Một số quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ liên quan đến chính sách đối với NCT và cán bộ làm công tác Hội như chăm sóc sức khỏe ban đầu; chúc thọ mừng thọ, biểu dương, khen thưởng; trợ cấp xã hội, hỗ trợ chi phí mai táng và tiếp nhận NCT vào cơ sở bảo trợ xã hội; khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế...
 |
| Chủ tịch Phạm Thị Hải Chuyền dự Hội nghị giao ban Cụm thi đua số II tại tỉnh Phú Thọ |
Ngoài 5 nhiệm vụ quan trọng mà Luật quy định (tập hợp, đoàn kết, động viên NCT tham gia sinh hoạt Hội; làm nòng cốt trong phong trào toàn dân chăm sóc, phụng dưỡng, phát huy vai trò NCT; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NCT; nghiên cứu nhu cầu, nguyện vọng của NCT để kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền; đại diện cho NCT Việt Nam tham gia các tổ chức quốc tế, các hoạt động đối ngoại lợi ích của NCT và của Tổ quốc), Hội NCT còn được Chính phủ giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng như: Là cơ quan thường trực của "Tháng hành động về NCT"; cơ quan chủ trì triển khai Đề án nhân rộng mô hình CLB Liên thế hệ tự giúp nhau được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2016.
Phát huy vai trò "cây cao bóng cả"Để phát huy tiềm năng, thế mạnh và khát khao tiếp tục cống hiến của lớp NCT, TW Hội đã kí Chương trình phối hợp công tác với 9 Bộ, ngành (Lao động - Thương binh và Xã hội, Công an, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Thông tin và Truyền thông, Hội Chữ thập đỏ, Hội Khuyến học). Chương trình triển khai hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho NCT, thúc đẩy các hoạt động phong trào của Hội ở địa phương, cơ sở.
Hội tổ chức hội nghị khu vực và toàn quốc để vinh danh những tập thể, cá nhân xuất sắc; tạo ấn tượng sâu sắc trong xã hội như: Biểu dương NCT làm kinh tế giỏi toàn quốc lần thứ III và Hội nghị biểu dương NCT tiêu biểu bảo vệ chủ quyền an ninh, biên giới biển đảo tại Hà Nội; Hội nghị biểu dương NCT tiêu biểu tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở các tỉnh Tây Bắc tại tỉnh Tuyên Quang; Hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện Quyết tâm thư của già làng các dân tộc Tây Nguyên tại tỉnh Gia Lai.
Hưởng ứng phong trào thi đua yêu nước "Tuổi cao - Gương sáng" do TW Hội phát động, nhiều NCT tiếp tục phát huy khả năng, trí tuệ, kinh nghiệm, góp phần xây dựng quê hương đất nước. Đến nay, cả nước có gần 400.000 NCT làm kinh tế giỏi, 131.000 NCT làm chủ trang trại, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tạo nhiều việc làm cho xã hội, đóng góp đáng kể vào phát triển kinh tế xã hội ở địa phương. Chương trình "NCT tham gia bảo vệ môi trường và xây dựng nông thôn mới" đã có gần 3 triệu lượt NCT được tập huấn; NCT tích cực tuyên truyền, vận động con cháu, dòng họ hiến hơn 25 triệu mét vuông đất, trên 10 triệu ngày công và nhiều tỉ đồng làm đường giao thông nông thôn, xây dựng trường học, nhà văn hóa và các công trình phúc lợi khác ở cơ sở.
Với tinh thần "Tuổi cao chí càng cao", hiện có trên 1,24 triệu NCT đảm nhận các chức vụ bí thư chi bộ, tổ trưởng dân phố, trưởng thôn, trưởng bản; tham gia ủy ban MTTQ, ban công tác mặt trận ở khu dân cư; tham gia HĐND các cấp; làm công tác khuyến học, tổ an ninh, tổ tự quản... Đặc biệt, khi xảy ra những mâu thuẫn, bất hòa trong gia đình, dòng họ, cộng đồng dân cư, NCT luôn đóng vai trò quan trọng hòa giải, tạo được sự cảm thông chia sẻ, gắn kết tình cảm gia đình, dòng họ, cộng đồng.
Ghi nhận công lao đóng góp của lớp NCT, phát biểu tại các buổi tham dự Hội nghị và làm việc với TW Hội, các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư TW Đảng, Trưởng ban Dân vận TW Trương Thị Mai; Bí thư TW Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đều khẳng định vai trò to lớn của NCT trong xã hội; đánh giá cao vai trò của TW Hội và Hội NCT các địa phương đã phát động và động viên hội viên NCT tham gia các phong trào thi đua đạt kết quả tích cực. Các cuộc vận động, các phong trào, các Chương trình do Hội phát động như "Mái ấm tuổi già", "Áo ấm cho NCT", Chương trình "Mắt sáng cho NCT"... đạt hiệu quả cao.
Cùng với đó, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQ, Ban Dân vận Trung ương khẳng định: Đảng và Nhà nước luôn quan tâm để NCT được chăm sóc trong điều kiện tốt nhất, được tôn vinh. Tạo điều kiện để Hội hoạt động hiệu quả là động lực để NCT phát huy uy tín, hiểu biết, kinh nghiệm, tiếp tục sống vui, sống khỏe, sống có ích cho bản thân, gia đình, xã hội; đóng góp thiết thực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Phạm Thị Hải Chuyền
Chủ tịch Hội NCT Việt Nam
