Học tiếng Việt để làm việc
Phương Mai, 26 tuổi, nhân viên ngân hàng. Mai sinh tại Pháp, tốt nghiệp Thạc sĩ Kinh tế. Mai vừa được bầu làm Chủ tịch Hội Thanh niên Việt Nam tại Pháp. Các bạn trong Hội gọi đùa Mai là “Mme. Présidente” (Bà Chủ tịch).
Mỗi tuần một lần, sau khi kết thúc công việc, Mai đón tàu điện ngầm đến số nhà 16 Rue petit Murc (quận 4) - trụ sở của Hội người Việt Nam tại Pháp để học tiếng Việt.
Mai nói tiếng Việt khá tốt. Cô đã từng về Việt Nam làm thực tập tốt nghiệp, đồng thời, dùng tiếng Việt để tập hợp tài liệu cho luận văn thạc sĩ – về kinh tế Việt Nam. Đó là kết quả của những ngày học tiếng Việt và tiếp xúc với người Việt. Tiếng Việt với Mai là ngoại ngữ, không học thì sẽ quên ngay!
Lớp tiếng Việt cao cấp của Mai có nhiều gương mặt nổi bật của Hội Thanh niên Việt Nam tại Pháp, như Minh Phong, Phó Chủ tịch UJVF, từng được mời về Việt Nam gặp Chủ tịch nước vì là kiều bào có thành tích xuất sắc, Liêm Bình, một trong số ít những sinh viên được theo học cùng lúc tại 2 trường đại học. Nhiều người trong số họ đã về Việt Nam làm việc, nhờ thông thạo tiếng Việt; họ có nhiều thuận lợi.
Lớp học vừa khởi động lại sau một kì nghỉ hè. Cô giáo Thụy Phương, (nghiên cứu sinh Tiến sĩ ngành Văn học Pháp tại ĐH Sorborne) ra đề bài: Viết về chuyến nghỉ hè của bạn… Và đây là một câu văn của Tuấn, một học viên trong lớp: “Hè năm vừa rồi thì Tuấn đi Việt Nam. Ở Hà Nội thì có nhiều các con gái đẹp…”. Mặc dù câu văn còn ngô nghê, nhưng cách các bạn tiếp cận với bài học rất tự nhiên và cởi mở.
Tiếng Việt không phải là cách duy nhấtĐó là khẳng định của anh Nguyễn Minh Mẫn, cựu Chủ tịch UJVF: Tiếng Việt không phải là cách duy nhất chúng tôi hướng về Việt Nam.
Trần Cúc Phương, sinh năm 1977, hầu như không nói được tiếng Việt. Bạn trai cô là người Pháp và cô không có nhiều điều kiện để trau dồi tiếng Việt, nhưng cô là linh hồn các màn múa của UJVF.
Mỗi năm, UJVF tổ chức lễ hội như Tết Nguyên đán; Tết Trung thu và không lần nào thiếu những tiết mục múa do Phương và các bạn cùng luyện tập. Những màn múa ấy, gây được tiếng vang đến mức, năm 2008, UJVF được mời tham gia Festival Huế với màn múa thể hiện sự pha trộn giữa hai nền văn hóa Việt – Pháp. Dưới sự chỉ đạo của Phương, những kĩ sư viễn thông, nhân viên ngân hàng, chuyên gia sinh học bỗng biến thành những vũ công chuyên nghiệp.
Châu Văn Ánh Mai cũng là trường hợp tương tự. Ánh Mai cũng nói được rất ít tiếng Việt. Là bác sĩ nha khoa, Mai nhận về mình công việc liên quan đến ủng hộ nạn nhân chất độc da cam ở Việt Nam.
Nhà Ánh Mai (sống chung với bạn trai Vũ Hải) ở ngay trung tâm Paris, có đủ các thứ đồ chơi và vì thế đây thường là nơi để mọi người trải qua những ngày cuối tuần ngọt ngào.
Mặc dù đã nhiều lần chia sẻ những buổi tối như thế cùng các bạn Pháp, nhưng khi ở chung với các thành viên UJVF, tôi luôn cảm nhận được sự đầm ấm theo kiểu Việt Nam. Và tôi hiểu rằng, mặc dù làm việc cùng người Pháp, nói tiếng Pháp và kể cả tổ chức những buổi tối quây quần theo cách Pháp, nhưng ở tận cùng trong mỗi con người này, là những tâm hồn Việt.
Cuộc sống Việt cũng hiển hiện trong những ngôi nhà nhỏ của các cặp đôi gốc Việt. Có lần Thế Phong (bạn trai Phương Mai) hỏi tôi: Nấu bún măng, thì có cần thịt không? Tôi trả lời: Có chứ, xương sườn, thịt ngan, vịt hay thịt gà cũng được! Thế Phong quay sang Phương Mai cười rồi “mách”: Hôm qua, Phương Mai vừa cho anh ăn một bữa bún măng suông!
Vào mùa hè - khi các công chức Pháp có 2-3 tuần nghỉ phép, các thành viên UJVF lại về Việt Nam để tham gia vào nhiều hoạt động: Trao học bổng, giao lưu với các trường học tiếng Pháp. UJVF xây một cây cầu ở Trà Vinh, một ngôi nhà tình nghĩa ở Bến Tre. Còn hiện tại, họ đang theo đuổi dự án về một khu vườn cho bệnh viện ở huyện A Lưới - Thừa Thiên Huế.… Mỗi năm chỉ có vài hoạt động, nhưng để có tiền, họ phải nghĩ ra nhiều cách: Một trong số đó là tham gia ngày hội Nhân đạo (Fête de l’Huma) - được tổ chức vào 3 ngày cuối tuần trong tháng 9 hằng năm. Năm nay, UJVF mang đến Ngày hội Nhân đạo một trại Việt Nam, bán các món ăn đặc trưng như nem, phở, các món hàng thủ công mĩ nghệ (xách về từ mùa Hè ở Việt Nam).
Mạch ngầm nhỏ cho tình yêu lớnVừa rồi, tôi nhận được mail của Vũ Hải - thông báo về đám cưới của anh với Ánh Mai – khi con gái Ánh Linh của họ đã gần 1 tuổi: Ngày… chúng tôi làm đám cưới tại… mời các bạn đến dự. Tiệc cưới đơn giản chỉ có những người bạn thân thiết, Champagne, formages và… nem.
Có một đời sống Việt như một mạch ngầm len lỏi chảy trong những thanh niên sinh ra và lớn lên ở Pháp. Và cứ thế, cộng đồng thanh niên Việt Nam tại Pháp đang lớn dần lên, vui hơn và ngày càng làm được những việc có ý nghĩa với Tổ quốc.
Thu Nguyên
