15:58 | 10/09/2022 In bài biết
Bài thơ được Nguyễn Đình Thi in trong tập “Tia nắng” (1984). Bài thơ được mở ra với cảm hứng biên độ rất rộng: Từ những điều lớn lao, cao cả như thiên nhiên, đất nước, như thời gian vĩnh hằng, đến những điều nhỏ bé, gần gũi (mà bây giờ chúng ta quen gọi đời thường) như tình cảm con người, nỗi niềm thầm kín, riêng tư.
Tác giả chọn dòng sông để bộc lộ thông qua hai khổ thơ có kết cấu giống nhau. Thoạt đầu là hình ảnh dòng sông hiện lên vạm vỡ, ngập tràn:
Như dòng sông trôi qua muôn nơi/ Không ngừng cuộn mình về biển.
Và trong quá trình trôi chảy, băng mình, nó vẫn biết thu nhận, tiếp xúc giao cảm nữa:
Như dòng sông mang theo mây trời/ Ôm mặt trời tươi hồng cuộn chảy.
Ngay sau đó, ý thơ chuyển thành tình cảm thiết tha, rạo rực.
Như dòng sông Như dòng sông trôi qua muôn nơi Không ngừng cuộn mình về biển Anh sống tìm em mà chẳng hẹn Qua tháng năm bao chặng đường đời. Như dòng sông mang theo mây trời Ôm mặt trời tươi hồng cuộn chảy Đời anh bao nỗi vui buồn ấy Đang rì rào gọi em hôm nay. Nguyễn Đình Thi |
Rất uyển chuyển và liền mạch đến thân tình. Dòng sông ra biển với tình em chẳng hẹn; mây trời bát ngát với muôn ngả buồn vui… Tóm lại, cái kì vĩ lớn lao với cái bình thường giản dị, những điều tưởng như trái khác, cách xa thế mà giờ đây lại ăn nhập, kết hợp bên nhau không chút gượng ép.
Sáng tạo thơ có thể có những chớp lóe may mắn. Nhưng tuyệt nhiên đây không phải thơ của trạng thái xuất thần, bất chợt. Đây là thơ của nấu nung, tinh lọc cuộc đời. Với chất liệu hình ảnh, chữ nghĩa là những chi tiết hiện tượng quen thuộc hàng ngày, thơ bật ra như máu đỏ con tim, như tiếng lòng sôi nổi, như chính bản thân cuộc sống bao buồn vui, ào ạt tuôn trào.
Bài thơ đúc lại bình dị và tự nhiên, đạt đến một tuyên ngôn sống, một tuyên ngôn nghệ thuật. Mà thơ, khi đã đạt tới vẻ đẹp bình dị, tự nhiên, nó có thể lấp lánh, phát sáng ra xung quanh. Như cái màu đất “tuổi hồng” kia, cái âm thanh “rì rào” yêu mến kia, có phải là vẻ đẹp bình dị, tự nhiên đã từng rung động, xao xuyến hồn người.
Cái màu ấy, tiếng gọi ấy sẽ mãi rung động, xao xuyến nhiều thế hệ mai saun
Nguyễn Văn Thanh
TẠP CHÍ NGÀY MỚI ONLINE
Hội Người cao tuổi Việt Nam
Tổng biên tập: Lê Quang
Giấy phép hoạt động báo chí số 47/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 5/2/2020.
Liên hệ: Tòa soạn
Đường dẫn bài viết: https://ngaymoionline.com.vn/nhu-dong-song-bai-tho-mai-rung-dong-va-xao-xuyen-37388.html