11:00 | 28/10/2021 In bài biết
Chứng phình động mạch chủ có thể xảy ra tại nhiều vị trí dọc theo động mạch chủ, đây là một tình trạng có thể đe dọa tới tính mạng của người bệnh nếu không được kiểm soát và điều trị kịp thời. Ngoài ra còn có một chứng bệnh khác có thể xảy ra với động mạch chủ đó là bóc tách động mạch chủ…
Kì 20: Bóc tách động mạch chủ (AD) là gì?
1. Bóc tách động mạch chủ (AD) là gì?
Bóc tách động mạch chủ là tai biến phổ biến nhất ảnh hưởng đến động mạch chủ. Động mạch chủ là động mạch lớn nhất của cơ thể, qua đó máu rời khỏi tim để cung cấp oxy đến phần còn lại của cơ thể. Tai biến này xảy ra ở khoảng 24 người/triệu người mỗi năm ở Hoa Kỳ.
Bóc tách động mạch chủ xảy ra khi lớp bên trong của thành động mạch chủ bị rách và sau đó bong ra hoặc tách khỏi lớp tiếp theo của động mạch chủ. Điều này tạo ra hai kênh; kênh động mạch chủ ban đầu cho dòng máu (lòng thực) vẫn còn trong khi sự bong tróc của lớp ngoài trong phần bóc tách tạo ra một kênh bổ sung mới (kênh giả).
Mô hình dòng chảy hai thùng này trong động mạch chủ bị bóc tách có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng ngược dòng hoặc xuôi dòng từ vết rách. Việc bóc tách hoặc phân tách có thể dẫn đến giảm đáng kể lưu lượng máu đến các cơ quan và mô khác nhau được cung cấp bởi các nhánh liên quan.
Các nhánh có thể bị ảnh hưởng bao gồm động mạch thận (thận), động mạch ruột (mạc treo), động mạch não và động mạch cánh tay hoặc động mạch chân. Ngoài ra, vết rách có thể làm ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến tim, gây nhồi máu cơ tim và trong một số trường hợp có thể dẫn đến chảy máu trong xung quanh tim, gây mất ý thức hoặc tử vong.
Bóc tách động mạch chủ là một tình trạng rất nghiêm trọng, đe dọa tính mạng, cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
2. Các yếu nguy cơ gây bóc tách động mạch chủ là gì?
Yếu tố nguy cơ chính có thể phòng ngừa được của chứng bóc tách động mạch chủ là huyết áp cao (tăng huyết áp). Theo thời gian, tăng huyết áp làm suy yếu thành động mạch chủ, làm cho nó có nhiều khả năng bị rách tự phát liên quan đến lớp bên trong của động mạch chủ.
Các yếu tố nguy cơ khác của bóc tách động mạch chủ bao gồm: Hội chứng Marfan hoặc Ehlers-Danlos, là những rối loạn di truyền của mạch máu và mô liên kết; sự hiện diện của chứng phình động mạch chủ hoặc mở rộng động mạch chủ; tiền sử gia đình về bóc tách động mạch chủ; và một số bệnh tim như van động mạch chủ hai lá.
3. Triệu chứng của bóc tách động mạch chủ là gì?
Tùy theo vị trí và mức độ bóc tách, bệnh nhân sẽ có triệu chứng đau ở các vị trí khác nhau như:
• Đau tức ngực
• Đau lưng
• Đau mạn sườn
• Đau bụng
• Đau chân
Tính chất của cơn đau có thể:
• Đau chảy nước mắt hoặc đau buốt
• Đau đột ngột
• Đau di chuyển hoặc lan tỏa
Suy nhược thần kinh với các biểu hiện như:
• Hôn mê hoặc thay đổi ý thức
• Tê liệt
• Tê tái cực độ
• Khó nói hoặc nói lắp
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu
• Khó thở hoặc hụt hơi
4. Chẩn đoán bóc tách động mạch chủ
Khi bác sĩ nghi ngờ bạn bị bóc tách động mạch chủ, các phương pháp thăm dò hình ảnh thường được chỉ định để đánh giá động mạch chủ. Có ba xét nghiệm chính được sử dụng để chẩn đoán bóc tách động mạch chủ. Bóc tách động mạch chủ có thể được chẩn đoán bằng quét CT của động mạch chủ hoặc chụp MRI.
Siêu âm qua thực quản (TEE) cũng có thể được thực hiện. Siêu âm tim là một loại siêu âm đặc biệt trong đó một đầu dò siêu âm nhỏ được đưa qua miệng vào dạ dày và thực quản để chụp những hình ảnh rất chi tiết về tim và động mạch chủ.
5. Điều trị bóc tách động mạch chủ như thế nào?
Trong mọi trường hợp, điều trị đầu tiên cho bệnh nhân bị bóc tách động mạch chủ là kiểm soát huyết áp tích cực bằng thuốc, thường được truyền qua đường tĩnh mạch (IV). Bệnh nhân bị bóc tách động mạch chủ thường được theo dõi trong phòng chăm sóc đặc biệt.
Việc điều trị bóc tách động mạch chủ phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm vị trí của vết rách trong thành động mạch chủ, mức độ liên quan của động mạch chủ, ảnh hưởng của việc bóc tách lên các mạch nhánh của động mạch chủ và sự tưới máu đến các cơ quan và các triệu chứng của bệnh nhân.
Đối với những bệnh nhân bị bóc tách động mạch chủ cần điều trị xâm lấn, phẫu thuật để sửa chữa phần bị bóc tách của động mạch chủ nói chung là phương pháp điều trị được khuyến nghị. Trong một số trường hợp, thủ thuật đặt stent xâm lấn tối thiểu có thể được sử dụng để điều trị bóc tách động mạch chủ.
Đối với tất cả bệnh nhân bóc tách động mạch chủ, việc theo dõi lâu dài với bác sĩ là một phần rất quan trọng trong điều trị. Huyết áp và nhịp tim cần được theo dõi và kiểm soát cẩn thận bằng thuốc. Đối với nhiều bệnh nhân, chụp CT hoặc chụp MRI sẽ được lặp lại định kì (chẳng hạn như 6 tháng một lần hoặc hằng năm) để theo dõi kích thước của động mạch chủ và tình trạng bóc tách.
Mời quý độc giả đón đọc kì tiếp theo của chuyên đề: “Vấn đề của hệ tim mạch”. Chuyên mục được sự đồng hành của Công ty CP truyền thông chăm sóc sức khỏe Sao Đại Việt - Phòng khám chuyên khoa Y học cổ truyền Sao Đại Việt - Sàn thương mại điện tử: alosuckhoe.vn - Thành viên Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam. Địa chỉ: Số 18 Nguyễn Đổng Chi, phường Cầu Diễn, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội. Điện thoại: 0243.207.26.26 - Di động: 084.777.6863 www.facebook.com/toasangtroiyeuthuong website: https://saodaiviet.vn Email: saodaiviet.vn@gmail.com Youtube & Tiktok: Sao Đại Việt Mọi ý kiến về bài viết, xin quý vị vui lòng liên lạc với địa chỉ trên. |
BS Đỗ Nam Khánh & BS YHCT Nguyễn Mạnh Linh
TẠP CHÍ NGÀY MỚI ONLINE
Hội Người cao tuổi Việt Nam
Tổng biên tập: Lê Quang
Giấy phép hoạt động báo chí số 47/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 5/2/2020.
Liên hệ: Tòa soạn
Đường dẫn bài viết: https://ngaymoionline.com.vn/van-de-cua-he-tim-mach-28034-28034.html