10:48 | 16/06/2018 In bài biết
Dân tộc Thái trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam có kho tàng văn hóa đặc sắc, trong đó có bộ chữ viết đã được hình thành và sử dụng qua nhiều đời. Nhưng ngày nay vì nhiều lí do, chữ viết của đồng bào Thái đang đứng trước nguy cơ thất truyền.
Chẳng hạn như ở huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa, có khoảng 7 vạn người Thái nhưng chỉ còn 20 người biết chữ Thái, trung bình mỗi xã chỉ có từ 1 người đến 3 người biết mặt chữ. Suốt mấy chục năm qua có một nhà giáo vẫn lặng lẽ đi về giữa các bản mường để sưu tầm những trang sách hay, những tư liệu quý, mang đậm bản sắc văn hóa Thái để nghiên cứu, biên soạn thành tài liệu được viết bằng chữ Thái, với mong muốn góp phần lưu giữ và giới thiệu một giá trị văn hóa dân tộc Thái. Ông tên là Hà Nam Ninh.
Năm 1985, khi còn là thầy giáo “cắm bản”, ông Ninh đã học chữ Thái. Mười năm sau, khi chuyển sang làm công tác dân vận của huyện Bá Thước, ông mới có điều kiện và thời gian đi sâu tìm hiểu chữ viết, tiếng nói và bắt đầu biên soạn những tài liệu về văn hóa của đồng bào Thái. Khi đã nghỉ hưu, ông chuyên tâm dành toàn bộ thời gian cho công việc này. Trong quá trình tìm hiểu, ông Ninh phát hiện ra những tư liệu lịch sử rất quý và đặc biệt quan trọng bằng tiếng Thái, được viết bằng chữ Thái, như: Văn khế địa giới đất đai giữa các bản, các tổng; lịch sử hình thành cộng đồng dân cư làng xã; thần phả và những câu chuyện về nhân vật lịch sử có công; các thống kê đinh điền, sản vật, thuế má... Riêng trong lĩnh vực văn học thì rất phong phú, đặc biệt là những sáng tác thơ, truyện thơ, chuyện kể về các sự tích... kèm theo một số đoạn thơ được diễn nôm và đan xen giữa văn xuôi, văn vần. Ngoài ra còn một số chuyện kể của người Lào, người Chăm, sách Kinh thánh bằng chữ Thái, những kiến thức về nông lịch, làm nhà cửa, thầy thuốc... Đặc biệt, người Thái có một hệ thống sách dạy “đạo làm người” viết dưới dạng tục ngữ và dân ca.
Giáng Tiên
TẠP CHÍ NGÀY MỚI ONLINE
Hội Người cao tuổi Việt Nam
Tổng biên tập: Lê Quang
Giấy phép hoạt động báo chí số 47/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 5/2/2020.
Liên hệ: Tòa soạn
Đường dẫn bài viết: https://ngaymoionline.com.vn/bao-ton-van-hoa-thai-qua-nhung-trang-sach-co-11447.html