Theo thống kê về điều trị liệt nửa người do di chứng TBMMN của khoa châm cứu, Viện Y học cổ truyền Việt Nam, có tới 60% bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp và xơ vữa động mạch. Theo Y học cổ truyền cho rằng, người bệnh có chứa đựng yếu tố nội phong trong cơ thể. Vì vậy, những người này gặp hoàn cảnh bất lợi (ngoại phong) có thể gây TBMMN (trúng phong).
Ảnh hưởng bởi thời tiết
Các nhà khoa học nghiên cứu mối liên quan giữa TBMMN và thời tiết cho thấy: Tử vong do TBMMN của các bệnh nhân từ 60 tuổi trở lên nhiều nhất vào tháng 1 và ít nhất vào tháng 8, trong khi ở nhóm dưới 60 tuổi thì nhiều nhất vào tháng 10 và ít nhất vào tháng 5. Tử vong của người có tuổi do TBMMN về ban đêm cao hơn rõ rệt so với ban ngày. Tuổi càng cao thì tử vong về ban đêm càng cao (khoảng nửa đêm về sáng).
Nhiệt độ không khí càng thấp thì TBMMN càng tăng; thời tiết se lạnh, lạnh và rất lạnh thì TBMMN càng tăng. Các yếu tố khí hậu thời tiết là yếu tố ngoại nhân. Thường có gió lạnh, nóng, ẩm thấp, khô ráo, nóng (do lửa, phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa). Trong các yếu tố này thì yếu tố gió, lạnh, ẩm thấp không những nguy hiểm hơn đối với TBMMN mà còn gây ra rất nhiều bệnh khác.
Trong TBMMN yếu tố “thấp” cần đặc biệt chú ý theo cơ chế: thấp - hóa đàm, đàm hóa hỏa, hỏa sinh phong. Vì thế, TBMMN thường xảy ra vào mùa có thời tiết ẩm thấp: Tháng 1, tháng 2, khi nhà cửa ẩm thấp, nắng mưa thất thường, vật dụng hay bị mốc... Thời tiết này phải đề phòng cao để đừng bị TBMMN.
Yếu tố lạnh cũng cần đặc biệt chú ý, không chỉ đối với người già mà người tuổi trung niên cũng cần đề phòng, đã có những người bị TBMMN ở tuổi 40. Đặc biệt, đối với người khi cơ thể có tăng huyết áp.
Phong là yếu tố hay đi kèm theo như: Phong hàn, phong thấp, phong nhiệt... và là nguyên nhân tác động của rất nhiều bệnh khác nhau. Khí hậu của nước ta thay đổi thất thường, tác động lên cơ thể con người, ảnh hưởng đến sức khỏe và còn có thể gây nhiều loại bệnh. Vì vậy, có hiện tượng hàng loạt người bị bệnh cùng một thời điểm, nhất là các bệnh về khớp và TBMMN.
Thời tiết sau Tết ở nước ta là lạnh, ẩm thấp, thất thường, nên mọi người phải hết sức giữ gìn sức khỏe.
Tác động bởi tinh thần
Con người có 7 thứ tình cảm: Vui (hỉ), giận dữ (nộ), lo lắng (ưu), suy nghĩ (tư), buồn (bi), mong ngóng, chờ đợi (khủng) khiếp sợ, kinh sợ (kinh). Y học cổ truyền gọi là “thất tình” (7 tình). Danh y Tuệ Tĩnh đã viết: “Nội thương bệnh chứng phát sinh thường do xúc động thất tình gây nên”. Ở đây nội thương là các bệnh mạn tính như: tăng huyết áp, suy nhược thần kinh, đau dạ dày, thấp khớp... Các bệnh mạn tính thường gắn với yếu tố tình cảm, một khi xảy ra thái quá sẽ là tác nhân gây bệnh.
Con người ai cũng có vui, buồn, lo lắng, sợ hãi... ở mức bình thường là lẽ đương nhiên. Khi các trạng thái này thái quá thì lập tức sẽ gây bệnh. Đặc biệt, giận dữ quá hay quá căng thẳng, những sang chấn về mặt thần kinh - stress rất dễ gây ra TBMMN.
Cũng nên chú ý, những người bị tăng huyết áp thường hay lo sợ và bi quan làm cho bệnh ngày càng nặng hơn. Đối với người bệnh tăng huyết áp (HA) ở giai đoạn 2 có thể điều trị ổn định, chỉ cần biết cách giữ gìn và luyện tập nâng cao sức khỏe.
Sau một số hoạt động sinh hoạt
Sau khi tắm và bị lạnh: Sự thay đổi nóng lạnh đột ngột dễ gây TBMMN. Cần chú ý, sau khi tắm (nước nóng hay nước lạnh) đều chú ý giữ không để bị gió, nhất là vào mùa Hè. Vừa tắm xong mà đứng trước gió quạt cũng gây nguy hiểm, vì mất dương khí, các lỗ chân lông trên da lúc này nở rộng, sẽ rất dễ bị cảm lạnh... Nguy hại hơn là nằm ở dưới đất, khí âm của đất hút hết dương khí, nhiều người bị đột tử là do không hiểu được sự nguy hại này.
Sau khi uống rượu, bia: Người có tăng huyết áp nên kiêng rượu, bia hoặc hạn chế ở mức thấp nhất. Khi uống rượu, bia khí lạnh dễ xâm nhập vào cơ thể làm cho điều kiện trúng phong rất dễ xảy ra. Chú ý: Khi uống rượu không nên để quạt gió trực tiếp về phía mình, làm cho huyết áp tăng vọt do co, giãn mạch bất thường.
Khi bị gió lùa: Người có tăng huyết áp không được ngồi chỗ gió lùa, vì làm cho khí phong hàn gặp nội phong, tạo điều kiện xảy ra trúng phong (TBMMN).
Khi thay đổi thời tiết: Có trường hợp lúc đi ngủ trời nóng phải dùng quạt, đến đêm thời tiết thay đổi, trời trở lạnh, nếu không tắt quạt thì rất nguy hiểm.
Theo thống kê những trường hợp xảy ra TBMMN ở 114 người bệnh bị liệt nửa người ở Viện Y học cổ truyền Việt Nam, có: 4 người bị sau khi tắm; 12 người giận dữ thái quá; 15 người bị gió lùa; 17 người sau khi uống rượu; 12 người do chấn thương; 25 người do căng thẳng thần kinh thái quá; 29 người bệnh tự nhiên xuất hiện. Trong số những người bệnh này có 70% trường hợp có sẵn yếu tố tăng huyết áp và xơ vữa động mạch. Như vậy, các yếu tố bên ngoài tạo điều kiện xảy ra TBMMN đối với người có yếu tố nội phong.
