Pháp luật - Bạn đọc 12/11/2019 08:47
Thanh tra việc thu hồi đất
Một, theo Báo cáo số 20/BC-UBND ngày 9/3/2007 của UBND tỉnh Sóc Trăng: Ngày 30/7/1977, UBND tỉnh Hậu Giang có quyết định số 13/QĐ.UBT.77 cấp cho Trường Chính trị Hậu Giang 5 mẫu đất, gồm có 4 mẫu là căn cứ quân sự chế độ cũ và 1 mẫu khu đất liền kề đất ông Khưu Chính Lến (cha của cụ Hương). Ngày 22/8/1977, Trường Chính trị Hậu Giang làm việc và bồi hoàn xây dựng cho nhà ông Lến 2.000 đồng (tại UBND phường 3). Ngày 28/4/1978, Trường Chính trị bồi hoàn căn nhà thứ 2 cho ông Lến, diện tích 189m2, với số tiền 7.007 đồng (tại UBND thị xã Sóc Trăng), là căn nhà cụ Hương hiện đang ở. Ngày 3/3/1978, ông Lến xin Trường Chính trị bồi hoàn hoa màu, cây ăn trái, công lên liếp... 7 công vườn, giá 2.500 đồng. Ngày 16/9/1992, Trường Chính trị giao Tỉnh ủy Sóc Trăng phần đất: Ngang giáp đường Lê Hồng Phong, dài 100m; chiều sâu một bên giáp Trường Chính trị, dài 200m. Diện tích đo thực tế là 20.138m2. Diện tích dư ra so với 1 mẫu khu đất liền kề, vì trước kia đất này có lung, trũng, ao, đìa,... đo thiếu chính xác.
Báo cáo còn nêu: “Ông Lến cũng không đặt vấn đề diện tích thừa hay thiếu so với quyết định... Mặt khác, đơn bà Hương ngày 18/7/1993, áng chừng 1,5 mẫu” và “Theo Tờ lập hương hỏa này thì cho đến thời điểm UBND tỉnh Hậu Giang giao diện tích đất này cho Trường Chính trị để mở rộng Trường là đất của bà Khưu Thị Sến chứ không phải của ông Lến”.
 |
| Phần đất thu hồi nhưng chưa giải quyết quyền lợi cho gia đình cụ Hương. |
Hai, theo Công văn số 200/PG-TTr ngày 20/11/2008 của Thanh tra tỉnh Sóc Trăng, cũng có nội dung tương tự như Báo cáo số 20 nêu trên, có nói rõ hơn: “Ngày 22/8/1977, Trường Chính trị tỉnh Hậu Giang... hoàn trả số tiền xây dựng nhà cho ông (Khưu Chính Lến) là 2.000 đồng có sự chứng kiến của UBND phường 3, căn nhà này có chiều ngang 4,3m; chiều dài 8m (một trệt, một lầu). Ngày 28/4/1978, Trường Chính trị tiếp tục bồi hoàn cho ông Lến căn nhà thứ hai có diện tích chung là 189m2, chiều ngang căn nhà 9m, chiều dài 21m với số tiền là 7.007 đồng, với sự chứng kiến của UBND thị xã Sóc Trăng lúc bấy giờ. Ngày 3/3/1978, ông Lến lại có đơn gửi Trường Chính trị xin bồi hoàn hoa màu, cây ăn trái, công lên liếp lập vườn... trên đất 7.000m2 với số tiền 2.500 đồng, đã được Trường Chính trị chấp nhận giải quyết theo nguyện vọng của ông”.
Tuy nhiên, sự thật không như Báo cáo số 20 và cũng không như Công văn số 200. Gia đình cụ Hương chưa bao giờ nhận tiền đền bù về đất mà Trường Chính trị Sóc Trăng (trước kia là Hậu Giang) quản lí, mà chỉ được nhận bồi hoàn hoa lợi và công lên liếp vườn là 1.500 đồng (Biên bản bồi hoàn hoa lợi vườn ngày 1/5/1978), đây là kết quả của Đơn xin Trường Chính trị bồi hoàn hoa màu ngày 3/3/1978 của cụ Lến xin 2.500 đồng, nhưng chỉ được 1.500 đồng, không có việc “số tiền 2.500 đồng đã được Trường Chính trị chấp nhận giải quyết theo nguyện vọng của ông Lến”.
Ba, về đền bù nhà, ngày 24/11/1997, cụ Hương có làm Đơn xin xác nhận và được Ban lãnh đạo Trường Chính trị Sóc Trăng xác nhận theo đơn: Trước năm 1975, gia đình bà Hương có một căn nhà số 84/2, đường Phan Thanh Giản (nay là Lê Hồng Phong); đến năm 1977, Trường Chính trị Hậu Giang thu dụng nhà và đất này, nên gia đình bà Hương được xây dựng nhà khác đền bù, phía sau căn nhà số 102, đường Lê Hồng Phong, khóm 4, phường 3, thị xã Sóc Trăng.
Theo Tờ lập hương hỏa ngày 22/4/1937, cụ Lến được hưởng tại thị xã Sóc Trăng số đất có diện tích 8 mẫu 4 sào, tức là 80.400m2. Chế độ cũ lấy 40.000m2 làm khu quân sự, còn lại 40.400m2. Ngày 30/7/1977, UBND tỉnh Hậu Giang có Quyết định số 13/QĐ.UBT.77 cấp cho Trường Chính trị 5 mẫu đất, gồm có 4 mẫu căn cứ quân sự chế độ cũ và 1 mẫu khu đất liền kề đất của cụ Lến. Trong Báo cáo số nêu 20 trên, cho rằng: “Đến thời điểm UBND tỉnh Hậu Giang giao diện tích đất này cho Trường Chính trị để mở rộng Trường là đất của bà Khưu Thị Sến, chứ không phải chủ sở hữu là ông Khưu Chính Lến”. UBND tỉnh Sóc Trăng khẳng định như vậy là sai, vì từ năm 1970, đất này không bị ảnh hưởng bởi Luật Người cày có ruộng số 003/70 của chế độ cũ, nên ngày 23/12/1970, ông Lến đã được chính quyền thời bấy giờ xác nhận “Ông Lến... là người thừa kế hợp pháp duy nhất của bà Khưu Thị Sến”. Như vậy từ năm 1970, đất này đã có chủ là ông Lến.
Hơn nữa, từ trước đến nay, phần đất Trường Chính trị Sóc Trăng chưa có quyết định thu hồi, chỉ có Quyết định số 13/QĐ.UBT.77 ngày 30/7/1997 của UBND tỉnh Hậu Giang cấp đất cho Trường Chính trị. Gia đình cụ Hương cũng không hiến đất này cho Nhà nước, không nhận tiền bồi hoàn. Việc này, cụ Lến đã nói rõ trong đơn xin bồi hoàn thiệt hại vườn đất bị giải tỏa ngày 3/3/1978: “Còn về số đất đã mất, sau này nếu cần, chúng tôi sẽ có ý kiến sau”. Như vậy, trên nguyên tắc, phần đất UBND tỉnh Hậu Giang lấy của gia đình cụ Hương, cấp cho Trường Chính trị, vẫn còn quyền sử dụng của cụ Hương. Quyết định số 13/QĐ.UBT.77 chỉ cấp cho Trường Chính trị phần đất của cụ Hương là 10.000m2, nhưng thực tế diện tích này đến 20.138m2 (Quyết định số 57/QĐ-UBND ngày 21/05/2007, ghi diện tích 20.143,8m2), như vậy đất của cụ Hương mất thêm 10.143,8m2.
Để “hợp thức hóa” phần đất này, ngày 21/5/2007, UBND tỉnh Sóc Trăng ban hành Quyết định số 57/QĐ-UBND thu hồi đất trước đây do Trường Chính trị tỉnh Sóc Trăng quản lí để ổn định và giao cho các tổ chức, cá nhân quản lí, sử dụng. Thu hồi 20.143,8m2 đất, trong đó có 12.225,3m2 đất giao cho 96 hộ gia đình, cá nhân và công an phường 3 quản lí, sử dụng... và 7.918,5m2 giao cho UBND TP Sóc Trăng quản lí sử dụng vào mục đích công cộng.
Nhưng Quyết định này có dấu hiệu vi phạm pháp luật, như: Trong danh sách đính kèm có số thứ tự là 96 người, nhưng được cấp đất không có tên người gồm: 16 lô, có tên không có họ; 4 lô, có tên là Nguyễn Việt Hùng và Bùi Thanh Lượm được cấp 2 lô; đất còn trống 48 lô; quá hạn mức cấp đất 120m2 là 25 người. Đặc biệt số thứ tự 17, có tên Khưu Kim Hương, được giao thửa số 84, diện tích 120m2, đất trống. UBND tỉnh Sóc Trăng cho biết, bà Hương cán bộ Trường Chính trị Sóc Trăng, nhưng kiểm tra tại Trường không có người này.
Quyết định số 712/QĐ.HC.99 của UBND tỉnh Sóc Trăng ngày 18/8/1999, bác yêu cầu trả hoa lợi trên diện tích 15.000m2 (làm Trường Chính trị tỉnh Sóc Trăng) của cụ Hương, vì cho rằng, đã bồi hoàn giá trị nhà ở cho chủ nhân Khưu Chính Lến số tiền 7.007 đồng; bồi hoàn giá trị đất năm 1978 cho ông Khưu Chính Lến hoa lợi 2.500 đồng; tổng cộng 9.507 đồng. Điều này không đúng thực tế.
Bốn, cơ quan ban, ngành từ Trung ương đến địa phương chưa làm sáng tỏ việc áp dụng điểm c, Khoản 3, Phần V Quyết định số 201-CP ngày 1/7/1980 của Hội đồng Bộ trưởng quy định: “Trường hợp người có đất bị thu hồi hoặc bị trưng dụng cần có đất để sử dụng thì được cấp đất khác; nếu trên khoảnh đất bị thu hồi hoặc bị trưng dụng có nhà cửa, công trình xây dựng khác, hoặc trồng cây lâu năm hoặc trồng cây ngắn ngày chưa kịp thu hoạch đã phải phá bỏ, thì được bồi thường thích đáng…”.
Cụ Hương không được cấp đất khác và cũng không được đền bù thỏa đáng về nhà cửa và hoa màu trên đất. Như vậy, UBND tỉnh Hậu Giang và sau này là UBND tỉnh Sóc Trăng giải quyết vụ việc đất đai của cụ Hương chưa đúng pháp luật.
Thu hồi đất của cụ Hương nhưng không có quyết định thu hồi đất, do đó cụ Hương vẫn còn quyền sử dụng đất; thu hồi đất nhưng không cấp đất khác cho cụ Hương, đền bù về nhà cửa và hoa màu trên đất chưa thỏa đáng, như vậy là chính quyền địa phương đã thực hiện chưa đúng với pháp luật tại thời điểm đó; thu hồi 10.000m2 để làm Trường Chính trị, nhưng thực tế lấy đến 20.138m2, (Quyết định số 57/QĐ-UBND ngày 21/5/2007, ghi diện tích 20.143,8m2). Đất của cụ Hương mất thêm 10.143,8m2. Đất lấy thêm này, UBND tỉnh Sóc Trăng đã làm đường và cấp cho người khác. Tính đến năm 2007, diện tích đất thừa vẫn để trống, nhưng chính quyền lại lấy hết, tước bỏ quyền lợi của cụ Hương, mặc dù bà Hương khiếu nại liên tục.
Ngày 14/4/2003, ông Tô Bửu Giám, xác nhận trong Tờ tường trình về việc đề nghị xác nhận nội dung trưng dụng đất ngày 30/3/2003 của cụ Hương: “1) Gia đình cô Khưu Thị Kim Hương là gia đình cách mạng. 2) Năm 1977, cụ Khưu Chính Lến và anh Khưu Tấn Vị, một sĩ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam đang tại ngũ, đã vui vẻ chấp nhận dời nhà và trao lại khu đất ở và đất vườn cho trường Đảng, mặc dầu chịu rất nhiều thiệt thòi mà không đòi hỏi bồi thường hay bù đắp cho tương xứng với giá trị căn nhà và khu đất đã trao lại cho Trường;… Nhà được Trường Đảng xây cho tạm bợ, hư sập nhưng không được nhà Trường chăm sóc lo lắng, đề nghị địa phương giúp đỡ. Tuy vậy gia đình vẫn chấp nhận, dù có nhiều lần đề nghị nhưng không được giải quyết”. (Còn nữa)
