Năm 1965, ông Hồ Văn Xanh (thôn Hữu Lộc, xã Trúc Lâm, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa) gia nhập lực lượng thanh niên xung phong (TNXP) đơn vị N15-P31-Ban xây dựng 67, trực thuộc Bộ GTVT, làm nhiệm vụ trên tuyến đường 15 tỉnh Quảng Bình. Ngày 9/11/1968, ông Xanh bị thương do sức ép bom phải chuyển cấp cứu tại Bệnh xá xã Phong Hóa, huyện Tuyên Hóa. Sức khỏe hồi phục, ông về đơn vị tiếp tục công tác. Đêm 14/11/1968, trong lúc cùng đơn vị vận chuyển hàng, vũ khí quân sự vào kho cất giấu, ông Xanh bị ngất, đơn vị cử người chuyển đến Bệnh xá xã Phong Hóa điều trị. Chỉ sau 3 giờ cấp cứu, vào lúc 3 giờ sáng ngày 15/11/1968, ông Xanh chết. Như vậy, không thể kết luận ông Xanh chết do bệnh tật, bởi vì trước đó 4 - 5 ngày ông Xanh bị sức ép bom. Tại sao lại áp đặt ông Xanh chết do bệnh tật? Vậy, ông Xanh chết do bệnh gì? Nếu bệnh tật phải có thời gian điều trị, có bệnh án xác định chết vì bệnh của cơ quan chuyên môn. Trường hợp này phải xác nhận, ông Hồ Văn Xanh chết do ảnh hưởng của sức ép bom vào ngày 9/11. Do đó, trường hợp chết của ông Xanh phải được xác nhận hi sinh trong khi đang làm nhiệm vụ, theo quy định tại điểm b, Khoản 1, Điều 17 Nghị định số 31/2013/NĐ-CP ngày 9/4/2013: “Người hi sinh thuộc một trong các trường hợp sau được xem xét xác nhận là liệt sĩ: b) Trực tiếp phục vụ chiến đấu trong khi địch bắn phá: Tải đạn, cứu thương, tải thương, đảm bảo thông tin liên lạc, cứu chữa kho hàng, bảo vệ hàng hóa và các trường hợp đảm bảo chiến đấu”.

Mộ chí ông Hồ Văn Xanh hi sinh năm 1968, được qui tập vào Nghĩa trang Ba Dốc tỉnh Quảng Bình và Giấy xác nhận số của Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Quảng Bình về phần mộ này

Qua Văn bản số 2215 của UBND huyện Tĩnh Gia, chúng tôi không thấy cụm từ nào ghi: “Ông Hồ Văn xanh chết do bệnh tật”. Bởi vậy, ông Vũ Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức Bộ GTVT cho rằng, sự hi sinh của ông Xanh từ nguyên nhân “do bị sức ép bom và lao động quá sức nên đột qụy…” bằng “chết do bệnh tật”. Xin hỏi, ông Dũng dựa vào cơ sở nào để kết luận như vậy? Cơ quan có tư cách pháp nhân nào đã xác định nguyên nhân cái chết của ông Xanh? Đã thế, ông Dũng còn trích dẫn Thông tư liên tịch số 07/2007/TTLT-BLĐTBXH-BQP-BNV ngày 4/5/2007, coi “Trường hợp ông Hồ Văn Xanh chết do bệnh tật, không thuộc địa bàn kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nên không thuộc điều kiện xác nhận liệt sỹ”, là khập khiễng.

Công văn số 2215/UBND-LĐTBXH báo kết quả xác minh ngày 25/10/2016

Trao đổi về vụ “chết do bệnh tật” nêu trên, ông Lê Ngọc Vượng, Chủ tịch Hội Cựu TNXP huyện Tĩnh Gia nói: “Sau khi Bộ GTVT yêu cầu xác minh cụ thể trường hợp hi sinh của ông Xanh, UBND huyện đã tổ chức cuộc họp, mời các Cựu TNXP tham gia. Tại đây, ông Nguyễn Văn Bàng, cựu TNXP cùng đồng đội với ông Xanh nói rằng: “Ông Xanh chết do bị đột qụy trong khi làm nhiệm vụ”. Sự hi sinh của ông Xanh không khác gì người bị thương trong chiến trận, cần được công nhận liệt sĩ. Không thể dựa vào ý kiến của một người không có chuyên môn về ngành y, như ông Nguyễn Văn Bàng tại cuộc họp ngày 5/10/2016, để kết luận ông Hồ Văn Xanh chết do bệnh tật, rồi phủ nhận sự hi sinh của ông”.

Công văn trả lời số 12917/BGTVT-TCC ngày 01/11/2016, thông báo kế quả xác minh hồ sơ liệt sĩ đối với ông Hồ Văn Xanh

Căn cứ Nghị định số 31/2013/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư số 28/2013/TTLT của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và Bộ Quốc phòng, ông Hồ Văn Xanh được xác nhận khi hi sinh thuộc đơn vị TNXP, đã quy tập vào Nghĩa trang liệt sĩ Ba Dốc trước năm 1994, mộ gắn bia liệt sĩ, là đầy đủ, cần được công nhận liệt sĩ.

Đề nghị Bộ GTVT và Hội TNXP Việt Nam cần đánh giá, nhận định trường hợp hi sinh của TNXP Hồ Văn Xanh là trường hợp hi sinh trong khi trực tiếp tham gia phục vụ chiến đấu, đủ điều kiện để công nhận liệt sĩ.