Kỉ niệm 75 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9

Trò chuyện với nhạc sĩ Xuân Oanh

Nguyên là phóng viên Quân sự của Đài Tiếng nói Việt Nam, cách đây nhiều năm, tôi đến thăm, trò chuyện với Nhạc sĩ Xuân Oanh, tác giả bài hát “Mười chín tháng Tám”, để tìm hiểu hoàn cảnh ra đời của ca khác này. Hồi ấy ông vẫn ở trong căn hộ tập thể của Đài Tiếng nói Việt Nam, số 54 phố Quán Sứ. Mặc dù tuổi cao, Nhạc sĩ vẫn khỏe mạnh, minh mẫn, vui vẻ trò chuyện với khách.

Ông tâm sự: “Tôi sinh năm 1922, ở huyện Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh; trong gia đình thợ mỏ nghèo, mẹ mất sớm. Bản thân chỉ được học hết bậc Tiểu học và học dở dang bậc Trung học; mới 14 tuổi đã phải về Hải Phòng làm đủ nghề để kiếm sống. Một ít “vốn liếng” về âm nhạc, hội họa và ngoại ngữ có được là do tự học. Năm 19 tuổi, tôi lên Hà Nội làm gia sư dạy trẻ, vẽ mẫu quần áo, sửa chữa giày dép và được Nhà văn Nguyễn Đình Thi hướng dẫn làm công tác tuyên truyền cho mặt trận Việt Minh; công việc cụ thể là đi phân phát, giới thiệu báo Cờ giải phóng, báo Hồn Nước. Được tham gia công tác cách mạng, tôi thấy vinh hạnh lắm!...

Hồi tưởng lại không khí sục sôi cách mạng, ông cho biết, cả đêm 18/8/1945, Hà Nội hầu như không ai ngủ. Nhân dân chuẩn bị cờ, băng, biểu ngữ cho cuộc biểu tình ngày mai. Mới ba, bốn giờ sáng ngày 19, từng đoàn người rầm rập từ năm cửa ô kéo vào trung tâm thành phố. Mũi của Xuân Oanh đi từ phía nam Hà Nội, tiến thẳng về quảng trường Nhà hát lớn. Ông đi trong biển người náo nức, sôi động, hừng hực khí thế cách mạng như tức nước vỡ bờ. Mọi người cầm cờ, biểu ngữ, vừa đi vừa hô to các khẩu hiệu: “Toàn dân Việt Nam vùng lên! Vùng lên!”, “Thề đem xương máu quyết chiến đấu! Chiến đấu!”.

0226 19820 nhacsi 1
Nhạc sĩ Xuân Oanh

Được hòa mình trong dòng thác cách mạng đó; được chứng kiến những giờ phút thiêng liêng hào hùng này của đất nước, người thanh niên 23 tuổi Xuân Oanh không kìm nổi cảm xúc dâng trào, bỗng bật lên thành ý nhạc, lời ca: “Toàn dân Việt Nam đứng đều lên góp sức một ngày. Thề đem xương máu quyết lòng chiến đấu cho tương lai...” và cứ thế, “xuất thần” nhưng câu tiếp sau. Tác giả vừa sáng tác vừa hát lên để quần chúng đi trong đoàn biểu tình hát theo. Tới Nhà hát lớn thì ca khúc “Mười chín tháng Tám” đã hoàn chỉnh. Giữa quảng trường mùa thu, rực rỡ cờ sao, Nhân dân phấn khởi, tự hào, hát vang bài ca cách mạng sáng tác tại chỗ, kịp thời nhất: “... Người Việt Nam đều thống nhất reo vang lời thề: Mười chín tháng Tám, chớ quên là ngày khởi nghĩa. Hạnh phúc sáng tô non sông Việt Nam”.

Qua hồi tưởng của Nhạc sĩ Xuân Oanh, ngồi trò chuyện với ông, tôi có vài nhận xét: Bản hùng ca này như một lời hiệu triệu. Ngay sau đó được lan truyền cả nước, từ chiến khu Việt Bắc tới bưng biền kháng chiến Nam Bộ. Với giai điệu ngắn gọn, giản dị, hùng tráng, lời ca sống động, dễ nhớ, dễ thuộc, “Mười chín tháng Tám” là ca khúc “để đời”, có sức cổ vũ, động viên quần chúng vùng dậy đấu tranh giành tự do, độc lập cho đất nước. Bài hát là tiếng nói khát vọng của Nhân dân, là tài sản văn hóa của dân tộc...

Nhạc sĩ Xuân Oanh nhìn tôi, nở nụ cười hiền hậu như cám ơn những lời nói trên. Qua tiếp xúc, tôi được biết thêm, sau Cách mạng tháng Tám, ông lên chiến khu Việt Bắc làm báo Cứu Quốc. Năm 1950, Xuân Oanh được cử tham gia vào các hoạt động hòa bình - đoàn kết - hữu nghị, vận động Nhân dân thế giới ủng hộ Việt Nam kháng chiến, kiến quốc. Từ đó, hơn 40 năm, ông gắn bó với công tác này cho đến lúc nghỉ hưu. Ông từng làm Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư kí Ủy ban bảo vệ hòa bình thế giới của Việt Nam.

Vừa làm việc trong lĩnh vực ngoại giao, nhạc sĩ Xuân Oanh vừa tiếp tục sáng tác hàng trăm ca khúc, trong đó có những bài nổi tiếng: “Hà Nội - Bắc Kinh - Mạc Tư Khoa”. “Quê hương anh bộ đội”, “Ca ngợi chế độ ta tươi đẹp”... Ngoài ra, dựa vào khả năng thành thạo hai ngoại ngữ Anh, Pháp, ông dịch thuật hơn 10 tác phẩm văn học nổi tiếng như: “Cuộc chiến tranh giữa các vì sao”, “Trần trụi giữa bầy sói”, “Cuộc phiêu lưu của Héc Quyn”...

Tôi chia tay ông giữa bề bộn công việc mà nhạc sĩ đang làm trong căn phòng nhỏ nhưng ấm cúng. Ông nói vui: “Mặc dù chưa một ngày được cầm súng nhưng tôi vẫn tự hào là đồng đội của anh, là Cựu chiến binh, bởi lẽ, đã hai lần cấp trên biệt phái tôi vào quân đội công tác; có ca khúc đoạt giải viết về lực lượng vũ trang và bản thân là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa - ngoại giao...”.

Tôi xúc động xiết chặt tay Nhạc sĩ Xuân Oanh và cảm ơn những lời nói chí tình này...

Nhà văn Chi Phan

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Chèo quê xưa và nay

Chèo quê xưa và nay

Người dân thôn La Điền (làng La Điền), xã Tự Tân, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình rất đam mê nghệ thuật chèo truyền thống. Cách đây khoảng 80 năm, những người yêu chèo trong làng bàn với nhau thành lập một chiếu chèo, bầu ông Trần Hịnh làm trùm trưởng.
Mùa Xuân hành trình về Việt Bắc

Mùa Xuân hành trình về Việt Bắc

Hành trình trở về những địa danh cách mạng ở chiến khu Việt Bắc trong những ngày mùa Xuân ấm áp là trở về với ngọn nguồn cách mạng, vang vọng và ấm áp nơi đây hình ảnh, lời dạy của Bác Hồ kính yêu...
Chiêm ngưỡng đảo Ngọc

Chiêm ngưỡng đảo Ngọc

Hành trình tới thăm Phú Quốc, chúng tôi đã có những trải nghiệm thú vị và ý nghĩa về hòn đảo giàu đẹp của Tổ quốc, cảm nhận được những giá trị lớn lao mà biển đảo mang đến cho con người, cho đất nước…
Đầu Xuân thăm ngôi đền thiêng ở nơi một tiếng gà gáy 5 huyện đều nghe

Đầu Xuân thăm ngôi đền thiêng ở nơi một tiếng gà gáy 5 huyện đều nghe

Ngã Ba Bông, nơi sông Mã tách dòng phân nhánh thành sông Lèn (Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa) vẫn được người dân ví von là vùng đất một tiếng gà gáy, 5 huyện đều nghe. Nơi đây còn có đền Cô Bơ nổi tiếng linh thiêng, thu hút đông đảo du khách tới tham quan, vãn cảnh mỗi dịp Tết đến Xuân về.
Đặc sắc Lễ hội Mường Xia 2024

Đặc sắc Lễ hội Mường Xia 2024

Lễ hội Mường Xia là hoạt động văn hóa đặc sắc nhằm tri ân công lao của tướng quân Tư Mã Hai Đào, người đã có công lớn trong việc diệt trừ quân xâm lược, trấn ải biên cương.

Tin khác

Ngôi nhà gỗ mít của người thợ già

Ngôi nhà gỗ mít của người thợ già
Bằng sự đam mê nghề nghiệp sau nhiều năm miệt mài lao động, dưới bàn tay tài hoa của người thợ mộc già, ông tự mình làm nên căn nhà bên trong hoàn toàn bằng gỗ mít...

Những bông hoa đẹp chào mừng kỉ niệm 10 năm thành lập quận

Những bông hoa đẹp chào mừng kỉ niệm 10 năm thành lập quận
Sau một buổi sáng (16/3) sôi nổi, rộn rã, 10 phường 10 vẻ khác nhau, 30 tiết mục với sự tham gia của hàng trăm ca sĩ, diễn viên, nhạc công không chuyên như những bông hoa văn hóa, văn nghệ đẹp đủ màu đã nở tung, khoe sắc trên sân khấu lớn Liên hoan tiếng hát NCT năm 2024 của quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội.

Thanh Hóa đón nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Sết Boóc Mạy

Thanh Hóa đón nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Sết Boóc Mạy
Lễ hội Sết Boóc Mạy được đồng bào người dân tộc Thái ở Như Thanh (Thanh Hóa) gìn giữ nhằm tri ân công đức của tổ tiên. Đồng thời, truyền lại cho thế hệ sau về truyền thống kiên cường, bất khuất của ông cha.

Thăm chợ có tuổi đời trên trăm năm

Thăm chợ có tuổi đời trên trăm năm
Ở TP Tân An, tỉnh Long An có một khu chợ hơn trăm năm tuổi mà ngày nay, người dân vẫn nhắc đến với tất cả thân thương - chợ cũ Tân An...

Khám phá kho cổ vật ở tòa thành đá hơn 600 năm tuổi

Khám phá kho cổ vật ở tòa thành đá hơn 600 năm tuổi
Sau nhiều cuộc khai quật, kho cổ vật hơn 600 năm tuổi hiện được Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) trưng bày, thu hút đông đảo du khách tham quan, chụp ảnh.

Bánh mì Việt Nam đứng đầu danh sách món sandwich ngon nhất thế giới

Bánh mì Việt Nam đứng đầu danh sách món sandwich ngon nhất thế giới
Chuyên trang ẩm thực Tasteatlas mới đây đã đăng bài viết "Top 100 sandwiches in the world" (top 100 món bánh sandwich ngon nhất thế giới), trong đó bánh mì Việt Nam đứng ở vị trí đầu tiên.

Khỏe để tiếp tục đóng góp xây dựng quê hương, đất nước

Khỏe để tiếp tục đóng góp xây dựng quê hương, đất nước
Ngày 2/3, Trung tâm Văn hóa NCT Việt Nam và Hội NCT TP Hà Nội phối hợp tổ chức Liên hoan dân vũ - DanceSport - Nhóm nhảy múa Zumba Fitness và Earobic - Yoga khu vực phía Bắc năm 2024. Tham dự có TS Phan Văn Hùng, Phó Chủ tịch Hội NCT Việt Nam; bà Nguyễn Thị Kim Liên, Giám đốc Trung tâm Văn hóa NCT Việt Nam; ông Nguyễn Thế Toàn, Phó Trưởng ban Thường trực Hội NCT TP Hà Nội; đại diện Trung ương Hội NCT Việt Nam, lãnh đạo Trung tâm Văn hóa NCT Việt Nam, Thường trực Hội NCT TP và hàng trăm vũ công, diễn viên đến từ 26 đoàn thuộc các tỉnh, TP (Thái Nguyên, Bắc Giang, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nam).

Khai mạc Lễ hội Đền Cờn và Khai trương du lịch Hoàng Mai năm 2024

Khai mạc Lễ hội Đền Cờn và Khai trương du lịch Hoàng Mai năm 2024
Tối 29/2, UBND thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An đã tổ chức Khai mạc Lễ hội Đền Cờn và Khai trương du lịch Hoàng Mai năm 2024, nhằm quảng bá các sản phẩm du lịch của thị xã.

Chủ động, đoàn kết, sáng tạo, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Chủ động, đoàn kết, sáng tạo, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ
Sáng 27/2, Trung tâm Văn hóa NCT Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024. Tham dự Hội nghị có TS Phan Văn Hùng, Phó Chủ tịch Trung ương Hội NCT Việt Nam; lãnh đạo các Ban, Văn phòng Trung ương Hội; đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các Đoàn nghệ thuật, các CLB thành viên thuộc Trung tâm và đông đảo hội viên.

Tết của người Sán Chỉ ở xã vùng cao Đại Dực

Tết của người Sán Chỉ ở xã vùng cao Đại Dực
Dẫu ở vùng sâu vùng xa của huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh, nhưng người Sán Chỉ ở xã Đại Dực lại có một cái Tết rất vui và đậm đà bản sắc dân tộc.

Giải mã sức hút của Novaworld Phan Thiet từ thành công của lễ hội Vibe Fest Tết Giáp Thìn 2024

Giải mã sức hút của Novaworld Phan Thiet từ thành công của lễ hội Vibe Fest Tết Giáp Thìn 2024
Lần đầu tiên tại Vibe Fest Tết 2024, gần 180 nghìn lượt khách du xuân đã được hòa mình vào không khí bùng nổ với loạt hoạt động vui chơi, giải trí đỉnh cao ngay từ những ngày đầu năm. Nhiều du khách cho biết sẽ sớm quay lại NovaWorld Phan Thiet trong một ngày gần nhất. Điều này một lần nữa tiếp tục khẳng định vị thế của NovaWorld Phan Thiet trên bản đồ du lịch khu vực.

Trường Sinh Việt Nam và những điều tâm nguyện

Trường Sinh Việt Nam và những điều tâm nguyện
Ngày 20/2, hơn 200 hội viên NCT từ các huyện Thanh Trì, Sóc Sơn, Đan Phượng, quận Nam Từ Liêm, Thanh Xuân… hội tụ về Trung tâm Nhân đạo Thịnh Phúc ở xã Tứ Hiệp, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội tham dự Chương trình giao lưu văn nghệ, dưỡng sinh Thức vũ kinh Trường Sinh NCT khai Xuân Giáp Thìn 2024.

Nhiều hoạt động đặc sắc tại lễ hội làng Đông Môn trên đất Tây Đô

Nhiều hoạt động đặc sắc tại lễ hội làng Đông Môn trên đất Tây Đô
Lễ hội truyền thống làng Đông Môn, xã Vĩnh Long (Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) năm 2024 diễn ra từ ngày 22-24/2, với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao đặc sắc.

Hiện tượng phòng vé “Đào, Phở và Piano” khiến cả web và app sập liên tục

Hiện tượng phòng vé “Đào, Phở và Piano” khiến cả web và app sập liên tục
Sau 10 ngày khởi chiếu, bộ phim "Đào, phở và piano" có lượng đặt vé tăng đột biến. Đến 10 giờ sáng 20/2, trang web của Trung tâm Chiếu phim quốc gia vẫn chưa thể truy cập bình thường bởi số lượng người đặt vé online quá đông.

Bộ phim “Đào, phở và piano” liên tục gây sốt phòng vé

Bộ phim “Đào, phở và piano” liên tục gây sốt phòng vé
Hiện toàn bộ vé xem phim đến hết ngày 20/2 đã được bán hết. Trung tâm Chiếu phim quốc gia đã liên tục phải tăng suất chiếu cho “Đào, Phở và Piano”, ban đầu từ 3 suất lên 5 suất, và hiện nay là 11-15 suất chiếu mỗi ngày, tùy theo ngày thường hay cuối tuần.
Xem thêm
Linh thiêng Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh trên đỉnh Fansipan

Linh thiêng Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh trên đỉnh Fansipan

Vào ngày 28/3 (nhằm ngày 19/2 âm lịch), Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh sẽ được tổ chức thiêng liêng lần đầu tiên tại quần thể tâm linh Fansipan với nhiều hoạt động và nghi thức ý nghĩa.
Độc đáo ngôi chùa ven sông lưu giữ 2 bia đá hàng trăm năm tuổi

Độc đáo ngôi chùa ven sông lưu giữ 2 bia đá hàng trăm năm tuổi

Chùa Bồng Hinh giáp sông Yên, thuộc xã Quảng Trung (Quảng Xương, Thanh Hóa) gây ấn tượng với không gian tĩnh lạng, trang nghiêm.
Khám phá vùng đất là khởi nguồn của những nụ cười hạnh phúc

Khám phá vùng đất là khởi nguồn của những nụ cười hạnh phúc

Vợ chồng cô Hương, chú Cát dắt tay nhau tản bộ. Mỏi chân, họ ngồi xuống vệt cỏ trong công viên. Chọn về Ecopark sinh sống từ 7 năm trước, cô chú quan niệm: Hạnh phúc là được già đi cùng nhau và ngay cả khi già đi cũng sẽ già đi ở một nơi thật đẹp.
Giải chạy “Đền Hùng Spirituality Marathon” diễn ra vào ngày 7/4/2024

Giải chạy “Đền Hùng Spirituality Marathon” diễn ra vào ngày 7/4/2024

Giải chạy “Đền Hùng Spirituality Marathon” – Về nguồn 2024 sẽ diễn ra vào ngày Chủ nhật 7/4/2024 (ngày 29/2 âm lịch).
VFF chấm dứt hợp đồng với HLV Philippe Troussier

VFF chấm dứt hợp đồng với HLV Philippe Troussier

Ngay sau trận thua "bết bát" của đội tuyển Việt Nam trước Indonesia trong khuôn khổ lượt về vòng loại thứ 2 World Cup 2026, VFF đã ra thông cáo báo chí với nội dung: “VFF và HLV Philippe Troussier cùng đi đến thỏa thuận chấm dứt hợp đồng”.
Trực tiếp bóng đá, xem trực tiếp Việt Nam vs Indonesia 19h00 ngày 26/3

Trực tiếp bóng đá, xem trực tiếp Việt Nam vs Indonesia 19h00 ngày 26/3

Vào lúc 19h ngày 26/3, trên SVĐ Mỹ Đình (Hà Nội), đội tuyển Việt Nam có trận tái đấu với đội tuyển Indonesia trong khuôn khổ lượt về vòng loại thứ 2 World Cup 2026.
Hoa vàng bến đợi

Hoa vàng bến đợi

Chiều buông trên bến sông nở đầy hoa sao nhái. Bầu trời đỏ, mặt sông đỏ, hoa sao nhái vàng bất chợt cũng bị nhuộm đỏ như đang thắp lửa lung linh để đốt cháy rụi cảnh thiên nhiên của những ngày đầu Hạ ở một vùng đồng bằng xa xôi hẻo lánh.
Xuân trên tay mẹ

Xuân trên tay mẹ

Thèm quá chừng cái bong bóng heo thổi căng phơi khô làm bóng ném!!!
Tết của người cựu chiến binh

Tết của người cựu chiến binh

Kể từ khi bị tai biến cách đây vài năm về trước, kí ức đối với ông tôi chỉ là những mảnh chắp vá lúc nhớ lúc quên.
Lễ hội Văn hóa Ẩm thực - Món ngon Saigontourist Group 2024

Lễ hội Văn hóa Ẩm thực - Món ngon Saigontourist Group 2024

Lễ hội Văn hóa Ẩm thực - Món ngon Saigontourist Group 2024 lần 3 mở cửa phục vụ công chúng từ 16g-22g mỗi ngày, liên tục từ ngày 28-31/3/2024 tại Khu du lịch Văn Thánh, TP Hồ Chí Minh với hơn 400 món ăn, thức uống đặc trưng vùng miền tại hơn 40 gian hàng ẩm thực được bố trí thành 3 khu vực Bắc, Trung, Nam.
"Bom tấn" "Dune: Hành tinh cát phần 2" gây sốt các phòng vé

"Bom tấn" "Dune: Hành tinh cát phần 2" gây sốt các phòng vé

Phim “Dune: Hành tinh cát 2” là phần tiếp theo của “bom tấn” thành công năm 2021, chuyển thể từ bộ tiểu thuyết “Xứ cát” của nhà văn Frank Herbert.
Lịch phát sóng, link xem trực tiếp “Nữ hoàng nước mắt" - Queen of tears của Kim Soo Hyun

Lịch phát sóng, link xem trực tiếp “Nữ hoàng nước mắt" - Queen of tears của Kim Soo Hyun

Tối 9/3, tập 1 "Queen of tears" (Nữ hoàng nước mắt) do bộ đôi cực phẩm về visual và độ nổi tiếng Kim Soo Hyun và Kim Ji Won đóng chính đã ra mắt khán giả.
Phiên bản di động