Ai về phố Hiến, chùa Chuông…
Văn hóa - Thể thao 17/07/2018 08:46
Chùa được xây dựng vào đời Hậu Lê (thế kỉ XV) và được trùng tu sửa chữa lớn vào đầu thế kỉ XVIII (năm 1707). Chùa được xây dựng theo kiểu "nội công ngoại quốc" (chữ hán) gồm các công trình nhà Tiền đường, Thượng điện, Nhà Tổ, Nhà Mẫu và 2 dãy hành lang dài rộng. Mặt tiền chùa không quay về hướng Tây như nhiều chùa khác mà quay về hướng Nam theo quan niệm của Nhà Phật là hướng của “Bát Nhã" (Tiếng Phạn nghĩa là Trí tuệ). Chùa thiết kế xây dựng cân xứng qua một trục trải dài từ cổng Tam quan tới Nhà Tổ. Qua cổng Tam quan là 3 nhịp cầu đá xanh bắc ngang qua ao Mắt Rồng nối tiếp với con đường lát đá xanh độc đạo dẫn đến nhà Tiền đường theo quan niệm: Đường đến nhà Phật là con đường chân chính, rộng mở dẫn dắt con người thoát khỏi bể khổ.
Nhà Tiền đường và Thượng điện có 5 gian 2 chái. Giữa nhà Tiền đường và Thượng điện là khoảng sân rộng, giữa sân có cây hương đá cổ (thạch trụ). Trên 4 mặt cây hương đá cổ có ghi công đức của dân đóng góp tu sửa chùa bằng chữ Hán. Trong Thượng điện thờ các pho tượng Phật Tam Thế, các vị Bồ Tát, tượng Thích Ca sơ sinh… Đặc biệt, ở Thượng điện có tấm bia đá ghi lại những cảnh đẹp ở phố Hàng Bè, Hàng Sũ, Thợ Nhuộm, Cự Đệ… ở Phố Hiến xưa mà nay chỉ còn trong dĩ vãng.
Chùa Chuông với hình quả chuông trên mái nhà Thượng điện
Hai bên dãy hành lang đặt nhiều pho tượng lớn nhỏ rất đẹp và những bức tranh tường lớn thể hiện những cảnh diễn ra ở âm phủ. Nét đặc sắc của các pho tượng là đều được chế tác điêu luyện, tinh xảo từ nguyên liệu đất sét thể hiện những tư thế, dáng vẻ riêng biệt sinh động với những trạng thái biểu cảm khác nhau. Nổi bật là pho tượng Bát bộ Kim Cương, 18 vị La Hán, 4 pho tượng Bồ Tát… đặt dọc 2 dãy hành lang. Kiến trúc và những nét hoa văn độc đáo thời hậu Lê được thể hiện rõ nhất ở những hình Rồng đắp trên mái đao, khắc chạm trong nội thất Tiền đường, Thượng điện… Con Rồng thời Lê và nhất là đến thời Hậu Lê không nhất thiết phải là con vật mình dài uốn lượn nữa mà được cách tân với nhiều tư thế khác nhau. Rồng thời Lê có đầu và mũi to, bờm ngược ra phía sau, có râu ngắn và thường đưa một chân trước lên đỡ râu.
Là di tích cổ nằm trong quần thể các di tích cổ ở TP Hưng Yên như đền Mẫu, đền Đức Thánh Trần, chùa Hiến, khu Văn miếu Xích Đằng… nên mỗi lần đến lễ Phật, vãn cảnh chùa Chuông, chắc chắn sẽ lại làm cho khách thập phương có dịp hồi tưởng, nhớ về những dấu ấn một thời của “Phố Hiến đệ nhất danh lam” chỉ chịu đứng sau Kinh Kì (Thăng Long) mà thôi (Thứ nhất Kinh Kì/Thứ nhì phố Hiến).
Năm 1992, chùa Chuông được Nhà nước xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia trong quần thể Di tích lich sử văn hóa Phố Hiến.
Khúc Văn Quý