Độc đáo làng bích họa miền biên viễn
Văn hóa - Thể thao 24/04/2018 09:24
Nằm cách trung tâm TP Móng Cái (Quảng Ninh) khoảng 30km, xe chúng tôi đến thôn Pò Hèn, xã Hải Sơn là nơi sinh sống của đồng bào Dao Thanh Y. Những dãy núi cao dựng đứng, xen lẫn những cánh rừng già đại ngàn nằm sát biên giới Việt - Trung, ngôi nhà của đồng bào người Dao sáng bừng sức sống bởi những bức tranh đa màu sắc của vùng đất miền biên ải này.
Dừng xe, bước xuống xem những bức tranh trong ngôi “làng bích họa” khiến cả đoàn ngạc nhiên trầm trồ. Tiếp chúng tôi, chị Hà Thị Mai, Bí thư Thành đoàn Móng Cái cho biết: “Làng bích họa” nằm ở xóm Đặng, nơi đồng bào người Dao chiếm đến 90%, chủ yếu làm nghề nông, trồng rừng ngoài ra không có việc gì thêm. Tất cả người Dao nơi đây đều mang họ Tằng. Đây là một trong những xã khó khăn nhất của TP Móng Cái. Từ ý tưởng ban đầu là xây dựng nơi đây thành một địa điểm du lịch cộng đồng lí thú của thành phố, từ đó giúp người dân có thêm thu nhập và quan trọng hơn là vùng biên giới được bảo vệ vững chắc. Hiện nay thôn Pò Hèn có tới hơn 20 ngôi nhà được vẽ tranh lên tường nhà. Những bức tranh về thiên nhiên đầy màu sắc, chủ yếu là những gam màu đậm, ấm và nóng tô điểm thêm khung cảnh nơi đây. Có những bức tranh mô tả cuộc sống của người dân lao động, chỗ là bức tranh thiên nhiên màu sắc, tươi sáng hay những bức tranh về con vật rất độc đáo.
Ông Phùng Quốc Việt, Trưởng thôn Pò Hèn chia sẻ: Cách đây hơn 1 năm, xã Hải Sơn triển khai xây dựng nông thôn mới, theo chủ trương của TP Móng Cái là đưa xã Hải Sơn thành điểm du lịch cộng đồng. Vì thế, chính quyền địa phương đầu tư hơn 700 triệu đồng để di dời chuồng trâu, bò ra xa nhà, làm vệ sinh toàn bộ thôn xóm. Ngoài ra, để tạo điểm nhấn cho xóm trong việc làm du lịch cộng đồng, chính quyền xã kêu gọi các hộ dân đồng ý vẽ tranh lên tường. Đến nay, đã có gần một nửa số hộ chấp nhận cho vẽ tranh lên các bức tường xung quanh nhà. Dưới bàn tay của các hoạ sĩ, những bức tường rêu mốc nay trở thành những bức họa đẹp về con người và cuộc sống”.
Chị Mai cho biết thêm: “Ban đầu, một số đồng bào người Dao còn khá dè dặt, thậm chí là không muốn vẽ tranh lên tường nhà mình. Nhưng do được động viên, tuyên truyền nên các hộ dân đã đồng ý để cho các họa sĩ vẽ. Sau khi hoàn thành các bức tranh, đồng bào mừng lắm! Họ thấy ngôi nhà của mình đẹp hơn, lại đón thêm nhiều du khách tham quan, tạo điều kiện để phát triển kinh tế của gia đình và địa phương”. Chị Sằn Móc Chiu, người dân trong thôn cho biết: "Nhà tôi cũng được các họa sĩ vẽ bức tranh về con voi, con trâu và cảnh núi rừng rất đẹp. Từ khi có tranh, nhà đẹp hơn, không những gia đình tôi mà ai cũng rất vui. Du khách tới đây ngày một nhiều khi tham quan cảnh đẹp và làng bích họa này. Tôi và mọi người cùng nhắc nhau phải bảo vệ các bức tranh và dọn vệ sinh đường làng ngõ xóm đẹp hơn". Anh Vi Văn Cháu, cho biết: "Bà con ở đây rất ngại giao tiếp với khách lạ, Đoàn Thanh niên dẫn khách du lịch vào đây, các đoàn viên trong xóm vận động chính người thân thay đổi nhận thức, bớt đi sự ngại ngùng". Chị Trần Thị Thoa, một du khách đến từ Thái Bình cho biết: “Tôi rất ngạc nhiên khi tới tham quan “làng bích họa”. Các bức tranh tạo cảm giác rất ấm cúng và bình yên. Tôi đã đi xem nhiều làng bích họa ở Quảng Ngãi, ở Hà Nội nhưng có lẽ, các bức tranh được vẽ ở trên chính miền biên giới xa xôi, núi rừng càng làm tôn thêm vẻ đẹp cho các bản làng biên giới”.
Có thể nói, các bức tranh nơi miền sơn cước tôn thêm vẻ đẹp cho những ngôi nhà. Cũng chính từ những bức tranh độc đáo này mà cuộc sống, sự nhận thức của đồng bào nơi đây thay đổi. Họ không còn vượt biên trái phép làm ăn, thay vào đó người dân đã biết làm du lịch, bảo vệ làng bản sạch đẹp. Đây cũng chính là điểm nhấn trong xây dựng nông thôn mới xã Hải Sơn.
Trong thời gian tới, không chỉ xã Hải Sơn có “làng bích họa”, mà TP Móng Cái còn xây dựng một làng tranh bích họa thứ 2 tại đảo Trần, hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc. Những bức bích họa sẽ trở thành sứ giả góp phần đưa khách phương xa đến với Móng Cái, góp phần làm thay đổi cuộc sống của đồng bào nơi địa đầu đất nước.
Bài và ảnh Long Vũ