“Cột sống” - trụ cột của sự sống

Kì 2: Chức năng của tủy sống và các đôi dây thần kinh tủy sống

“Cột sống”, hai từ đó cũng nói lên tầm quan trọng của bộ phận này đối với sự sống của cơ thể. Cột sống là trụ cột, nâng đỡ nửa trên của cơ thể, giúp cho chúng ta có dáng đi thẳng. Cột sống chứa đựng và bảo vệ tủy sống. Tủy sống cùng với não bộ là hai bộ phận quan trọng nhất của cơ thể, chỉ huy toàn bộ các hoạt động của sự sống. Trong chuyên đề này, BS Đỗ Nam Khánh sẽ giúp độc giả NCT tìm hiểu về “cột sống”… Tủy sống là một cơ quan rất quan trọng trong cơ thể. Tủy sống hình trụ dài chạy từ đáy não xuyên dọc trong ống sống (do các đốt xương sống xếp chồng lên nhau tạo thành). Nó chứa các dây thần kinh tạo liên hệ từ não đến toàn bộ cơ thể. Chiều dài trung bình của tủy sống ở nam là khoảng 45 cm và ở nữ khoảng 43cm. Độ dày trung bình của tủy sống cũng khác nhau ở các khu vực khác nhau: Vùng cổ khoảng 13mm, ở vùng ngực (phần giữa của cột sống) khoảng 6,4 mm. Một sự thật thú vị về tủy sống là nó chỉ chiếm khoảng 2/3 ống đốt sống. Điều này là do cột sống phát triển nhanh hơn tủy sống. Ở người trưởng thành, tủy sống chỉ kéo dài đến đốt sống thắt lưng đầu tiên.

1. Cấu tạo của tuỷ sống:

Tủy sống nằm trong ống cột sống được bọc bởi 3 lớp màng lần lượt: Màng cứng, màng nhện, màng nuôi. Nếu cắt ngang tủy sống, sẽ thấy một số chất màu xám có hình con bướm ở giữa một vòng tròn trắng. Vùng hình con bướm màu xám được gọi là chất xám, trong khi vật liệu trắng xung quanh được gọi là chất trắng. Chất xám tạo thành một lõi bao gồm bốn góc phình gọi là sừng. Mỗi bên chia thành sừng trước và sừng sau, ở đoạn tủy ngực có thêm sừng bên. Các chất xám trong lõi chủ yếu được tạo thành từ các tế bào thần kinh.

2. Chức năng của tuỷ sống:

Tuỷ sống tham gia và thực hiện 3 chức năng chính là: Phản xạ, dẫn truyền và chức năng dinh dưỡng

+ Chức năng phản xạ: Là do phần chất xám trong tuỷ sống đảm nhận. Đó là các loại phản xạ tự nhiên, được xem là những phản xạ bản năng để bảo vệ cơ thể. Hay nói cách khác, là sự phản ứng tức thời của cơ thể mà không cần não xử lí nhằm bảo vệ chúng ta khỏi những mối nguy hiểm hằng ngày. Ví dụ khi bạn lỡ tay chạm vào nồi canh nóng, lập tức cơ thể tự xử lí bằng cách ngón tay rụt phắt lại.

Tuỷ sống điều tiết mọi hoạt động như: Niệu - sinh dục, nhịp hô hấp, hoạt động tim mạch… Tuỷ sống là trung tâm cấp hai (não là trung tâm cấp 1) của vận động cơ toàn thân. Tuỷ sống tham gia và thực hiện các phản xạ vận động phức tạp, đồng thời là nơi giao tiếp của các phản xạ vận động. Các phản xạ tuỷ điển hình như: Phản xạ da, phản xạ gân, phản xạ trương lực cơ. + Chức năng dẫn truyền: Do phần chất trắng đảm nhận. Chất trắng của tuỷ sống là những đường dẫn truyền xung thần kinh từ thụ quan lên não và từ não qua tuỷ sống đến các cơ quan đáp ứng. Ngoài ra trong chất trắng của tuỷ sống còn có các đường dẫn truyền ngắn nối các đốt tuỷ sống với nhau.

+ Chức năng dinh dưỡng: Được thực hiện bởi các tế bào nơron dinh dưỡng trong tuỷ sống chi phối và chịu sự điều khiển của một đoạn tuỷ.

3. Cấu tạo dây thần kinh tuỷ

Gồm 31 đôi dây thần kinh tuỷ, mỗi dây tuỷ bao gồm 2 rễ: Rễ trước là vận động, rễ sau là cảm giác. Các rễ này đi ra khỏi lỗ tiếp hợp của xương sống tạo thành các dây thần kinh tuỷ. Dây thần kinh tuỷ do các bó sợi thần kinh vận động và các bó sợi thần kinh cảm giác nhập lại tạo thành, nối với tuỷ sống qua rễ trước và rễ sau, vì vậy dây thần kinh được gọi là dây pha (gồm cả chức năng dẫn truyền xung cảm giác và xung vận động).

4. Chức năng của rễ tuỷ

Là do chức năng của rễ trước và rễ sau tạo nên. Rễ trước: Truyền xung vận động, tức là dẫn truyền tín hiệu từ trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng. Rễ sau: Truyền xung cảm giác tức là dẫn truyền tín hiệu từ cơ quan cảm thụ đến trung ương thần kinh.

5. Tiết đoạn thần kinh chi phối từng vùng

Tuỷ sống có tất cả 31 đốt tuỷ tương ứng 31 đôi dây thần kinh cột sống: 8 đốt tủy cổ, 12 đốt tủy ngực, 5 đốt tủy thắt lưng, 5 đốt tủy cùng, 1 đốt tủy cụt. Các đốt này có cấu tạo giống nhau, cụ thể:

- Đoạn cổ C1-C7: Là đoạn tuỷ gồm 8 đốt, tách ra 8 đôi dây thần kinh cổ chui qua lỗ tiếp hợp ra ngoài tạo thành đám rối thần kinh cánh tay (chi phối vận động, cảm giác, phản xạ gân xương tại vùng và 2 chi trên).

- Đoạn lưng D1-D12: Là đoạn tuỷ gồm 12 đốt, tách ra 12 đôi dây thần kinh lưng chui qua lỗ tiếp hợp ra ngoài tạo thành các nhánh thần kinh lưng (chi phối vận động, cảm giác, phản xạ gân xương, tại vùng lưng, ngực).

- Đoạn thắt lưng L1-L5: Đoạn L1-2 trong ống sống hợp với tiết đoạn thần kinh L3-L5 tạo thành đám rối thần kinh thắt lưng (chi phối vận động, cảm giác, phản xạ gân xương tại vùng thắt lưng, bụng và 2 chi dưới).

- Xương cùng S1-S5: Hợp với nhau tạo thành 5 đôi thần kinh cùng chi phối các vận động, phản xạ, cảm giác tại vùng cùng và hợp 1 nhánh nhỏ với thần kinh thắt lưng chi phối xuống 2 chi dưới.

C- Xương cụt: Có 1 đôi thần kinh chi phối vùng xương cụt.

Như vậy, tuỷ sống là trung khu thần kinh cấp hai, chỉ huy các hoạt động sống, điều khiển các phản xạ không điều kiện. Để thực hiện được chức năng đó, tủy sống cần hệ thống dẫn truyền các tín hiệu thông qua các dây thần kinh tủy sống Mời quý độc giả đón đọc chuyên đề “Cột sống - trụ cột của sự sống” với nội dung: “Các bệnh lí thường gặp ở cột sống”. Chuyên mục này được sự đồng hành của Công ty CP truyền thông chăm sóc sức khỏe Sao Đại Việt. ĐC: Số 18 Nguyễn Đổng Chi - phường Cầu Diễn - quận Nam Từ Liêm - thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0243.207.26.26 - Di động: 084.24.89.666. www.facebook.com/toasangtroiyeuthuong Fanpage: Sao Đại Việt Email: saodaiviet.vn@gmail.com Mọi ý kiến về bài viết, xin quý vị vui lòng liên lạc với địa chỉ trên.

BS Đỗ Nam Khánh - Minh Dũng

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Món ăn bài thuốc hỗ trợ điều trị hội chứng thận hư

Món ăn bài thuốc hỗ trợ điều trị hội chứng thận hư

Theo y học cổ truyền, hội chứng thận hư thuộc phạm vi của chứng thủy thũng. Một số món ăn bài thuốc có tác dụng hỗ trợ điều trị hội chứng này...
Cách phòng ngừa cơn thiếu máu não thoáng qua

Cách phòng ngừa cơn thiếu máu não thoáng qua

Cơn thiếu máu não thoáng qua với các triệu chứng xuất hiện và biến mất nhanh chóng, có thể sẽ khiến người bệnh chủ quan, không đi khám. Nhưng có đến 1/3 số người đã bị đột qụy trong vòng một năm sau khi bị cơn thiếu máu não thoáng qua...
Cảnh báo tình trạng gia tăng NCT mắc chứng bệnh về hô hấp do thời tiết nồm ẩm

Cảnh báo tình trạng gia tăng NCT mắc chứng bệnh về hô hấp do thời tiết nồm ẩm

Thời tiết nồm ẩm kéo dài tại miền Bắc những ngày qua, khiến độ ẩm trong không khí cao, là nguyên nhân gia tăng các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt với NCT và trẻ em.
Điều ít biết tại Trung tâm Mô phỏng Y khoa hàng đầu Việt Nam

Điều ít biết tại Trung tâm Mô phỏng Y khoa hàng đầu Việt Nam

Ngoài những trang bị hiện đại bậc nhất, Trung Tâm Mô Phỏng Y khoa Trường Đại Học VinUni là nơi học viên được đối mặt với mọi tình huống không khác gì bệnh viện thật, từ những ca cấp cứu giành giật sự sống tới những tình huống phải đối mặt với người nhà bệnh nhân để báo tin xấu. Từng thao tác, lời nói, ánh mắt… sẽ được phân tích, sửa từ “đầu” giúp mang lại kỹ năng, kiến thức và cả sự thấu cảm của người làm ngành y.
Người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nên đi bộ thế nào?

Người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nên đi bộ thế nào?

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là bệnh lí hô hấp mạn tính, người bệnh phải lưu ý nhiều vấn đề như nên ăn gì, kiêng gì, nên tập thể dục thế nào, có nên đi bộ không, cần chú ý những gì để hạn chế đợt cấp của bệnh COPD...

Tin khác

Ác mộng của phái mạnh - Ung thư tiền liệt tuyến

Ác mộng của phái mạnh - Ung thư tiền liệt tuyến
Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư phổ biến nhất. Nhiều bệnh ung thư tuyến tiền liệt phát triển chậm và chỉ giới hạn trong tuyến tiền liệt, nơi chúng có thể không gây hại nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong khi một số loại ung thư tuyến tiền liệt phát triển chậm và có thể cần điều trị tối thiểu hoặc thậm chí không cần điều trị, thì các loại khác lại phát triển mạnh và có thể lây lan nhanh chóng…

Gia tăng ca tử vong do bệnh dại, Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo

Gia tăng ca tử vong do bệnh dại, Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo
Trong 2 tháng đầu năm 2024, cả nước ghi nhận 22 ca tử vong do bệnh dại, cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, nhiều ca bệnh có thời gian ủ bệnh ngắn, nhiều trường hợp là trẻ em dưới 5 tuổi gây thương tích nặng.

Nhận biết các dấu hiệu sớm của đột qụy

Nhận biết các dấu hiệu sớm của đột qụy
Đột qụy não là bệnh lí cấp tính, có thể xảy ra bất kì lúc nào và không có dấu hiệu báo trước. TS.BS Trần Song Giang, Trưởng Đơn vị C9, Viện Tim mạch Việt Nam có những chia sẻ giúp độc giả hiểu thêm về tầm quan trọng của vấn đề này…

Phình mạch máu não phát hiện bằng cách nào?

Phình mạch máu não phát hiện bằng cách nào?
Phình mạch máu não là một căn bệnh nguy hiểm, tiến triển thầm lặng. Đây là tình trạng phình ra hay phồng lên ở một đoạn mạch máu não, thường xảy ra khi thành mạch máu bị yếu. Khi vỡ, gây nên chảy máu dưới nhện là một dạng tai biến mạch máu não rất nặng nề và tỉ lệ tử vong rất cao...

Lợi ích của việc uống trà chanh gừng

Lợi ích của việc uống trà chanh gừng
Trà chanh gừng là một loại thức uống mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là những lợi ích bạn cần biết...

Bệnh nhân ghép tim đầu tiên tại Bệnh viện 108 trong cuộc đại phẫu chiều 30 Tết đã được ra viện

Bệnh nhân ghép tim đầu tiên tại Bệnh viện 108 trong cuộc đại phẫu chiều 30 Tết đã được ra viện
Sau đúng 4 tuần được ghép tim từ người hiến chết não, bệnh nhân N.V.M (53 tuổi, Lạng Sơn) đã bình phục sức khỏe tốt và được các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (TTWQĐ 108) chúc mừng ra viện. Đây là bệnh nhân ghép tim đầu tiên tại Bệnh viện TWQĐ 108.

Không gian văn hoá của Nhà thuốc Thọ Xuân Đường trong “Lễ kỷ niệm 370 năm truyền thống”

Không gian văn hoá của Nhà thuốc Thọ Xuân Đường trong “Lễ kỷ niệm 370 năm truyền thống”
Không gian văn hóa Thọ Xuân Đường nơi lưu giữ nhiều giá trị quý báu của dòng họ Phùng Thọ Am. Trong "Lễ Kỷ niệm 370 năm truyền thống Thọ Xuân Đường" không gian văn hóa đã thu hút rất nhiều đại biểu, khách quý quan tâm - Đây là chiều dài truyền thống làm thuốc cứu người được lịch sử lưu lại cho tới mai sau.

Hà Nội: Tăng cường các biện pháp phòng, chống bệnh dại

Hà Nội: Tăng cường các biện pháp phòng, chống bệnh dại
Sở Y tế Hà Nội vừa ban hành Công văn số 909/SYT-NVY về việc chủ động tăng cường các biện pháp phòng, chống bệnh dại trên địa bàn thành phố.

Đột qụy ở người già có bệnh lí nền cần phát hiện sớm và phòng ngừa

Đột qụy ở người già có bệnh lí nền cần phát hiện sớm và phòng ngừa
Tuổi tác là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của đột qụy. Tuy nhiên, đột qụy không phải là hệ quả tất yếu của quá trình lão hóa. Bằng cách xác định và điều chỉnh các yếu tố nguy cơ, người già sẽ có cơ hội giảm tỉ lệ mắc và tử vong do đột qụy gây ra…

Hà Nội xuất hiện chùm ca bệnh tay chân miệng, thủy đậu trong trường học

Hà Nội xuất hiện chùm ca bệnh tay chân miệng, thủy đậu trong trường học
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội vừa có cập nhật về tình hình dịch bệnh trên địa bàn thành phố từ ngày 23/2 - 1/3.

Xử phạt 6 cơ sở hành nghề y, dược ngoài công lập

Xử phạt 6 cơ sở hành nghề y, dược ngoài công lập
Thanh tra Sở Y tế Hà Nội vừa ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 6 cơ sở hành nghề y, dược ngoài công lập với số tiền trên 320 triệu đồng.

Cứu sống người bệnh 101 tuổi bị nhồi máu cơ tim

Cứu sống người bệnh 101 tuổi bị nhồi máu cơ tim
Sau 43 ngày được các bác sỹ Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên thực hiện can thiệp động mạch vành, chăm sóc và điều trị tích cực, bệnh nhân N.T.P, 101 tuổi, ở xã Hà Thượng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên bị nhồi máu cơ tim cấp do tắc nghẽn động mạch vành đã hoàn toàn khỏe mạnh, được xuất viện trở về nhà trong niềm vui hân hoan của gia đình và niềm tự hào của các y, bác sỹ.

Protein nạc lành mạnh nên ăn thường xuyên

Protein nạc lành mạnh nên ăn thường xuyên
Protein nạc là nguồn thực phẩm với hàm lượng chất béo thấp, ít calo nhưng cung cấp lượng protein cao cùng nhiều dưỡng chất thiết yếu khác, giúp phát triển cơ bắp và kiểm soát cân nặng một cách hiệu quả...

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc nâng tầm toàn diện

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc nâng tầm toàn diện
Được tỉnh đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cùng trang sắm thiết bị y tế hiện đại, từ ngày 1/5/2023, Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh Vĩnh Phúc chuyển về cơ sở mới khang trang, bề thế, hiện đại (đường Tôn Thất Tùng, phường Liên Bảo, TP Vĩnh Yên)…

Bí kíp vượt qua hội chứng “chưa ăn đã thấy no” sau Tết

Bí kíp vượt qua hội chứng “chưa ăn đã thấy no” sau Tết
Sau kỳ nghỉ Tết dài ngày với những bữa tiệc mâm cao cỗ đầy liên miên, một “hội chứng” nhiều người gặp là cảm giác ngấy đồ ăn, chưa ăn đã thấy no. Hành trình đưa vị giác trở lại nhịp sống thường nhật và để cơ thể tìm lại cảm giác cân bằng cũng cần những bí quyết nho nhỏ…
Xem thêm
Cảnh báo tình trạng gia tăng NCT mắc chứng bệnh về hô hấp do thời tiết nồm ẩm

Cảnh báo tình trạng gia tăng NCT mắc chứng bệnh về hô hấp do thời tiết nồm ẩm

Thời tiết nồm ẩm kéo dài tại miền Bắc những ngày qua, khiến độ ẩm trong không khí cao, là nguyên nhân gia tăng các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt với NCT và trẻ em.
Điều ít biết tại Trung tâm Mô phỏng Y khoa hàng đầu Việt Nam

Điều ít biết tại Trung tâm Mô phỏng Y khoa hàng đầu Việt Nam

Ngoài những trang bị hiện đại bậc nhất, Trung Tâm Mô Phỏng Y khoa Trường Đại Học VinUni là nơi học viên được đối mặt với mọi tình huống không khác gì bệnh viện thật, từ những ca cấp cứu giành giật sự sống tới những tình huống phải đối mặt với người nhà bệ
Gia tăng ca tử vong do bệnh dại, Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo

Gia tăng ca tử vong do bệnh dại, Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo

Trong 2 tháng đầu năm 2024, cả nước ghi nhận 22 ca tử vong do bệnh dại, cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, nhiều ca bệnh có thời gian ủ bệnh ngắn, nhiều trường hợp là trẻ em dưới 5 tuổi gây thương tích nặng.
NCT cần chủ động phòng bệnh giao mùa Thu Đông

NCT cần chủ động phòng bệnh giao mùa Thu Đông

Thời tiết thay đổi, cơ thể chúng ta cũng chưa kịp thích nghi, dẫn tới đề kháng bị giảm mạnh và đó là nguyên nhân dễ mắc các bệnh giao mùa Thu Đông. Bệnh giao mùa Thu Đông có thể gặp ở mọi đối tượng và lứa tuổi, tuy nhiên một số đối tượng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn như: Trẻ em và NCT.
Khám mắt và sức khỏe miễn phí cho hàng trăm người cao tuổi ở TP Bà Rịa

Khám mắt và sức khỏe miễn phí cho hàng trăm người cao tuổi ở TP Bà Rịa

Ngày 10/8, Ban Đại diện Hội NCT TP Bà Rịa phối hợp Bệnh viện Mắt tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Trung tâm Y tế TP Bà Rịa tổ chức chương trình khám mắt và sức khỏe cho NCT.
Bệnh viện Đa khoa Medic khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho Người có công Cách mạng

Bệnh viện Đa khoa Medic khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho Người có công Cách mạng

Bệnh viện Đa khoa Medic Bình Dương tổ chức khám bệnh, cấp thuốc miễn phí đối với Người có công với Cách mạng
Bí kíp vượt qua hội chứng “chưa ăn đã thấy no” sau Tết

Bí kíp vượt qua hội chứng “chưa ăn đã thấy no” sau Tết

Sau kỳ nghỉ Tết dài ngày với những bữa tiệc mâm cao cỗ đầy liên miên, một “hội chứng” nhiều người gặp là cảm giác ngấy đồ ăn, chưa ăn đã thấy no. Hành trình đưa vị giác trở lại nhịp sống thường nhật và để cơ thể tìm lại cảm giác cân bằng cũng cần những bí
Phương pháp châm cứu chữa bệnh hiệu quả của Lương y Lê Đức Vọng

Phương pháp châm cứu chữa bệnh hiệu quả của Lương y Lê Đức Vọng

Ngoài chữa bệnh theo các bài thuốc đông y gia truyền, lương y đa khoa Lê Đức Vọng (Phòng chẩn trị y học cổ truyền Đức Tùng) ở thôn Đức Quang, xã Đức Hợp, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên còn chữa các bệnh liệt thần kinh 7 ngoại biên, thoái hóa khớp, bệnh đĩa
Bộ Y tế: Hướng dẫn chăm sóc sức khoẻ mùa lạnh cho cộng đồng và người lao động

Bộ Y tế: Hướng dẫn chăm sóc sức khoẻ mùa lạnh cho cộng đồng và người lao động

Cục Quản lý Môi trường y tế (Bộ Y tế) vừa có công văn về việc tăng cường hướng dẫn các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng, người lao động trong mùa lạnh.
Phiên bản di động