Phòng, chống dịch tả lợn châu Phi: Còn diễn biến phức tạp
Tin tức - Sự kiện 14/05/2019 11:14
Từ khi dịch bệnh xuất hiện tại các nước lân cận (tháng 8/2018) đến nay, với sự nỗ lực vào cuộc và hành động quyết liệt của cả hệ thống chính trị, công tác phòng chống dịch đạt được một số kết quả quan trọng. Bước đầu hạn chế tình trạng lây lan và giảm thiểu thiệt hại. Tuy bệnh phát sinh ở nhiều nơi, song lẻ tẻ, chủ yếu là tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ (có tỉnh bệnh chỉ xuất hiện ở một vài hộ). Công tác tuyên truyền góp phần quan trọng trong việc trang bị kiến thức, nâng cao hiểu biết của người dân về dịch bệnh, hạn chế tình trạng hoang mang, tẩy chay thịt lợn. Giá thịt lợn tăng trở lại, góp phần quan trọng bảo vệ sản xuất, nhất là tại các địa phương chưa có dịch bệnh. Các địa phương, các doanh nghiệp chăn nuôi lớn tập trung áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp an toàn sinh học để bảo vệ đàn lợn giống, sẵn sàng khôi phục và phát triển sản xuất khi có điều kiện. Đến nay, cả nước có 740 vùng, cơ sở chăn nuôi lợn được chứng nhận an toàn dịch bệnh. Tỉnh Thừa Thiên Huế và 55 xã thuộc 36 huyện của 16 tỉnh, thành phố khác qua 30 ngày không phát sinh thêm lợn mắc bệnh. Các địa phương và doanh nghiệp đã và đang triển khai quyết liệt các giải pháp phát triển chăn nuôi gia cầm, gia súc khác để bù đắp cho chăn nuôi lợn. Bộ NN&PTNT tích cực nghiên cứu các giải pháp phòng, chống phù hợp, hiệu quả; tổ chức nghiên cứu, sản xuất vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi…
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại, yếu kém trong công tác phòng chống dịch. Ở các nước xung quanh, bệnh dịch bùng phát trở lại tại Hồng Kông (Trung Quốc). Trong nước, đến ngày 12/5/2019, bệnh dịch đang xảy ra tại 2.296 xã, 204 huyện của 29 tỉnh, thành phố, với tổng số lợn bệnh và tiêu hủy trên 1,2 triệu con (chiếm trên 4% tổng đàn lợn cả nước), trong đó có Đồng Nai - thủ phủ chăn nuôi lợn của cả nước, cung cấp trên 40% sản lượng thịt hơi cho TP Hồ Chí Minh. Đáng chú ý, có 29 xã thuộc 12 tỉnh có dịch bệnh đã qua 30 ngày nhưng lại phát sinh lợn bệnh (gần đây nhất là tỉnh Bắc Kạn). Một số địa phương chưa chủ động tổ chức giám sát, nắm bắt thông tin và báo cáo tình hình dịch bệnh chính xác, kịp thời, gây khó khăn cho công tác chỉ đạo phòng chống. Thậm chí còn chủ quan, lơ là và không quyết liệt trong triển khai các biện pháp phòng, chống dịch; chưa huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, mà giao cho hệ thống thú y với lực lượng rất mỏng. Công tác phối hợp giữa cơ quan thú y với các đơn vị liên quan chưa chặt chẽ, hiệu quả. Việc tổ chức tiêu hủy lợn bệnh, vệ sinh, tiêu độc khử trùng chưa kịp thời, triệt để và đúng hướng dẫn của cơ quan thú y. Hầu hết các hộ gia đình không có quỹ đất để chôn lợn bệnh chết mà phải vận chuyển đến các địa điểm do chính quyền địa phương chỉ định bằng các phương tiện thô sơ làm mầm bệnh phát tán rộng. Đây chính là một trong những nguyên nhân làm cho bệnh dịch lây lan nhanh hơn và ô nhiễm môi trường. Một số địa phương chưa bố trí kinh phí để trả thù lao cho người tham gia phòng, chống dịch bệnh, xử lí tiêu hủy lợn bệnh; chậm trả tiền hỗ trợ hoặc mức hỗ trợ quá thấp cho người chăn nuôi có lợn buộc phải tiêu hủy. Nhiều người chăn nuôi khi phát hiện lợn có bệnh, nghi mắc bệnh không thực hiện việc khai báo với chính quyền và thú y cơ sở để xác minh; tự ý điều trị hoặc bán chạy lợn bệnh, lợn nghi bị bệnh, làm cho dịch bệnh lây lan. Cũng có địa phương do bệnh dịch kéo dài, lan trên diện rộng, nguồn kinh phí dự phòng không đủ chi trả cho các hoạt động phòng, chống. Chăn nuôi lợn nhỏ lẻ ở nước ta còn trên 2,5 triệu hộ, mật độ rất cao, đan xen trong các khu dân cư… do vậy, việc thực hiện các biện pháp an toàn sinh học, ngăn chặn các yếu tố lan truyền mầm bệnh như chuột, gián và các loại côn trùng khác... để cắt đứt các nguồn lây nhiễm rất khó, còn nhiều bất cập. Diễn biến thời tiết hiện nay rất phù hợp cho dịch bệnh phát triển nên thời gian tới nguy cơ bệnh dịch tả lợn châu Phi lây lan rất cao, diễn biến rất phức tạp, có khả năng sang cả các địa phương chưa có dịch. Tại nhiều địa phương đã qua 30 ngày nhưng dịch bệnh lại tái phát; nguy hiểm hơn là có khả năng xâm nhiễm vào các cơ sở chăn nuôi tập trung, quy mô lớn, gây hậu quả khó lường…