Pháp luật - Bạn đọc 26/09/2018 09:05
Phóng viên: Thưa ông, Điều 214 Bộ luật Hình sự quy định: “Người nào chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động... ” mới là chủ thể của tội phạm. Trong vụ tai nạn này, ông Vũ Văn Đảo có phải là người “chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động phương tiện” không?
Ông Đinh Văn Quế: Theo Điều 214 Bộ luật Hình sự, chủ thể của tội “Đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy rõ ràng không đảm bảo an toàn”, phải là người biết rõ phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn, mà vẫn cho phép đưa vào sử dụng gây hậu quả nghiêm trọng. Tàu BP 12-04-02 thuộc quyền sở hữu và sử dụng của Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, đang sử dụng tốt, không bị trục trặc hay có bất cứ sự cố kĩ thuật nào, đơn vị này cũng không thể biết tàu BP 12-04-02 không bảo đảm an toàn. Giả thiết, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu biết rõ tàu BP 12-04-02 không bảo đảm an toàn, nhưng vẫn cho Công ty Việt Séc mượn để chở người, thì trách nhiệm thuộc về Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (biết không an toàn mà vẫn cho mượn), chứ không phải ông Đảo hay ông Quyết. Trong vụ việc này, chỉ có thể kết luận, do chủ quan, mà người điều khiển Cano (tàu) không tuân thủ các quy định về an toàn giao thông đường thủy, nên dẫn đến tai nạn. Chính bản kết luận điều tra bổ sung cũng xác định như vậy, thì hà cớ gì lại bắt ông Đảo và ông Quyết phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi có dấu hiệu phạm tội của người khác? Điều 214 Bộ luật Hình sự còn quy định: “Người nào chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động...” mới là chủ thể của tội phạm. Nhưng trong vụ tai nạn này, ông Đảo không phải là người “chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động phương tiện”. Thực tế tàu BP 12-04-02 đã được Phòng Đăng kiểm Hải Quân (đại diện phía Nam, thuộc Bộ Tư lệnh Hải quân) cấp giấy chứng nhận đăng kiểm, nên không thể cho rằng tàu BP 12-04-02 không được đăng kiểm, hoặc đăng kiểm không hợp pháp (Chưa có văn bản nào xác định là không hợp pháp). Ngược lại, tại Công văn số 7783/BGTVT-KHCN ngày 18/6/2015 gửi Cục Đăng kiểm Việt Nam, một lần nữa khẳng định công nhận đăng kiểm của CS Lloyd hoặc Đăng kiểm Hải quân. Ngày 19/11/2015, tại kết quả giám định của Hội đồng giám định Bộ Giao thông Vận tải, một lần nữa xác định: “Nguyên nhân dẫn đến tai nạn và tình trạng kĩ thuật cũng như chất lượng chiếc ca nô gặp nạn là do chở quá số người cho phép, cộng thêm khả năng tàu đã gặp thời tiết bất lợi tại thời điểm xảy ra tai nạn”, không có nguyên nhân nào thuộc về lỗi kĩ thuật hay lỗi sản xuất phương tiện.
Phóng viên: Với tư cách là luật sư, chuyên gia về pháp luật hình sự, ông đề nghị Viện KSND TP Hồ Chí Minh ra quyết định đình chỉ vụ án. Xin ông nói rõ nguyên nhân đề nghị?
Ông Đinh Văn Quế: Theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, sau khi có kết quả giám định, Cơ quan điều tra phải phục hồi điều tra hoặc quyết định đình chỉ điều tra.
Nhưng mãi đến ngày 30/8/2018, Cơ quan điều tra mới ra bản kết luận điều tra bổ sung, với nội dung nhằm buộc tội cho ông Đảo và ông Quyết về tội “Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn”, là không đúng quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Có lẽ, xin nhắc lại một lần nữa cũng không thừa rằng, chưa có vụ án nào mà dư luận lại quan tâm và tốn nhiều thì giờ để lên tiếng như vụ chìm tàu tại Cần Giờ. Không chỉ có báo viết, báo hình, báo nói, báo mạng như: VOV của Đài Tiếng nói Việt Nam; Báo Lao động của Liên đoàn lao động Việt Nam; Báo Lao động & Đời sống; Báo Người cao tuổi v.v... Ngay cả các tờ báo của cơ quan tiến hành tố tụng như: Báo Công an TP Hồ Chí Minh; Báo Pháp luật TP Hồ Chí Minh, Báo Pháp luật Việt Nam của Bộ Tư pháp; Báo Công lí của TAND Tối cao; Đài Truyền hình “ANTV” của Bộ Công an và nhiều tờ báo khác đều đăng tải với nội dung: Việc khởi tố, truy tố ông Đảo và ông Quyết về tội “Đưa vào sử dụng phương tiện đường thủy không bảo đảm an toàn”, theo Điều 214 Bộ luật hình sự là không có căn cứ. Không bài báo nào nói ngược lại.
Vụ án cũng đã được Liên đoàn Luật sư Việt Nam kiến nghị với Đoàn giám sát oan sai của Quốc hội; nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân đều lên tiếng, đặc biệt có nhiều chuyên gia pháp luật, trong đó có những chuyên gia đầu ngành về luật hình sự cũng đã phân tích và cho rằng, hành vi của ông Đảo và ông Quyết không cấu thành tội “Đưa vào sử dụng phương tiện đường thủy không bảo đảm an toàn”, theo Điều 214 Bộ luật Hình sự năm 1999.
Vụ án đã kéo dài 5 năm. Nhiều ý kiến cho rằng, Cơ quan điều tra làm như vậy là “treo án” và “ngâm án”, tiếp tục gây thiệt hại về quyền, lợi ích hợp pháp của ông Đảo và ông Quyết cùng hàng trăm công nhân, những người lao động tại Công ty Việt Séc.
Với tinh thần dám nhìn thẳng vào sự thật, có sai thì sửa, nhằm tránh những hậu quả nghiêm trọng khác. Với tư cách là chuyên gia về pháp luật hình sự, tôi đã có đề nghị Viện KSND TP Hồ Chí Minh ra quyết định đình chỉ vụ án, để lấy lại uy tín và lòng tin của Nhân dân cả nước nói chung, và Nhân dân TP Hồ Chí Minh nói riêng đối với các cơ quan tiến hành tố tụng.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!
Mai Thân (Thực hiện)
