Phong trào nhà vườn liên kết làm du lịch
Còn nhớ, cách đây chừng 5 năm khi đến với “thủ phủ” nổi tiếng của trái chôm chôm Long Khánh, tỉnh Đồng Nai, tôi vẫn chỉ mới bắt gặp các đoàn khách lẻ tẻ tới thăm các vườn trái cây vào dịp cuối tuần, chứ mô hình du lịch cũng chỉ mới phôi thai khi có vài hộ đứng lên tự tổ chức bán vé thu tiền, hướng dẫn khách tham quan. Việc khách du lịch tới thăm vườn ngày một đông, các hộ dùng vườn làm du lịch có thu nhập cao hơn quy trình truyền thống là trồng cây bán trái, đã khiến cho rất nhiều hộ làm theo.
Bà Lê Thị Hà (phường Xuân Tân, TP Long Khánh) kể: “Cách đây 4 năm, khi thấy gia đình nhà hàng xóm trồng chôm chôm liên kết với một người khác trong phường để khai thác du lịch cho khách tham quan vào mùa chôm chôm chín, mang lại thu nhập khá cao, cao hơn vài lần so với việc trồng để bán trái, nên tôi đã quy hoạch chỉnh trang vườn chôm chôm của mình với diện tích 2 héc ta để liên kết làm du lịch”.
Cũng dùng vườn nhà liên kết làm du lịch được 4 năm nay, ông Trần Văn Tân (ấp cây Đa, xã Bình Lộc, TP Long Khánh), cho biết: “Trước đó vài năm có đứa cháu đứng lên tổ chức làm du lịch cho khách thăm vườn nói tôi làm theo mô hình này. Thấy mô hình làm du lịch vườn trái cây vừa nhàn hạ, lại có thu nhập cao hơn nên tôi đồng ý làm theo. Vườn nhà tôi rộng vài héc ta, lại không chỉ có chôm chôm, bưởi da xanh, mà còn có cả mít Thái, sầu riêng, ổi, cóc”.
Ở Long Khánh hiện có khoảng 15 nhà vườn nổi tiếng với quy mô lớn, cung cách phục phụ chuyên nghiệp, có thể kể tới là vườn Út Tiêu, vườn Dì 2, nhà vườn Cát Anh... (xã Bình Lộc); vườn chú Trong, chú Ánh, chú Tư Lộ, Tư Lai... (xã Xuân Lập)...
Lợi cả đôi bên
Việc liên kết giữa các cá nhân, tập thể làm mô hình du lịch có lợi cả đôi bên. Thường là, những tổ chức cá nhân đứng lên tổ chức mua bán tour phục vụ khách du lịch nhà vườn ở Long Khánh sẽ thỏa thuận làm ăn với một số chủ vườn để khai thác du lịch.
Bà Lê Hương (xã Bầu Trâm, TP Long Khánh) kể rằng, trước kia với diện tích 1,5 héc ta trồng chôm chôm thì mỗi năm bán trái chỉ cho thu nhập cỡ vài trăm triệu đồng. Những năm được mùa rớt giá còn không được ngần ấy. Thế nhưng, từ khi bà liên kết làm du lịch thu nhập luôn ổn định ở mức cao gấp đôi. Bà Hương cho hay: “Mỗi vườn trái có mức phí tham quan khác nhau, ví dụ như vườn chôm chôm nhà tôi đây, đầu mùa trái chín giá vé là 70.000 đồng/người, nhưng cuối mùa giảm còn 60.000 đồng/người. Khách tham quan vườn ăn thoải mái, bao no chán luôn, còn hái trái mang về thì cân mua theo giá thị trường...”.
Đúng là thu nhập của các hộ dân có vườn làm du lịch ở Long Khánh khá cao, bởi riêng tiền vé vào vườn họ hưởng 50% cũng là một nguồn thu ổn định. Ví dụ như mùa chôm chôm nhà vườn Long Khánh thường khai thác du lịch trong khoảng 2 tháng, với những ngày nghỉ cuối tuần khách đông mỗi vườn thu hút tới ba, bốn trăm lượt người/ngày, còn ngày thường trong tuần cũng cỡ hơn trăm lượt người/ngày. Với lượng khách như vậy, trung bình 1 ngày chủ vườn thu tiền triệu, thời gian thu và kéo dài trong 2 tháng, đó còn chưa tính tới tiền thu từ bán trái cho khách mang về làm quà.
Nguồn lợi của người nông dân liên kết làm du lịch là vậy, còn với cá nhân, tập thể đứng lên tổ chức mua bán tour phục vụ khách tham quan, họ không chỉ hưởng 50% tiền vé vào thăm vườn, mà còn hưởng lợi nhuận từ dịch vụ ăn uống phục vụ khách, khi hầu như khách du lịch thăm vườn đều mua kèm các suất ăn trưa tại nhà hàng, khu ăn uống...
Thay lời kết
Không riêng gì TP Long Khánh, tỉnh Đồng Nai, du lịch nhà vườn đã phát triển tại nhiều địa phương khác như: Bến Tre, Tiền Giang, Vĩnh Long, Bình Dương... và thu hút được một lượng khách nhất định, tăng theo từng năm. Tuy nhiên, để du lịch nhà vườn phát triển và thu hút được nhiều du khách cả trong và ngoài nước thì những địa phương vốn được coi là miệt vườn, vựa trái cây truyền thống bấy lâu nay cần quy hoạch những khu nhà vườn với quy mô rộng lớn, kết hợp với việc định hướng và hỗ trợ người nông dân trong việc trồng cây ăn trái để cùng làm du lịch...
Ngoài ra, tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng... cũng nên quy hoạch các khu vực trồng hoa cây cảnh, cây ăn trái, rau quả theo mô hình tập trung ở các vùng ven để có thể hình thành và phát triển tour tham quan nhà vườn phục vụ cư dân đô thị, để đáp ứng nhu cầu người dân muốn trở về với đồng quê thiên nhiên sau những ngày sống, học tập, lao động căng thẳng trong môi trường thành phố đông đúc, chật chội.
