Phong tục độc đáo của người Dao Thanh Y

Cứ mỗi độ Tết đến, Xuân về, người dân tộc Dao Thanh Y dưới chân núi Yên Tử (xã Thượng Yên Công, TP Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) lại tổ chức ăn Tết cổ truyền theo phong tục của mình với nhiều nét riêng biệt và vô cùng độc đáo…

Tết của người Dao Thanh Y bắt đầu từ ngày 20 tháng Chạp, các gia đình trưởng tộc tổ chức ăn Tết đầu tiên, sau đó mới đến các nhà thứ. Trong khoảng thời gian này, đồng bào khá bận rộn chuẩn bị cho ngày Tết nhiều thứ như gạo, thịt, củi đóm… vệ sinh, trang trí nhà cửa, may vá... Đặc biệt là sắm quần áo mới để diện trong nghi lễ, đón Xuân và du Xuân.

Người Dao Thanh Y quan niệm, Tết là sự khởi đầu, mừng cho một năm mới với nhiều may mắn, hạnh phúc và cũng là dịp để con cháu sum họp. Với ý nghĩa, tiễn năm cũ đón chào năm mới với nhiều điều ước sẽ đến, những ngày này người Dao Thanh Y dù đi làm ăn xa hay con gái lấy chồng đều trở về quê hương để đón Tết. Đây cũng là dịp để ông bà, tổ tiên về ăn Tết gặp mặt người thân trong gia đình…

Con cháu đang chuẩn bị lễ vật cúng tổ tiên
Con cháu đang chuẩn bị lễ vật cúng tổ tiên

Một ngày cuối năm, khi những màn sương còn ôm ấp chưa chịu rời những dãy núi cao, những giọt sương đêm còn đùa giỡn trên nhành đào là thời điểm thôn Khe Sú bắt đầu sáng. Vượt quãng đường hơn 30 cây số từ TP Uông Bí, chúng tôi về nhà ông Trương Đức Sơn khi gia đình đang chuẩn bị đón Tết.

Ông bảo: Người Dao có lẽ là dân tộc đón Tết sớm nhất trong các dân tộc ở Việt Nam. Trước Tết, trưởng tộc sẽ đến báo các anh em trong họ đến nhà giúp để việc đón Tết cúng tổ tiên. Đồng thời nhắc nhở con cháu không được vào rừng chặt cây hay săn thú vì đó là điều kị nhất ngày Tết. Đơn giản vậy thôi nhưng với người Dao Thanh Y thì đó là 1 ngày lễ quan trọng để con cháu nhớ ơn ông bà, tổ tiên và thần linh núi rừng.

Tết của người Dao Thanh Y không thể thiếu mâm cỗ tổ tiên được chuẩn bị nhờ đôi tay khéo léo của những người phụ nữ. Từ những nông phẩm gần gũi, thân thuộc như gà, lợn, ốc, gạo nếp và gạo tẻ… được chế biến thành mâm cỗ cúng giản dị mà ý nghĩa. Mâm cỗ nhất thiết phải có 3 con gà luộc để nguyên không chặt, 1 xâu gan lợn, 2 xâu thịt lợn luộc, 1 bát ốc khe và 1 bát rượu. Gia đình khá giả có thể chuẩn bị thêm cá nướng. Hai thứ bánh quen thuộc của người Dao trong ngày Tết này là bánh chưng gù và bánh tẻ. Người Dao Thanh Y rất coi trọng nghĩa, nên mâm cỗ thường có thêm bát ốc khe luộc với quan niệm, khi chủ nhà có cái ăn, thì đầy tớ cũng được phần và phần bát ốc khe dành cho đầy tớ, người giúp việc. Bên mâm cỗ cúng còn có khay đựng tiền giấy tượng trưng cho thỏi vàng, thỏi bạc để cúng cho phúc lộc đủ đầy, gia chủ thịnh vượng.

Lễ cúng tổ tiên thường cử hành vào khoảng 10 đến 11 giờ trưa. Hầu hết đều mời các thầy Cả (thầy Tào - người được cấp sắc) đến cúng Tết cho gia chủ. Vì đối với họ, thầy Cả được đào tạo và có phép siêu nhiên để giao tiếp với tổ tiên của gia chủ. Các thầy có thể “tâm tình, thủ thỉ” những điều mà con cháu cần cầu xin và ngược lại tổ tiên có thể yêu cầu gia chủ điều gì đó từ con cháu. Trước giờ làm lễ, chủ của gia đình sẽ ghi tên tuổi các cụ từ 3 đời của nhà mình để thầy Cả ghi ra giấy và sẽ thỉnh tổ tiên về chứng giám lễ. Đến giờ làm lễ, thầy Cả dùng kiếm và hương, tiền âm dương xin lệnh của tổ tiên về chứng giám lễ của con cháu và cầu mong tổ tiên về phù hộ cho con cháu mạnh khỏe, làm ăn phát đạt, xua đuổi thói hư tật xấu, nghênh đón điều vui vẻ, hạnh phúc.

Trong khi làm lễ, gia chủ có mặt ở gần thầy Cả, chịu sự sai bảo, hay yêu cầu nào đó của thầy. Chủ nhà sẽ rót những lớp rượu đầu tiên để dâng lên tổ tiên. Khi buổi lễ kết thúc, thầy Cả sẽ nhặt mỗi thứ lễ vật trên mâm cỗ cho vào bát và đọc lệnh, đưa lên trán và lòng bàn tay của chủ nhà và lần lượt các thành viên trong gia đình để tỏ lòng thành kính biết ơn tổ tiên. Đồng thời gia chủ sẽ đón nhận và lễ lại thầy Cả như sự cảm ơn.

Người Dao Thanh Y cũng giống như quan niệm của người Kinh, trong ngày đầu năm, người xông nhà có vai trò đặc biệt quan trọng đối với mỗi gia đình vì người ấy sẽ mang đến những điều tốt đẹp, may mắn cho gia đình trong suốt cả năm.

Mùa Xuân lại về trên những bản làng của người Dao Thanh Y trong tiếng cười nói rộn rã của các chàng trai, cô gái. Các bà các mẹ xúng xính trong những bộ váy áo truyền thống xuống hội làng, hòa mình cùng các trò chơi dân gian đặc sắc như kéo co, đánh đu, hay các làn điệu hát Páo Dung mượt mà, trữ tình mùa Xuân.

Long Vũ

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Giải chạy “Đền Hùng Spirituality Marathon” diễn ra vào ngày 7/4/2024

Giải chạy “Đền Hùng Spirituality Marathon” diễn ra vào ngày 7/4/2024

Giải chạy “Đền Hùng Spirituality Marathon” – Về nguồn 2024 sẽ diễn ra vào Chủ nhật 7/4/2024 (ngày 29/2 âm lịch).
Chèo quê xưa và nay

Chèo quê xưa và nay

Người dân thôn La Điền (làng La Điền), xã Tự Tân, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình rất đam mê nghệ thuật chèo truyền thống. Cách đây khoảng 80 năm, những người yêu chèo trong làng bàn với nhau thành lập một chiếu chèo, bầu ông Trần Hịnh làm trùm trưởng.
Lễ hội Tây Thiên Xuân Giáp Thìn 2024

Lễ hội Tây Thiên Xuân Giáp Thìn 2024

Sáng 24/3 (nhằm ngày Rằm tháng Hai, năm Giáp Thìn), tại khu Di tích Quốc gia đặc biệt Tây Thiên, Huyện ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ huyện Tam Đảo tổ chức khai mạc Lễ hội Tây Thiên Xuân Giáp Thìn 2024. Lễ hội diễn ra từ ngày 24 đến 26/3 (ngày 15 - 17/2 Âm lịch).
Mời tham gia cuộc thi thơ “Tâm tình người cao tuổi” lần thứ VII năm 2024

Mời tham gia cuộc thi thơ “Tâm tình người cao tuổi” lần thứ VII năm 2024

Nhằm tạo ra sân chơi bổ ích để người cao tuổi sống vui, sống khỏe, Tạp chí Người cao tuổi tổ chức cuộc thi thơ “Tâm tình người cao tuổi” lần thứ VII năm 2024.
Linh thiêng Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh trên đỉnh Fansipan

Linh thiêng Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh trên đỉnh Fansipan

Vào ngày 28/3 (nhằm ngày 19/2 âm lịch), Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh sẽ được tổ chức thiêng liêng lần đầu tiên tại quần thể tâm linh Fansipan với nhiều hoạt động và nghi thức ý nghĩa.

Tin khác

VFF chấm dứt hợp đồng với HLV Philippe Troussier

VFF chấm dứt hợp đồng với HLV Philippe Troussier
Ngay sau trận thua của đội tuyển Việt Nam trước Indonesia trong khuôn khổ lượt về vòng loại thứ 2 World Cup 2026, VFF đã ra thông cáo báo chí với nội dung: “VFF và HLV Philippe Troussier cùng đi đến thỏa thuận chấm dứt hợp đồng”.

Mùa Xuân hành trình về Việt Bắc

Mùa Xuân hành trình về Việt Bắc
Hành trình trở về những địa danh cách mạng ở chiến khu Việt Bắc trong những ngày mùa Xuân ấm áp là trở về với ngọn nguồn cách mạng, vang vọng và ấm áp nơi đây hình ảnh, lời dạy của Bác Hồ kính yêu...

Chiêm ngưỡng đảo Ngọc

Chiêm ngưỡng đảo Ngọc
Hành trình tới thăm Phú Quốc, chúng tôi đã có những trải nghiệm thú vị và ý nghĩa về hòn đảo giàu đẹp của Tổ quốc, cảm nhận được những giá trị lớn lao mà biển đảo mang đến cho con người, cho đất nước…

Trực tiếp bóng đá, xem trực tiếp Việt Nam vs Indonesia 19h00 ngày 26/3

Trực tiếp bóng đá, xem trực tiếp Việt Nam vs Indonesia 19h00 ngày 26/3
Vào lúc 19h ngày 26/3, trên SVĐ Mỹ Đình (Hà Nội), đội tuyển Việt Nam có trận tái đấu với đội tuyển Indonesia trong khuôn khổ lượt về vòng loại thứ 2 World Cup 2026.

Độc đáo ngôi chùa ven sông lưu giữ 2 bia đá hàng trăm năm tuổi

Độc đáo ngôi chùa ven sông lưu giữ 2 bia đá hàng trăm năm tuổi
Chùa Bồng Hinh giáp sông Yên, thuộc xã Quảng Trung, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa, gây ấn tượng với không gian tĩnh lặng, trang nghiêm. Ngôi chùa hiện lưu giữ 2 văn bia bằng đá có từ thời nhà Nguyễn, cách đây cả trăm năm.

Giải bóng đá tranh Cúp JBN khai mạc vào ngày 7/4/2024

Giải bóng đá tranh Cúp JBN khai mạc vào ngày 7/4/2024
Hội doanh nghiệp Quảng Ngãi (QNG), Tổ chức kết nối doanh nghiệp BNI chapter BIDI, Cộng đồng doanh nghiệp JBN, cùng CLB doanh nghiệp TTV sẽ tổ chức Giải bóng đá tranh Cúp JBN.

Hoa vàng bến đợi

Hoa vàng bến đợi
Chiều buông trên bến sông nở đầy hoa sao nhái. Bầu trời đỏ, mặt sông đỏ, hoa sao nhái vàng bất chợt cũng bị nhuộm đỏ như đang thắp lửa lung linh để đốt cháy rụi cảnh thiên nhiên của những ngày đầu Hạ ở một vùng đồng bằng xa xôi hẻo lánh.

Ngắm hoàng hôn trên biển Tây Nam Tổ quốc

Ngắm hoàng hôn trên biển Tây Nam Tổ quốc
Tôi vẫn nhớ ngày nhỏ, mỗi khi nghe ai đó í ới rủ nhau “Đi hòn Đá Bạc chơi” những dịp lễ, Tết, tôi lại thắc mắc về tên gọi Đá Bạc. Tôi hỏi má, nhưng má không trả lời được, bởi má chưa một lần đến hòn Đá Bạc, dù nơi đó cách nhà tôi chỉ hơn 40 km. Hồi đó, phương tiện đi Đá Bạc chủ yếu là thuê đò dọc, hoặc tự lái vỏ lãi, sang hơn thì thuê “xe bốn bánh” nhưng hiếm hoi lắm.

Nhận định, link xem trực tiếp trận Việt Nam vs Indonesia 20h30 ngày 21/3

Nhận định, link xem trực tiếp trận Việt Nam vs Indonesia 20h30 ngày 21/3
Trận đấu giữa tuyển Indonesia và Việt Nam tại vòng loại thứ 2 World Cup 2026 sẽ diễn ra lúc 20h30 ngày hôm nay 21/3.

Đầu Xuân thăm ngôi đền thiêng ở nơi một tiếng gà gáy 5 huyện đều nghe

Đầu Xuân thăm ngôi đền thiêng ở nơi một tiếng gà gáy 5 huyện đều nghe
Ngã Ba Bông, nơi sông Mã tách dòng phân nhánh thành sông Lèn (Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa) vẫn được người dân ví von là vùng đất một tiếng gà gáy, 5 huyện đều nghe. Nơi đây còn có đền Cô Bơ nổi tiếng linh thiêng, thu hút đông đảo du khách tới tham quan, vãn cảnh mỗi dịp Tết đến Xuân về.

Về Quy Nhơn thăm mộ Hàn Mặc Tử

Về Quy Nhơn thăm mộ Hàn Mặc Tử
Từ trung tâm TP Quy Nhơn (Bình Định), chạy dọc theo bờ biển gần 3 cây số về phía Nam, Ghềnh Ráng đã hiện ra trong tầm mắt du khách. Đó là một danh thắng rất đỗi hoang sơ nhưng không kém phần hùng vĩ.

Khám phá vùng đất là khởi nguồn của những nụ cười hạnh phúc

Khám phá vùng đất là khởi nguồn của những nụ cười hạnh phúc
Vợ chồng cô Hương, chú Cát dắt tay nhau tản bộ. Mỏi chân, họ ngồi xuống vệt cỏ trong công viên. Chọn về Ecopark sinh sống từ 7 năm trước, cô chú quan niệm: Hạnh phúc là được già đi cùng nhau và ngay cả khi già đi cũng sẽ già đi ở một nơi thật đẹp.

Kỉ niệm với nhà văn đồng hương Đỗ Chu

Kỉ niệm với nhà văn đồng hương Đỗ Chu
Dễ phải gần 50 năm đã qua, kể từ lần đầu tiên tôi được tiếp xúc với sáng tác của Đỗ Chu. Ngày ấy tôi tốt nghiệp trường Sư phạm Matxcơva về, được phân công đi dạy ở trường Trung cấp Ngoại ngữ Mễ Trì, ngoại thành Hà Nội, tận giáp với thị xã Hà Đông.

Giải bóng đá các Doanh nghiệp miền Nam lần thứ I năm 2024

Giải bóng đá các Doanh nghiệp miền Nam lần thứ I năm 2024
Chào mừng 1 năm Ngày thành lập, Hiệp hội Doanh nghiệp miền Nam vừa khai mạc Giải Bóng đá các doanh nghiệp miền Nam, tranh Cúp JBN lần 1 năm 2024, tại Trường Đại học sư phạm kỹ thuật (số 1 Võ Văn Ngân, phường Linh Chiểu, TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh.

Đặc sắc Lễ hội Mường Xia 2024

Đặc sắc Lễ hội Mường Xia 2024
Lễ hội Mường Xia là hoạt động văn hóa đặc sắc nhằm tri ân công lao của tướng quân Tư Mã Hai Đào, người đã có công lớn trong việc diệt trừ quân xâm lược, trấn ải biên cương.
Xem thêm
Chèo quê xưa và nay

Chèo quê xưa và nay

Người dân thôn La Điền (làng La Điền), xã Tự Tân, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình rất đam mê nghệ thuật chèo truyền thống. Cách đây khoảng 80 năm, những người yêu chèo trong làng bàn với nhau thành lập một chiếu chèo, bầu ông Trần Hịnh làm trùm trưởng.
Mùa Xuân hành trình về Việt Bắc

Mùa Xuân hành trình về Việt Bắc

Hành trình trở về những địa danh cách mạng ở chiến khu Việt Bắc trong những ngày mùa Xuân ấm áp là trở về với ngọn nguồn cách mạng, vang vọng và ấm áp nơi đây hình ảnh, lời dạy của Bác Hồ kính yêu...
Chiêm ngưỡng đảo Ngọc

Chiêm ngưỡng đảo Ngọc

Hành trình tới thăm Phú Quốc, chúng tôi đã có những trải nghiệm thú vị và ý nghĩa về hòn đảo giàu đẹp của Tổ quốc, cảm nhận được những giá trị lớn lao mà biển đảo mang đến cho con người, cho đất nước…
Linh thiêng Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh trên đỉnh Fansipan

Linh thiêng Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh trên đỉnh Fansipan

Vào ngày 28/3 (nhằm ngày 19/2 âm lịch), Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh sẽ được tổ chức thiêng liêng lần đầu tiên tại quần thể tâm linh Fansipan với nhiều hoạt động và nghi thức ý nghĩa.
Độc đáo ngôi chùa ven sông lưu giữ 2 bia đá hàng trăm năm tuổi

Độc đáo ngôi chùa ven sông lưu giữ 2 bia đá hàng trăm năm tuổi

Chùa Bồng Hinh giáp sông Yên, thuộc xã Quảng Trung (Quảng Xương, Thanh Hóa) gây ấn tượng với không gian tĩnh lạng, trang nghiêm.
Khám phá vùng đất là khởi nguồn của những nụ cười hạnh phúc

Khám phá vùng đất là khởi nguồn của những nụ cười hạnh phúc

Vợ chồng cô Hương, chú Cát dắt tay nhau tản bộ. Mỏi chân, họ ngồi xuống vệt cỏ trong công viên. Chọn về Ecopark sinh sống từ 7 năm trước, cô chú quan niệm: Hạnh phúc là được già đi cùng nhau và ngay cả khi già đi cũng sẽ già đi ở một nơi thật đẹp.
Giải chạy “Đền Hùng Spirituality Marathon” diễn ra vào ngày 7/4/2024

Giải chạy “Đền Hùng Spirituality Marathon” diễn ra vào ngày 7/4/2024

Giải chạy “Đền Hùng Spirituality Marathon” – Về nguồn 2024 sẽ diễn ra vào ngày Chủ nhật 7/4/2024 (ngày 29/2 âm lịch).
VFF chấm dứt hợp đồng với HLV Philippe Troussier

VFF chấm dứt hợp đồng với HLV Philippe Troussier

Ngay sau trận thua "bết bát" của đội tuyển Việt Nam trước Indonesia trong khuôn khổ lượt về vòng loại thứ 2 World Cup 2026, VFF đã ra thông cáo báo chí với nội dung: “VFF và HLV Philippe Troussier cùng đi đến thỏa thuận chấm dứt hợp đồng”.
Trực tiếp bóng đá, xem trực tiếp Việt Nam vs Indonesia 19h00 ngày 26/3

Trực tiếp bóng đá, xem trực tiếp Việt Nam vs Indonesia 19h00 ngày 26/3

Vào lúc 19h ngày 26/3, trên SVĐ Mỹ Đình (Hà Nội), đội tuyển Việt Nam có trận tái đấu với đội tuyển Indonesia trong khuôn khổ lượt về vòng loại thứ 2 World Cup 2026.
Hoa vàng bến đợi

Hoa vàng bến đợi

Chiều buông trên bến sông nở đầy hoa sao nhái. Bầu trời đỏ, mặt sông đỏ, hoa sao nhái vàng bất chợt cũng bị nhuộm đỏ như đang thắp lửa lung linh để đốt cháy rụi cảnh thiên nhiên của những ngày đầu Hạ ở một vùng đồng bằng xa xôi hẻo lánh.
Xuân trên tay mẹ

Xuân trên tay mẹ

Thèm quá chừng cái bong bóng heo thổi căng phơi khô làm bóng ném!!!
Tết của người cựu chiến binh

Tết của người cựu chiến binh

Kể từ khi bị tai biến cách đây vài năm về trước, kí ức đối với ông tôi chỉ là những mảnh chắp vá lúc nhớ lúc quên.
"Bom tấn" "Dune: Hành tinh cát phần 2" gây sốt các phòng vé

"Bom tấn" "Dune: Hành tinh cát phần 2" gây sốt các phòng vé

Phim “Dune: Hành tinh cát 2” là phần tiếp theo của “bom tấn” thành công năm 2021, chuyển thể từ bộ tiểu thuyết “Xứ cát” của nhà văn Frank Herbert.
Lịch phát sóng, link xem trực tiếp “Nữ hoàng nước mắt" - Queen of tears của Kim Soo Hyun

Lịch phát sóng, link xem trực tiếp “Nữ hoàng nước mắt" - Queen of tears của Kim Soo Hyun

Tối 9/3, tập 1 "Queen of tears" (Nữ hoàng nước mắt) do bộ đôi cực phẩm về visual và độ nổi tiếng Kim Soo Hyun và Kim Ji Won đóng chính đã ra mắt khán giả.
Link xem trực tiếp "Mẹ vắng nhà ba là siêu nhân" năm 2024

Link xem trực tiếp "Mẹ vắng nhà ba là siêu nhân" năm 2024

Chương trình "Mẹ vắng nhà - Ba là siêu nhân" được Việt hóa theo chương trình The return of superman của Hàn Quốc.
Phiên bản di động