Lễ khánh thành nhà rông dân tộc Ba Na
Nhịp sống văn hóa 21/04/2020 08:54
Dựng xong cột nêu, những người già bắt đầu làm lễ khấn báo lên ông bà tổ tiên. Hướng về phía mặt trời mọc, nơi có “làng ông bà” theo quan niệm của người Ba Na, hai già làng lấy rượu pha huyết đỏ quét từng cột nhà rông rồi cùng đọc lời khấn và uống rượu sau khi kết thúc.
Đánh cồng chiêng và múa xoang bên ngoài nhà rông mới. |
Khi những nghi lễ ở ngoài sân xong xuôi, hai già buộc 2 ghè rượu cúng vào cây nêu đã trang trí ở chính giữa nhà rông, đối diện cửa ra vào. Ghè rượu nhỏ cột phía trong, ghè lớn cột ở phía ngoài để chuẩn bị cúng trong nhà. Các già làng khác cùng ngồi hướng mặt ra cửa. Hai già làng chủ lễ cắm cần vào ghè rượu nhỏ, thắp nến rồi cùng khấn: “Ơ Yang, hôm nay chúng tôi mổ heo, gà, cột rượu báo lên cho Yang biết dân làng làm lễ khánh thành nhà rông mới, mong sao nhà rông bền lâu để lại cho con cháu mai sau. Ơ Yang, các vị thần cai trị núi ở phía mặt trời mọc, các vị thần cai trị núi ở phía mặt trời lặn. Ơ các vị thần cai trị ở phía đầu nguồn sông Ba. Ơ những người cai trị mặt trời và mặt trăng. Ơ thần núi, thần sông, các vị thần mang may mắn đến cho dân làng hãy về chứng kiến cùng ăn, cùng ở với bà con dân làng làm lễ khánh thành nhà rông. Còn các thần mang lại điểm xui, điểm xấu thì hãy tránh xa, đừng bao giờ đến chọc phá, đừng cho con sóc ăn lúa, đừng cho con heo ăn mì, đừng làm cho dân làng đau bệnh…”.
Đọc xong bài khấn chung, hai già làng tiếp tục khấn và dâng lễ vật gồm thịt heo xắt miếng vuông một đốt ngón tay đặt trong rổ tre, 3 tô lòng heo nấu canh. Một hồi trống nổi lên, mọi người cùng hú… Dàn cồng chiêng vừa đi vòng quanh sân rồi vào trong nhà rông đủ 3 vòng. Dàn trống chiêng ra ngoài, bước xuống sàn vừa đánh chiêng, vừa múa 3 vòng quanh sân. Lúc này, mọi người đã ngà ngà say, có thể tổ chức thêm các trò chơi khác như múa khiên, đấu vật, kéo co, chạy cà kheo hoặc thi đánh chiêng để thể hiện tài năng của bản thân, nhất là các chàng thanh niên chưa vợ.
Phần lễ thông báo với thần linh đã xong. Dân làng cùng nhau ăn uống nhảy múa thâu đêm. Tiếng chiêng tiếng trống rộn ràng cả một vùng.