Văn hóa - Thể thao 18/07/2018 09:12
Kì 1: Đêm nhạc “Như những thiên thần”
Một ngày tháng 4/2006, khi mọi người chuẩn bị ăn trưa, tôi (Nguyễn Xuân Lam) lúc đó là Chủ tịch Hội Đồng hương Hà Tĩnh tại TP Hồ Chí Minh nhận được tin nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý tìm gặp. Sau những lời xã giao, nhạc sĩ khoe với tôi vừa phổ nhạc bài “Trường ca Đồng Lộc” (thơ Bùi Mạnh Hảo), được Đoàn Văn công Quân khu 7 dàn dựng và nhạc sĩ muốn đưa bài hát về quê hương Hà Tĩnh. Tôi liên hệ với Báo Sài Gòn Giải Phóng, với ông Phan Xuân Biên, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hồ Chí Minh và chị Hồng Ánh, Trưởng ban Bạn đọc, Báo Công an TP Hồ Chí Minh (là con em quê hương Hà Tĩnh) đều được ủng hộ và khen hay… nhưng để giới thiệu ra công chúng thì chưa có đơn vị nào đảm nhận, tài trợ cho chương trình.
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý, người có nhiều tác phẩm nổi tiếng về Hà Tĩnh như "Người đi xây hồ Kẻ Gỗ", "Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh" đã để lại những kỉ niệm và ấn tượng sâu sắc, nhưng lần này nhạc sĩ có ý muốn nhờ Hội Đồng hương Hà Tĩnh ở TP Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu chương trình, tôi trả lời đồng ý và ghi nhận ngay, nhưng phải họp Ban Chấp hành Hội đồng hương Hà Tĩnh tại TP Hồ Chí Minh để thông qua và tìm hiểu thêm về công tác tổ chức đêm ca nhạc thế nào cho chu đáo. Bởi thế, trước khi thực hiện, tôi phải về Đồng Lộc cùng bà Tịnh, vợ ông Nguyễn Kỳ Cẩm, cựu Bí thư Tỉnh ủy Nghệ Tĩnh; cựu Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; cựu Tổng Thanh tra Chính phủ và một người khác để thắp hương, xin phép hương hồn các anh hùng liệt sĩ, đặc biệt là 10 cô gái TNXP, thuộc Tiểu đội Võ Thị Tần đã hi sinh vì huyết mạch giao thông của Tổ quốc.
Hiện tượng ngẫu nhiên linh thiêng, khiến tôi vững tâm hơn trong kế hoạch giới thiệu chương trình. Đó là lúc mới đến trời u ám như sắp giông…nhưng sau khi chúng tôi thắp hương, mây mưa trên bầu trời Đồng Lộc gần như tan biến, lộ ra một khoảng trời ửng đỏ, gợi nhớ cho tôi vần thơ “Áng mây kia ửng đỏ một khuông trời…” được nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý phổ nhạc trong ca khúc “Trường ca Đồng Lộc” và thầm nghĩ, 10 cô đã đồng ý…
Trở về Sài Gòn đầu tháng 7/2006, tổ chức họp Ban chấp hành Hội Đồng hương Hà Tĩnh nêu rõ nguyện vọng của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý và sự ứng nghiệm linh thiêng của các cô, liền được chị Hồng Ánh ủng hộ ngay, nhưng việc vận động đồng hương đóng góp để tài trợ một khoản tiền lớn là rất khó, trong khi quỹ hội quá ít. Thế nhưng, xuất phát từ ý tưởng của tác giả và sự mong muốn của bản thân, tôi quyết tâm tìm và tìm được đơn vị tài trợ toàn bộ kinh phí và nhân sự cho đêm nhạc là Công ty in Scitech thuộc Viện Khoa học Việt Nam, do vợ tôi là bà Vũ Thị Hòa làm Giám đốc. Đêm nhạc “Như những thiên thần” được hình thành gây nên sự bất ngờ, cảm động của nhạc sĩ về ân tình của người Hà Tĩnh không chỉ đối với ông mà là đối với Ngã ba Đồng Lộc. Đạo diễn Hà Thanh Hoàng, người từng làm nhiều chương trình với Báo Công an TP Hồ Chí Minh chịu trách nhiệm đạo diễn chương trình.
Do có sự liên hệ thường xuyên với quê hương, nên qua điện thoại tôi được sự ủng hộ của lãnh đạo tỉnh nhà, đặc biệt là ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Bí thư Tỉnh ủy (nay là Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tổ chức Trung ương) và ông Hà Văn Thạch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh.
Trước đêm trình diễn một ngày (2/10/2006), Đoàn cán bộ, lãnh đạo tỉnh và 12 anh chị em nhân viên Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc do ông Nguyễn Văn Thắng, Trưởng ban cùng tham dự. Kế hoạch bước đầu có giao lưu gặp mặt đồng hương đơn giản, sau đó tham quan, du lịch, học hỏi… nhưng khi nghe kịch bản, chứng kiến sân khấu biểu diễn và kế hoạch chương trình truyền hình trực tiếp trên sóng HTV9 mới thấy lo, nên cắt giảm thời gian tham quan để tập trung vào tập luyện tại phòng thu và nhà hát. Khó nhất là ráp nhạc giữa ca sĩ không chuyên và nhạc cụ dân tộc. Bởi vậy, phải đầu tư thêm kinh phí làm hòa âm, phối khí phục vụ các ca sĩ.
Trong thời gian chuẩn bị, tôi điện thoại về báo cáo Sở Văn hóa và mời lãnh đạo Sở vào dự. Nhưng gần sát ngày biểu diễn (3/10/2006) thì ở Hương Sơn, Hà Tĩnh có vài chuyện không vui sau sự cố lũ quét, trong câu chuyện với Giám đốc Sở, vị này hỏi tôi: “Làm bây giờ có thuận tiện hay không”. Tôi trả lời: “Chúng tôi làm vì Ngã ba Đồng Lộc và Nhân dân Hà Tĩnh. Quê hương nếu có vài chuyện không vui thì cũng như bị đứt tay, đau chân chảy máu mà thôi nên không ảnh hưởng đến tấm lòng của bà con xa quê đối với quê hương Hà Tĩnh”.
Trước đêm diễn, bão đổ bộ vào Đà Nẵng gây thiệt hại khá lớn. Ở thành phố, trời mưa rất to nhưng Đoàn cán bộ tỉnh do ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng đoàn đã đến thực tế tại Nhà hát, chứng kiến việc tập dượt, trang trí, phông màn, âm thanh, ánh sáng… Nhiều cuộc điện thoại từ Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TP Hồ Chí Minh đến Giám đốc Sở Văn hóa và lãnh đạo nhà hát để mong sao dàn dựng chương trình theo ý đồ đạo diễn, nhưng cuối cùng cũng chỉ được một phần do 8 dàn đèn không được dùng vì thiếu điện cung cấp. Toàn bộ pháo bông phụ họa phải để lại, vì sợ mất an toàn do cháy nổ. Vậy nhưng, CD nhạc không lời đầu tiên, với 12 bài hát về quê hương Hà Tĩnh diễn ra trôi chảy. Sự kiện này làm nóng lên tình yêu quê hương đất nước của những người con xa quê, của khách mời và bà con lần đầu được nghe nhạc không lời Hà Tĩnh. Chương trình còn được ghi lại qua videoclip phát trên YouTube…
Trong thời gian chuẩn bị đêm nhạc, chị Hồng Ánh với tư cách là Phó Chủ tịch Hội đồng hương Hà Tĩnh phụ trách từ thiện của Hội và cũng là người nhiệt tình, tâm huyết tham gia ngay từ đầu. Chị có ý tưởng thành lập Quỹ Ngã ba Đồng Lộc và được sự ủy quyền của Ban chấp hành Hội Đồng hương Hà Tĩnh, sự chấp thuận của UBND tỉnh bằng văn bản. Hội Đồng hương Hà Tĩnh trịnh trọng công bố nguyên tắc hoạt động của quỹ này trong đêm nhạc, được nhiều tổ chức, cá nhân tham gia, đồng thời được sự động viên khích lệ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp…
Chương trình do chúng tôi tổ chức được Chủ tịch HĐND, Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hồ Chí Minh ghi nhận, có tiếng vang, đáp ứng được sự mong đợi. Đêm nhạc thành công là nhờ sự góp sức, chung tay của người vợ hiền, của cán bộ, nhân viên Nhà in Scitech... thể hiện dấu ấn tốt đẹp của đồng hương Hà Tĩnh ở thành phố mang tên Bác về Ngã ba Đồng Lộc. Sự kiện không chỉ có ý nghĩa thiết thực đối với tôi mà còn khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước, của những người xa quê và là bài học kinh nghiệm về công tác Hội đồng hương Hà Tĩnh đọng lại mãi trong tôi.
Nguyễn Xuân Lam (kể), Chí Thúc (ghi)
