Y'Khuôl Êban, thường được bà con gọi thân mật là Aê H'Bluế, sinh năm 1940, sinh ra trong gia đình người Êđê ở buôn Kroa B, xã Cuôr Dăng, huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk. Tuy tuổi đã cao, nhưng với tấm lòng yêu thiên nhiên và quê hương thiết tha, ông vẫn làm Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường tỉnh. Đặc biệt hơn, đã 18 năm nay, cả hai vợ chồng ông đều là những hội viên mẫu mực của Hội NCT.
|
Ông Y'Khuôl Êban tham luận tại Hội nghị biểu dương NCT làm kinh tế giỏi tỉnh Đắk Lắk |
Làm giàu từ nông nghiệp…Nghề nghiệp chính của Y'Khuôl là sản xuất nông nghiệp. Trước đây, gia đình ông nghèo khó lắm. Cả nhà chỉ trông chờ vào 3ha đất trồng cây hoa màu và 5ha cà phê. Chưa có kinh nghiệm, kĩ thuật canh tác lạc hậu, còn phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên nên hầu như không có thu nhập, chỉ đắp đổi qua ngày. Hơn ai hết, ông nhận ra công việc chân lấm tay bùn, hai sương một nắng thật muôn vàn gian khó, trong khi nhu cầu thị trường ngày càng đòi hỏi khắt khe vì mức sống dân sinh đang từng bước nâng lên. Ông luôn trăn trở, suy nghĩ, phải làm sao để cải thiện sức lao động, sản phẩm làm ra đạt năng suất, chất lượng cao. Vì vậy, ông thường xuyên tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm từ những buổi tập huấn dành cho nông dân; tranh thủ tham quan, tiếp cận các mô hình làm ăn hiệu quả; áp dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất để thâm canh, tăng năng suất cây trồng trên cùng một diện tích.
|
Thu hoạch mủ cao su. Ảnh IT |
Trong khuôn viên 2,5ha vừa là đất gia đình, vừa kết hợp liên kết tiểu điền, vợ chồng ông Y'Khuôl trồng cà phê và cao su, xen một số cây ngắn ngày. Hằng ngày, vợ chồng ông sớm tối tần tảo lên rẫy, khi kiểm tra sâu bệnh, lúc chăm cây mới trồng hoặc thu hoạch ít nông sản phục vụ sinh hoạt gia đình. Rồi ông cũng thành công khi cuộc sống gia đình dần ổn định, có tích lũy. Những năm 90 thế kỉ trước, trong khi ông đang ăn nên làm ra thì giá cả cao su xuống thấp, nhiều gia đình bán diện tích canh tác chuyển sang chăn nuôi. Tranh thủ thời cơ, ông mua thêm 23ha cao su, nâng diện tích lên gần 26ha. Lại kiên trì, nhẫn nại. Từng bước, từng bước. Vườn cao su phát triển xanh tốt, sản lượng mủ ngày càng cao. Tận dụng sức lao động và khuôn viên rộng lớn, ông nuôi thêm cả chục con heo và 5 con bò. Bấm đốt ngón tay, Y'Khuôl cho biết: "Mỗi năm, trừ chi phí đầu tư như phân bón, xăng dầu, trả lương công nhân, vẫn còn lãi 500 triệu đồng". Do vậy mà vợ chồng ông đã có nhà cửa khang trang, tiện nghi đầy đủ với 2 xe ô tô phục vụ đi lại, chuyên chở hàng hóa…
|
Phơi cà phê. Ảnh IT |
Tích cực bảo vệ thiên nhiên, môi trườngCó thêm biệt danh "Y'Khuôl môi trường", ấy là lúc vấn đề ô nhiễm môi trường trên địa bàn xã ngày càng nhức nhối, một số đoạn đường luôn trong tình trạng ngập rác, nguồn nước dần cạn kiệt, nhiều cây cổ thụ bị chặt phá… Y'Khuôl luôn trăn trở phải làm sao để cải thiện tình trạng này.
|
Trồng bơ cho giá trị kinh tế cao. Ảnh IT |
Nghĩ là làm, từ hoạt động chăn nuôi, ông thiết kế xây dựng hầm bioga, tận dụng chất thải để đun và chiếu sáng, vừa tiết kiệm vừa bảo đảm vệ sinh môi trường sống. Thấy mô hình của ông hiệu quả, nhiều người dân trong xã làm theo. Ông sẵn sàng đến từng gia đình hướng dẫn cách làm, cho hộ nghèo vay tiền làm hầm bioga, xây nhà vệ sinh. Thường xuyên quan sát, nhắc nhở người dân giữ gìn môi trường sống, không vứt rác bừa bãi, tham gia quét dọn đường làng ngõ xóm vào cuối tuần. Từ đó, môi trường ở buôn Kroa B được cải thiện đáng kể, đường làng ngõ xóm luôn sạch sẽ, không còn tình trạng chăn nuôi gia súc thả rông, rác thải sinh hoạt và sản xuất được xử lí từ gia đình.
Những khi Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường tỉnh tổ chức tập huấn, tuyên truyền ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, bảo vệ nguồn nước, cây xanh hay đi công tác ở các xã vùng sâu, vùng xa trên địa bàn tỉnh, ông lại sẵn sàng "trưng dụng" ô tô riêng phục vụ.
Với nguồn thu nhập mỗi năm, ông Y'Khuôl không chỉ tạo việc làm cho hàng chục lao động nông nhàn tại địa phương, mà còn tích cực tham gia đóng góp xây dựng quỹ từ thiện nhân đạo do địa phương phát động; ủng hộ các hoạt động của Hội. Đáng quý hơn, ông dành cả trăm triệu đồng cho vay không lấy lãi để 5 công nhân nghèo có điều kiện phát triển kinh tế, tăng thu nhập.
Bài và ảnh: Thanh Hà