Giấc ngủ và tuổi thọ

 Y học cổ truyền Trung Quốc đặc biệt chú ý đến giấc ngủ, cho rằng ngủ ngon và ăn ngon sẽ bảo đảm tốt cho sức khỏe và tuổi thọ. Thế nào là “giấc ngủ ngon”? Chúng tôi xin trả lời bạn đọc với 10 nhận xét sau đây:

1) Giờ đi ngủ và giờ thức dậy
Nên giữ được sự hài hòa giữa tự nhiên và con người. Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng giờ đi ngủ cũng như giờ thức dậy thay đổi theo mùa. Mùa Xuân, đừng đi ngủ quá sớm nhưng nên dậy sớm để đi bộ lúc bình minh, hít thở không khí trong lành. Mùa Hè, đi ngủ hơi muộn và thức dậy vào lúc rạng đông. Mùa Thu, “lên giường khá sớm và thức dậy lúc gà gáy bình minh”. Mùa Đông, đi ngủ khá sớm và thức dậy lúc bắt đầu tia nắng một ngày mới.

Đối với người già, đặc biệt chú ý coi trọng “nhịp điệu sinh học” vì họ chịu đựng kém những biến đổi thời tiết.

2) Thời gian ngủ
Không thể định mức một cách tuyệt đối thời gian ngủ cho mỗi cá nhân. Nói chung ngủ 8 giờ là cần thiết, nhưng đây chỉ là số thời gian trung bình của 24 giờ trong ngày (8 giờ làm việc, 8 giờ ngủ, 8 giờ nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí).

Tùy theo lứa tuổi, có sự khác biệt khá lớn về thời gian ngủ của mỗi người. Ví dụ: Trẻ em dưới 6 tuổi, mỗi ngày chúng phải ngủ 14 đến 18 giờ; trẻ từ 7 đến 15 tuổi, chừng 10 giờ mỗi ngày; thanh niên: 8 giờ; những người già từ 60 - 70 tuổi: 7 - 8 giờ; từ 70 - 80 tuổi: 6 - 7 giờ là đủ. Nhưng từ 80 - 90 tuổi thì 9 - 10 giờ lại là cần thiết.

Khi sức khỏe suy yếu, hay đau ốm thì thời gian giấc ngủ nên kéo dài. Nhu cầu ngủ thay đổi tùy theo khí chất của mỗi người. Những người cương nghị, năng động và hướng ngoại thường ngủ dưới 8 giờ và đối với họ thế là đủ; trái lại những người trầm tĩnh, dễ nhạy cảm, hướng nội sẽ ngủ dễ dàng từ 9 - 10 giờ mỗi đêm.

Trong mọi trường hợp, giấc ngủ có hiệu quả là khi người ta ngủ ngon giấc. Tiêu chuẩn để đánh giá về giấc ngủ là như sau: khi thức dậy cơ thể khỏe khoắn, hết mệt mỏi, tâm trí sáng suốt, năng lượng dồi dào; chúng ta sẵn sàng bắt đầu một ngày mới tràn đầy sức sống…

3) Môi trường
Máy điều hòa nhiệt độ giúp chúng ta trong chừng mực nào đó cải thiện môi trường tự nhiên. Tuy thế, có khi lại dẫn đến những bất tiện và người ta thường trở về với những biện pháp cổ truyền.

Muốn phòng ngủ mát mẻ, ban ngày nên mở tất cả các cửa sổ để thoáng gió.

Không khí trong phòng phải được lưu thông, đổi mới, nhưng tránh gió lùa.

Trong phòng, để đèn sáng quá, tiếng ồn, kể cả những tạp âm, xung khắc láng giềng, tiếng đài… sẽ làm thao thức khó ngủ; trái lại sự thanh vắng và tiện nghi vừa phải sẽ cho giấc ngủ ngon và an lành. Nếu bất đắc dĩ không tránh được tiếng ồn, thì cũng không nên bực bội, mà hãy tĩnh tâm theo lời khuyên của nhà thơ cổ điển Trung Quốc (Đào Uyên Minh): “Thị thành náo nhiệt, mà tâm vẫn bình yên”, vì tâm thức có thể xa lánh mọi vui buồn trần thế…

4) Tư thế nằm ngủ
Nhiều người trong chúng ta không chú ý đến tư thế lúc nằm ngủ. Bạn hãy nhớ: Nằm ngủ đúng tư thế đem lại giấc ngủ ngon; trái lại sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Những người khác nằm ngửa, bàn tay đặt trên ngực, chân duỗi thẳng; bắp thịt săn lại và cơ thể không được thoải mái. Tư thế tốt nhất như sau: Nằm nghiêng về phía phải, chân hơi gấp lại, thả lỏng cơ bắp toàn thân, cánh tay phải gấp trước gối, cánh tay trái duỗi thẳng theo chiều dài thân thể. Như thế cột sống tạo thành hình cánh cung, tứ chi tự nhiên thoải mái. Toàn thân thư giãn, mệt nhọc biến mất. Xem thế, khi nằm nghiêng phía phải, tim ở vị trí cao và thư thái làm máu huyết lưu thông dễ dàng. Gan ở vị trí rất thấp nên nhận được dễ dàng lượng máu cần thiết cho nhu cầu hoạt động của nó. Tư thế này cũng thuận lợi cho sự tiêu hóa, giúp thức ăn từ dạ dày đi vào ruột tốt. Nói một cách hình tượng là “nằm ngủ như mảnh trăng lưỡi liềm”.

5) Giường ngủ - chăn chiếu
Tục ngữ có nói: “Gối cao đuổi ưu phiền”. Không quá cao, độ 8 - 15 cm. Đầu được nâng cao vừa phải để bắp thịt ở gáy dễ thư giãn: Thở và lưu thông máu huyết trong đầu được thuận lợi. Gối không quá cứng cũng không quá mềm nhưng giữ được sự êm dịu, dễ chịu. Về điểm này không thể không nói đến loại gối bên trong có độn dược thảo. Loại gối này chẳng những giúp ngủ ngon giấc mà còn có thể chữa lành một số bệnh. Đậu “Mungo” trong gối làm dịu phần nào người bị bệnh tăng huyết áp động mạch. Phân khô con tằm làm hạ thân nhiệt, sáng mắt và bớt đau đầu. Còn muốn làm giảm suy nhược thần kinh thì cho thêm vào gối những mảnh nhỏ nam châm.

Nệm và lò-xo trên giường không cứng quá cũng không chùng quá. Nếu ai đó không có thói quen ở truồng thì nên mặc quần áo rộng, pijama, quần áo ngủ nên rộng rãi. Không nên mặc đồ lót bó sít người khi ngủ.

6) Tĩnh tâm
Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng: “Tinh thần an giấc trong yên lặng”, nói một cách khác, khi tinh thần căng thẳng bởi những tình cảm dữ dội, những nỗi lo âu thì trằn trọc rất khó ngủ. Người xưa còn nói: “Tâm ngủ trước”. Qua đây, họ khuyên chúng ta đừng để khích động thần kinh trước lúc đi ngủ. Vì vậy không nên đọc sách báo, tiểu thuyết vì dễ bị lôi cuốn vào cuộc viễn du nhiều tưởng tượng. Tránh nói chuyện náo nhiệt, cũng không phải là lúc tìm cách giải quyết những khó khăn trong ngày.

“Giấc ngủ bắt đầu khi dương đi vào âm” có nghĩa là năng lượng cơ thể giảm căng thẳng và quên đi trong sự yên nghỉ. Do vậy người ta thường nói: “Tâm ngủ trước lúc mắt ngủ”. Ví như vẫn nhắm mắt, nhưng tâm trí cả ngàn chuyện suy tư vớ vẩn thì làm sao ngủ được? Vậy trước khi đi ngủ, hãy gạt bỏ mọi suy nghĩ vô ích và lập lại yên tĩnh nội tâm.

7) Những thói quen tốt
Đánh răng và rửa chân trước lúc lên giường, đó là thói quen rất tốt. Mùa Đông, rửa chân với nước ấm, rồi lau khô, không chỉ để sạch chân, mà bởi vì việc này làm tốt não bộ. Khuyên không nên uống rượu, cà phê, trà đậm, ăn chocolate và hút thuốc trước lúc đi ngủ. Nằm ngủ không nên đắp chăn trùm kín cả đầu.

8) Một chế độ ăn uống hợp lí
Ăn uống những thứ khó tiêu sẽ khó ngủ. Y học cổ truyền Trung Quốc khuyên không nên ăn quá no (dù ngon miệng) trước lúc đi ngủ, nhất là những thức ăn khó tiêu. Trái lại, đi ngủ quá khuya có thể bị khó ngủ vì bụng đói.

9) Ngủ nhiều quá hại đến sức khỏe
Nằm rất lâu trên giường cản trở sự lưu thông máu huyết trong cơ thể, khí huyết, năng lượng kém điều hòa, nhiều khi gây chóng mặt, tứ chi nặng nề, ăn mất ngon, trong người như mất đi sinh lực.

10) Lao động và nghỉ ngơi
Lao động trí óc quá sức và lao động chân tay căng thẳng kích thích hệ thần kinh trung ương là điều nên tránh đừng để xảy ra trước lúc đi ngủ. Thật thế: “Một cơn mệt lành mạnh là chất gây ngủ tuyệt vời”.

Sau một ngày lao động nghiêm túc, người ta ngủ dễ dàng. Những người già, ít vận động thì khó ngủ vì họ chẳng làm gì hết. Họ sẽ dễ chịu hơn khi nhúc nhắc chân tay trong ngày hoặc đi bộ từ 20 đến 30 phút trước lúc đi ngủ.

Xuân Miễn (Tổng hợp)

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Món ăn bài thuốc hỗ trợ điều trị hội chứng thận hư

Món ăn bài thuốc hỗ trợ điều trị hội chứng thận hư

Theo y học cổ truyền, hội chứng thận hư thuộc phạm vi của chứng thủy thũng. Một số món ăn bài thuốc có tác dụng hỗ trợ điều trị hội chứng này...
Cách phòng ngừa cơn thiếu máu não thoáng qua

Cách phòng ngừa cơn thiếu máu não thoáng qua

Cơn thiếu máu não thoáng qua với các triệu chứng xuất hiện và biến mất nhanh chóng, có thể sẽ khiến người bệnh chủ quan, không đi khám. Nhưng có đến 1/3 số người đã bị đột qụy trong vòng một năm sau khi bị cơn thiếu máu não thoáng qua...
Cảnh báo tình trạng gia tăng NCT mắc chứng bệnh về hô hấp do thời tiết nồm ẩm

Cảnh báo tình trạng gia tăng NCT mắc chứng bệnh về hô hấp do thời tiết nồm ẩm

Thời tiết nồm ẩm kéo dài tại miền Bắc những ngày qua, khiến độ ẩm trong không khí cao, là nguyên nhân gia tăng các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt với NCT và trẻ em.
Điều ít biết tại Trung tâm Mô phỏng Y khoa hàng đầu Việt Nam

Điều ít biết tại Trung tâm Mô phỏng Y khoa hàng đầu Việt Nam

Ngoài những trang bị hiện đại bậc nhất, Trung Tâm Mô Phỏng Y khoa Trường Đại Học VinUni là nơi học viên được đối mặt với mọi tình huống không khác gì bệnh viện thật, từ những ca cấp cứu giành giật sự sống tới những tình huống phải đối mặt với người nhà bệnh nhân để báo tin xấu. Từng thao tác, lời nói, ánh mắt… sẽ được phân tích, sửa từ “đầu” giúp mang lại kỹ năng, kiến thức và cả sự thấu cảm của người làm ngành y.
Người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nên đi bộ thế nào?

Người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nên đi bộ thế nào?

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là bệnh lí hô hấp mạn tính, người bệnh phải lưu ý nhiều vấn đề như nên ăn gì, kiêng gì, nên tập thể dục thế nào, có nên đi bộ không, cần chú ý những gì để hạn chế đợt cấp của bệnh COPD...

Tin khác

Ác mộng của phái mạnh - Ung thư tiền liệt tuyến

Ác mộng của phái mạnh - Ung thư tiền liệt tuyến
Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư phổ biến nhất. Nhiều bệnh ung thư tuyến tiền liệt phát triển chậm và chỉ giới hạn trong tuyến tiền liệt, nơi chúng có thể không gây hại nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong khi một số loại ung thư tuyến tiền liệt phát triển chậm và có thể cần điều trị tối thiểu hoặc thậm chí không cần điều trị, thì các loại khác lại phát triển mạnh và có thể lây lan nhanh chóng…

Gia tăng ca tử vong do bệnh dại, Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo

Gia tăng ca tử vong do bệnh dại, Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo
Trong 2 tháng đầu năm 2024, cả nước ghi nhận 22 ca tử vong do bệnh dại, cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, nhiều ca bệnh có thời gian ủ bệnh ngắn, nhiều trường hợp là trẻ em dưới 5 tuổi gây thương tích nặng.

Nhận biết các dấu hiệu sớm của đột qụy

Nhận biết các dấu hiệu sớm của đột qụy
Đột qụy não là bệnh lí cấp tính, có thể xảy ra bất kì lúc nào và không có dấu hiệu báo trước. TS.BS Trần Song Giang, Trưởng Đơn vị C9, Viện Tim mạch Việt Nam có những chia sẻ giúp độc giả hiểu thêm về tầm quan trọng của vấn đề này…

Phình mạch máu não phát hiện bằng cách nào?

Phình mạch máu não phát hiện bằng cách nào?
Phình mạch máu não là một căn bệnh nguy hiểm, tiến triển thầm lặng. Đây là tình trạng phình ra hay phồng lên ở một đoạn mạch máu não, thường xảy ra khi thành mạch máu bị yếu. Khi vỡ, gây nên chảy máu dưới nhện là một dạng tai biến mạch máu não rất nặng nề và tỉ lệ tử vong rất cao...

Lợi ích của việc uống trà chanh gừng

Lợi ích của việc uống trà chanh gừng
Trà chanh gừng là một loại thức uống mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là những lợi ích bạn cần biết...

Bệnh nhân ghép tim đầu tiên tại Bệnh viện 108 trong cuộc đại phẫu chiều 30 Tết đã được ra viện

Bệnh nhân ghép tim đầu tiên tại Bệnh viện 108 trong cuộc đại phẫu chiều 30 Tết đã được ra viện
Sau đúng 4 tuần được ghép tim từ người hiến chết não, bệnh nhân N.V.M (53 tuổi, Lạng Sơn) đã bình phục sức khỏe tốt và được các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (TTWQĐ 108) chúc mừng ra viện. Đây là bệnh nhân ghép tim đầu tiên tại Bệnh viện TWQĐ 108.

Không gian văn hoá của Nhà thuốc Thọ Xuân Đường trong “Lễ kỷ niệm 370 năm truyền thống”

Không gian văn hoá của Nhà thuốc Thọ Xuân Đường trong “Lễ kỷ niệm 370 năm truyền thống”
Không gian văn hóa Thọ Xuân Đường nơi lưu giữ nhiều giá trị quý báu của dòng họ Phùng Thọ Am. Trong "Lễ Kỷ niệm 370 năm truyền thống Thọ Xuân Đường" không gian văn hóa đã thu hút rất nhiều đại biểu, khách quý quan tâm - Đây là chiều dài truyền thống làm thuốc cứu người được lịch sử lưu lại cho tới mai sau.

Hà Nội: Tăng cường các biện pháp phòng, chống bệnh dại

Hà Nội: Tăng cường các biện pháp phòng, chống bệnh dại
Sở Y tế Hà Nội vừa ban hành Công văn số 909/SYT-NVY về việc chủ động tăng cường các biện pháp phòng, chống bệnh dại trên địa bàn thành phố.

Đột qụy ở người già có bệnh lí nền cần phát hiện sớm và phòng ngừa

Đột qụy ở người già có bệnh lí nền cần phát hiện sớm và phòng ngừa
Tuổi tác là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của đột qụy. Tuy nhiên, đột qụy không phải là hệ quả tất yếu của quá trình lão hóa. Bằng cách xác định và điều chỉnh các yếu tố nguy cơ, người già sẽ có cơ hội giảm tỉ lệ mắc và tử vong do đột qụy gây ra…

Hà Nội xuất hiện chùm ca bệnh tay chân miệng, thủy đậu trong trường học

Hà Nội xuất hiện chùm ca bệnh tay chân miệng, thủy đậu trong trường học
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội vừa có cập nhật về tình hình dịch bệnh trên địa bàn thành phố từ ngày 23/2 - 1/3.

Xử phạt 6 cơ sở hành nghề y, dược ngoài công lập

Xử phạt 6 cơ sở hành nghề y, dược ngoài công lập
Thanh tra Sở Y tế Hà Nội vừa ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 6 cơ sở hành nghề y, dược ngoài công lập với số tiền trên 320 triệu đồng.

Cứu sống người bệnh 101 tuổi bị nhồi máu cơ tim

Cứu sống người bệnh 101 tuổi bị nhồi máu cơ tim
Sau 43 ngày được các bác sỹ Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên thực hiện can thiệp động mạch vành, chăm sóc và điều trị tích cực, bệnh nhân N.T.P, 101 tuổi, ở xã Hà Thượng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên bị nhồi máu cơ tim cấp do tắc nghẽn động mạch vành đã hoàn toàn khỏe mạnh, được xuất viện trở về nhà trong niềm vui hân hoan của gia đình và niềm tự hào của các y, bác sỹ.

Protein nạc lành mạnh nên ăn thường xuyên

Protein nạc lành mạnh nên ăn thường xuyên
Protein nạc là nguồn thực phẩm với hàm lượng chất béo thấp, ít calo nhưng cung cấp lượng protein cao cùng nhiều dưỡng chất thiết yếu khác, giúp phát triển cơ bắp và kiểm soát cân nặng một cách hiệu quả...

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc nâng tầm toàn diện

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc nâng tầm toàn diện
Được tỉnh đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cùng trang sắm thiết bị y tế hiện đại, từ ngày 1/5/2023, Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh Vĩnh Phúc chuyển về cơ sở mới khang trang, bề thế, hiện đại (đường Tôn Thất Tùng, phường Liên Bảo, TP Vĩnh Yên)…

Bí kíp vượt qua hội chứng “chưa ăn đã thấy no” sau Tết

Bí kíp vượt qua hội chứng “chưa ăn đã thấy no” sau Tết
Sau kỳ nghỉ Tết dài ngày với những bữa tiệc mâm cao cỗ đầy liên miên, một “hội chứng” nhiều người gặp là cảm giác ngấy đồ ăn, chưa ăn đã thấy no. Hành trình đưa vị giác trở lại nhịp sống thường nhật và để cơ thể tìm lại cảm giác cân bằng cũng cần những bí quyết nho nhỏ…
Xem thêm
Cảnh báo tình trạng gia tăng NCT mắc chứng bệnh về hô hấp do thời tiết nồm ẩm

Cảnh báo tình trạng gia tăng NCT mắc chứng bệnh về hô hấp do thời tiết nồm ẩm

Thời tiết nồm ẩm kéo dài tại miền Bắc những ngày qua, khiến độ ẩm trong không khí cao, là nguyên nhân gia tăng các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt với NCT và trẻ em.
Điều ít biết tại Trung tâm Mô phỏng Y khoa hàng đầu Việt Nam

Điều ít biết tại Trung tâm Mô phỏng Y khoa hàng đầu Việt Nam

Ngoài những trang bị hiện đại bậc nhất, Trung Tâm Mô Phỏng Y khoa Trường Đại Học VinUni là nơi học viên được đối mặt với mọi tình huống không khác gì bệnh viện thật, từ những ca cấp cứu giành giật sự sống tới những tình huống phải đối mặt với người nhà bệ
Gia tăng ca tử vong do bệnh dại, Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo

Gia tăng ca tử vong do bệnh dại, Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo

Trong 2 tháng đầu năm 2024, cả nước ghi nhận 22 ca tử vong do bệnh dại, cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, nhiều ca bệnh có thời gian ủ bệnh ngắn, nhiều trường hợp là trẻ em dưới 5 tuổi gây thương tích nặng.
NCT cần chủ động phòng bệnh giao mùa Thu Đông

NCT cần chủ động phòng bệnh giao mùa Thu Đông

Thời tiết thay đổi, cơ thể chúng ta cũng chưa kịp thích nghi, dẫn tới đề kháng bị giảm mạnh và đó là nguyên nhân dễ mắc các bệnh giao mùa Thu Đông. Bệnh giao mùa Thu Đông có thể gặp ở mọi đối tượng và lứa tuổi, tuy nhiên một số đối tượng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn như: Trẻ em và NCT.
Khám mắt và sức khỏe miễn phí cho hàng trăm người cao tuổi ở TP Bà Rịa

Khám mắt và sức khỏe miễn phí cho hàng trăm người cao tuổi ở TP Bà Rịa

Ngày 10/8, Ban Đại diện Hội NCT TP Bà Rịa phối hợp Bệnh viện Mắt tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Trung tâm Y tế TP Bà Rịa tổ chức chương trình khám mắt và sức khỏe cho NCT.
Bệnh viện Đa khoa Medic khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho Người có công Cách mạng

Bệnh viện Đa khoa Medic khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho Người có công Cách mạng

Bệnh viện Đa khoa Medic Bình Dương tổ chức khám bệnh, cấp thuốc miễn phí đối với Người có công với Cách mạng
Bí kíp vượt qua hội chứng “chưa ăn đã thấy no” sau Tết

Bí kíp vượt qua hội chứng “chưa ăn đã thấy no” sau Tết

Sau kỳ nghỉ Tết dài ngày với những bữa tiệc mâm cao cỗ đầy liên miên, một “hội chứng” nhiều người gặp là cảm giác ngấy đồ ăn, chưa ăn đã thấy no. Hành trình đưa vị giác trở lại nhịp sống thường nhật và để cơ thể tìm lại cảm giác cân bằng cũng cần những bí
Phương pháp châm cứu chữa bệnh hiệu quả của Lương y Lê Đức Vọng

Phương pháp châm cứu chữa bệnh hiệu quả của Lương y Lê Đức Vọng

Ngoài chữa bệnh theo các bài thuốc đông y gia truyền, lương y đa khoa Lê Đức Vọng (Phòng chẩn trị y học cổ truyền Đức Tùng) ở thôn Đức Quang, xã Đức Hợp, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên còn chữa các bệnh liệt thần kinh 7 ngoại biên, thoái hóa khớp, bệnh đĩa
Bộ Y tế: Hướng dẫn chăm sóc sức khoẻ mùa lạnh cho cộng đồng và người lao động

Bộ Y tế: Hướng dẫn chăm sóc sức khoẻ mùa lạnh cho cộng đồng và người lao động

Cục Quản lý Môi trường y tế (Bộ Y tế) vừa có công văn về việc tăng cường hướng dẫn các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng, người lao động trong mùa lạnh.
Phiên bản di động