Ai “bảo kê” cho những người vi phạm luật ở huyện Ninh Sơn?
Năm 2016, có 100ha đất của 93 hộ bị thu hồi để thực hiện Dự án kênh chính đập dâng Tân Mỹ, trong khi UBND xã xác nhận đất sử dụng ổn định, đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thì UBND huyện Ninh Sơn lại cho là dân lấn chiếm đất rừng để không bồi thường. Dân khiếu nại, UBND huyện hướng dẫn họ khởi kiện trong vòng 30 ngày. Vì thời hạn quá gấp, nên hầu hết người dân bỏ cuộc, chỉ có ông Vũ Mạnh Nhân (bị thu hồi 1,4ha) là khởi kiện Chủ tịch UBND huyện. Ngày 28/4/2017, TAND tỉnh Ninh Thuận xét xử sơ thẩm, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Vũ Mạnh Nhân, tuyên hủy các quyết định của Chủ tịch UBND huyện Ninh Sơn. Ngày 26/7/2017, Tòa phúc thẩm, TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh xử y án sơ thẩm. Thế nhưng, UBND huyện Ninh Sơn vẫn không chịu bồi thường, mà chỉ hỗ trợ 7.000 đồng/m2, nên có thêm 5 người nữa khởi kiện Chủ tịch UBND huyện và được Tòa xử cho thắng kiện. Chủ tịch UBND huyện Ninh Sơn buộc phải sửa sai, phải bồi thường cho những diện tích bị thu hồi ở Dự án kênh chính đập dâng Tân Mỹ.
Rồi vụ 40 hộ, hầu hết là đồng bào dân tộc K.Ho, RắcLay ở thôn Tầm Ngân, xã Lâm Sơn, huyện Ninh Sơn sử dụng 137,7ha đất tại tiểu khu 63A ổn định hàng chục năm. Lẽ ra phải cấp sổ đỏ cho họ theo quy định của Luật Đất đai, thì năm 2016, UBND huyện Ninh Sơn quy kết họ lấn chiếm đất rừng để xử phạt vi phạm hành chính, mỗi hộ từ 30 đến 40 triệu đồng, buộc nộp lại đất để giao cho trang trại nuôi bò Úc của một doanh nghiệp, thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Hằng ngày, huyện cho công an phong tỏa, không cho dân đến canh tác. Dân khiếu nại, UBND huyện và UBND tỉnh lần lượt bác đơn. Báo Người cao tuổi đăng nhiều bài phản ánh với quan điểm: các quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các hộ dân là vô căn cứ, việc buộc dân giao nộp đất như yêu cầu của UBND huyện Ninh Sơn là không có tiền lệ, không được pháp luật quy định. Sau cuộc họp ngày 9/3/2017, UBND tỉnh Ninh Thuận có văn bản kết luận: “Việc xử phạt vi phạm hành chính 33 trường hợp lấn chiếm đất rừng… là chưa chính xác. Trường hợp sử dụng đất… theo quy định tại Điểm c, Khoản 2, Điều 22 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP cuả Chính phủ, thì được xem xét cấp sổ đỏ… theo hạn mức… diện tích còn lại, chuyển sang thuê đất của Nhà nước… Yêu cầu… hủy bỏ toàn bộ quyết định xử phạt…”. Văn bản này cũng yêu cầu UBND huyện Ninh Sơn và các cơ quan có liên quan, chuẩn bị nội dung làm việc với Báo Người cao tuổi, nhưng đến nay buổi làm việc vẫn chưa được tổ chức!?
 |
| Dự án kênh chính đập dâng Tân Mỹ, nơi xảy ra vụ dân kiện Chủ tịch UBND huyện Ninh Sơn. |
Giữa năm 2018 mới hết phong tỏa, người dân trở lại sản xuất. Nhưng 137,7ha không được canh tác suốt 3 năm liền, làm cho các hộ trên bị thiệt hại nghiêm trọng. Nhưng những cá nhân sai phạm vẫn không bị xử lí. Theo quy định tại Điều 206 Luật Đất đai năm 2013, bốn chục hộ dân ở thôn Tầm Ngân, xã Lâm Sơn có quyền khởi kiện, buộc Chủ tịch UBND huyện Ninh Sơn bồi thường toàn bộ thiệt hại, do nhiều năm liền mất quyền sử dụng đất.
Dự án Nhà máy điện mặt trời: Ngựa quen đường cũ?Báo Người cao tuổi lên tiếng rất quyết liệt, nên đã bảo vệ được quyền lợi của người dân trong 2 dự án kể trên. Nhưng do sai phạm của UBND huyện không bị xử lí, nên “ngựa quen đường cũ”. Đầu năm 2018, Chủ tịch UBND huyện Ninh Sơn ra quyết định thu hồi 80ha đất tại xã Mỹ Sơn, cho Dự án Nhà máy điện mặt trời, bồi thường 70 triệu đồng/ha, kể cả cây trồng. Dân phản đối, huyện cho công an chặn đường dân, để doanh nghiệp hủy hoại cây trồng, rồi chiếm đất. Theo Điều 73 Luật Đất đai năm 2013, dự án này doanh nghiệp phải thỏa thuận với dân giá bồi thường, nhưng chính quyền thu hồi, áp giá bồi thường là trái pháp luật. Báo Người cao tuổi ngày 6/7/2018 đăng bài phản ánh vụ sai phạm nghiêm trọng này. Dân cho rằng, 70 triệu đồng/ha là chưa đủ bồi thường cây trồng, còn đất là không có đồng nào. Tại Dự án đường ống số 3 Nhà máy thủy điện Đa Nhim gần đó, đất trên núi, dốc đứng, vẫn bồi thường 974 triệu đồng/ha. Còn Dự án Nhà máy điện mặt trời Sơn Mỹ (Bình Thuận), giao thông khó khăn, vậy mà dân vẫn được bồi thường trên, dưới 680 triệu đồng/ha đất. Vậy tại sao Dự án Nhà máy điện mặt trời ở Mỹ Sơn, chính quyền huyện chỉ bồi thường giá thấp như vậy?
Thu hồi đất cho doanh nghiệp là trái pháp luật rồi, bồi thường thấp, dân không đồng ý thì cưỡng chế, thế mà lãnh đạo tỉnh làm ngơ, khiến người dân cho rằng, những người sai phạm được “chống lưng”. Thiết nghĩ, sai phạm ở 2 dự án kênh chính đập dâng Tân Mỹ và trang trại nuôi bò Úc tại tiểu khu 63A, nếu những người sai phạm bị xử lí nghiêm, thì chắc chắn không xảy ra vụ Nhà máy điện mặt trời ở Mỹ Sơn. Nay doanh nghiệp không cần huyện, mà trực tiếp thỏa thuận với dân thêm 100ha nữa để mở rộng nhà máy, với giá 500 triệu đồng/ha. Như vậy, càng thấy rõ sai phạm ở đây là hết sức lớn. Tuy Tòa đang thụ lí đơn khởi kiện Chủ tịch UBND huyện, nhưng vẫn chưa muộn, nếu lãnh đạo tỉnh chỉ đạo huyện sửa sai, dân sẽ rút đơn, tránh cho Chủ tịch UBND huyện thua kiện thêm một lần nữa. Thế nhưng không hiểu vì lí do gì, lãnh đạo địa phương vẫn… im lặng!?
Điểm a, Khoản 1, Điều 207 Luật Đất đai năm 2013 quy định, người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái quy định của pháp luật trong… bồi thường, hỗ trợ, tái định cư… thì tùy tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lí kỉ luật, hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Ngoài ra, còn phải bồi thường thiệt hại cho dân, theo quy định tại Khoản 2, Điều 206 Luật Đất đai năm 2013. Đề nghị Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thường trực Ban Phòng, chống tham nhũng Trung ương, Thanh tra Chính phủ làm rõ, xử lí nghiêm minh theo pháp luật.
Trần Mỹ
