Theo PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, dịch tễ bệnh lao trên toàn quốc hiện là 289/100.000 dân, trong đó số bệnh nhân nam mắc lao cao hơn nữ tới 4,2 lần. Với số người mắc cao, hiện Việt Nam đang nằm trong top 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất thế giới, đứng thứ 16 về số người mắc lao, đứng thứ 15 về gánh nặng lao kháng đa thuốc. Đặc biệt, với tỉ lệ bệnh nhân mắc lao kháng thuốc tới gần 40%, người bệnh phải chịu gánh nặng chi phí rất nặng nề do điều trị dài ngày. Nếu điều trị lao thường có thể chỉ tốn khoảng dưới 10 triệu đồng nhưng với lao đa kháng thuốc có thể mất tới 70-80 triệu đồng.
Trước thực trạng đó, Việt Nam đang nỗ lực trong công tác phòng, chống lao, hướng tới khống chế căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm này. PGS.TS Nguyễn Viết Nhung cho biết: Trong 10 năm qua, kết quả 2 lần nghiên cứu điều tra toàn quốc cho thấy, số người mắc bệnh lao ở Việt Nam đã giảm trung bình 3,8%/năm. Hằng năm, cả nước phát hiện và đưa vào điều trị hơn 100.000 người mắc lao.
Việt Nam đã làm chủ được các kĩ thuật phát hiện, chẩn đoán, điều trị với kết quả cao, đã xây dựng được một hệ thống mạng lưới điều trị từ Trung ương đến địa phương. Hiện trên cả nước đã có 48/63 tỉnh, thành thành lập bệnh viện phổi, bệnh viện lao. Chương trình Chống lao quốc gia vẫn duy trì mục tiêu triển khai công tác chống lao tại 100% số quận, huyện và 100% số xã, phường, giúp tỉ lệ dân số được chương trình chống lao tiếp cận đạt 100%.
 |
| Khám, điều trị cho người bệnh lao. Ảnh TTXVN |
Tại Việt Nam, sau điều trị, tỉ lệ khỏi bệnh được duy trì khá cao trên 92% cho người mới mắc lần đầu, 75% cho người mắc lao đa kháng thuốc nói chung và 80% cho người mắc lao đa kháng thuốc đơn thuần với phác đồ ngắn hạn. Ngay cả với lao siêu kháng thuốc cũng đã có phác đồ, có thuốc mới và dần bao phủ mở rộng trên phạm vi toàn quốc để khống chế tỉ lệ lây truyền lao kháng thuốc tiên phát trong cộng đồng. Việc phát hiện sớm, quản lí ca bệnh tại cộng đồng là rất quan trọng để khống chế sự lây lan, gia tăng của bệnh.
Hiện nay vẫn còn tới 20% bệnh nhân mắc lao chưa được phát hiện, đây sẽ là nguồn lây nhiễm nguy hiểm cho cộng đồng. Trong khi đó, hiểu biết của một bộ phận người dân về bệnh lao và cách phòng chống vẫn còn hạn chế, xã hội còn kì thị bệnh nhân lao dẫn đến tình trạng giấu bệnh. Trong khi đó, đa số bệnh nhân lao đều là người nghèo, điều kiện kinh tế khó khăn, ít được tiếp cận các phương tiện truyền thông nên chưa có ý thức phòng chống, hạn chế lây lan bệnh ra cộng đồng…
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, để hướng tới kiểm soát các ca bệnh lao trong cộng đồng, đầu tiên cần thiết phải xây dựng Chiến lược và Chương trình Hành động Quốc gia chấm dứt bệnh lao đến năm 2030, có một tổ chức phù hợp cho 15 tỉnh chưa có bệnh viện và trung tâm kiểm soát bệnh… để hỗ trợ tầm soát, điều trị cho người bệnh lao. Bên cạnh đó, cần huy động người dân hưởng ứng, chủ động tiếp cận các dịch vụ để phát hiện sớm bệnh lao; đồng thời không kì thị, mặc cảm khi mắc bệnh; huy động các nguồn bảo trợ xã hội tham gia ủng hộ, hỗ trợ người bệnh điều trị.
Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cho rằng: “Cần có hành động mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn để tiến tới chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam vào năm 2030”. Chúng ta cần tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền vận động trong xã hội để mọi người nhận thấy rằng bệnh lao đã cướp đi sinh mạng của rất nhiều người. Bệnh lao tuy lây nhiễm như không đáng sợ và với tiến bộ của y học ngày nay, bệnh lao không còn là bệnh nan y.
Hà Lê
