Đến xứ nẫu nhớ ghé Mằng Lăng
Văn hóa - Thể thao 20/12/2018 09:56
Nằm trên địa phận xã An Thạch, huyện Tuy An, Mằng Lăng là một trong những nhà thờ cổ nhất Việt Nam. Được xây dựng trong một khuôn viên rộng hơn 5.000 m2 có nhiều cây xanh, nhà thờ Mằng Lăng kiến trúc theo kiểu Gothic. Mặt tiền của nhà thờ gây ấn tượng với vẻ bề thế, hai bên là hai lầu chuông, chính giữa là thập tự giá. Các họa tiết kiến trúc được thể hiện tinh tế. Bao bọc mặt tiền và hành lang là những khung hình mái vòm in dấu thời gian. Không gian bên trong thánh đường khá giống các nhà thờ Gothic khác ở Việt Nam với hai hàng cột tạo thành các ô vòm liên hoàn. Riêng phần trần thánh đường không còn kiểu mái vòm Gothic cao vút mà là trần gỗ phẳng bởi do phần trần nguyên bản bị sập trong trận bão năm 1924 và được làm lại sau đó. So với nhiều nhà thờ cổ nổi tiếng khác ở nước ta, nhà thờ Mằng Lăng không lớn và thiết kế bên trong cũng đơn giản hơn. Tuy vậy, sự cầu kì trong trang trí mĩ thuật của nhà thờ Mằng Lăng lại ít có nhà thờ nào sánh bằng.
Nhà thờ Mằng Lăng |
Tại đây còn lưu giữ nhiều cuốn sách chữ quốc ngữ đầu tiên của nước ta. Đó là cuốn giáo lí “Phép giảng tám ngày” của giáo sĩ Akexan de Rhodes mà người địa phương vẫn hay gọi là cha Đắc Lộ. Cuốn giáo lí này đặc biệt hấp dẫn du khách không kể người trong hay ngoại đạo bởi nó mang giá trị của cuốn sách in chữ quốc ngữ đầu tiên của Việt Nam, in song ngữ La tinh và quốc ngữ vào năm 1651 tại Ý. Nơi hang động trong lòng quả đồi nhân tạo cũng lưu giữ nhiều hình ảnh về nhà thờ Mằng Lăng từ những năm 90 thế kỉ trước tới nay và những hiện vật giá trị trường tồn với giáo xứ.
Bên trong nhà thờ |
Lấy tên từ một loài cây được trồng rất nhiều ở vùng này cách đây hàng thế kỉ, Mằng Lăng vì thế mang cái tên dân dã, dễ thương của xứ nẫu. Thật tiếc, khi dấu tích của loài cây này chỉ còn tồn tại trong chính cái tên gọi của nhà thờ mà thôi.
Đặt chân đến nhà thờ Mằng Lăng, tôi không chỉ được chiêm ngưỡng một trong những công trình đặc trưng của kiến trúc Gothic - lối kiến trúc bắt đầu từ cách đây khoảng hơn 1.200 năm trước công nguyên. Tôi còn được chuyện trò với cha Phát, vị linh mục tôn kính đang cai quản Giáo xứ. Cha Phát vui vẻ cho biết, nhà thờ Mằng Lăng còn có tên khác là Cổ Xuân. Theo tay cha Phát, tôi nhìn về phía trong khuôn viên nhà thờ nơi đặt Cô nhi viện. Thoáng nghe tiếng trẻ khóc, tiếng dỗ trẻ của các tu sĩ, tiếng ầu ơ… tôi thầm mong các cháu mồ côi dưới bàn tay chăm sóc của những người Công giáo ở nhà thờ Mằng Lăng sẽ lớn lên trong bình an, hạnh phúc.
Ngắm mãi nhà thờ Mằng Lăng và cảm nhận một điều: Vẻ cổ xưa mà gam màu xanh xám là chủ đạo in lên trời xanh thành một bức tranh lấp lánh. Tuy xưa cũ, nhưng nhà thờ không bị giảm vẻ đẹp của một nơi hành lễ tôn nghiêm. Mặc dù đã qua hơn 120 năm nhưng nhà thờ Mằng Lăng vẫn đứng vững sau bao sóng gió của lịch sử và thời gian; vẫn lôi cuốn, hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Có lẽ vì thế mà nhà thờ Mằng Lăng là địa chỉ khó bỏ qua với du khách khi dừng chân ở tỉnh Phú Yên - xứ nẫu, xứ sở của hoa vàng trên cỏ xanh.
Bài và ảnh Nguyễn Đình Phượng