14:00 | 18/02/2021 In bài biết
Trong kì trước chúng đã cùng tìm hiểu về công năng của tạng Phế và phủ Đại trường với sức khỏe con người và mối quan hệ giữa tạng Phế và Phủ Đại trường. Trong kì này cùng tìm hiểu sự giống và khác nhau giữa tạng Phế, phủ Đại trường trong Y học cổ truyền và Phổi, Đại tràng trong Y học hiện đại…
4. So sánh tạng Phế trong Y học cổ truyền và Phổi trong Y học hiện đại
Chức năng của tạng Phế trong Y học cổ truyền bao gồm:
Phế chủ khí, chủ hô hấp
Phế chủ tuyên phát và túc giáng
Phế chủ bì mao
Phế chủ thông điều thủy đạo
Phế khai khiếu ra mũi, thông với họng, chủ về tiếng nói
Chức năng chính của Phổi trong Y học hiện đại là làm nhiệm vụ trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường bên ngoài. Các mao mạch của phế nang trong phổi tạo thành một mạng lưới dày đặc để làm nhiệm vụ trao đổi khí. Nhờ sự chênh lệch áp suất nên oxy từ phế nang được chuyển vào trong máu, tại đó nó gắn vào hemoglobin của hồng cầu, theo hệ thống tuần hoàn đi nuôi cơ thể. Còn khí CO2 từ máu đào thải ra phế nang, sau đó theo phế quản đi ra ngoài khi chúng ta thở ra.
Phổi tạo ra chất nhầy để bẫy vi trùng và các hạt bụi. Chất nhờn sau đó được loại ra ngoài nhờ các sợi lông nhỏ lót đường thở gọi là nhung mao. Bình thường bạn nuốt chất nhầy này mà không nhận thấy điều đó. Khi bạn bị bệnh về đường hô hấp, phổi có thể tạo ra quá nhiều chất nhầy, khi đó được gọi là đờm.
Các phế nang của phổi cũng chứa các tế bào miễn dịch được gọi là đại thực bào. Những tế bào này sẽ nuốt vi trùng và chất kích thích trước khi chúng có thể gây nhiễm trùng cho phổi của bạn.
Như vậy chúng ta có thể thấy giữa tạng Phế trong Y học cổ truyền và Phổi trong Y học hiện đại có mối tương quan trong chức năng chính của chúng đó là đều làm nhiệm vụ trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường. Thanh khí trong Y học cổ truyền chính là khí có chứa O2, còn trọc khí trong Y học cổ truyền chính là khí có chứa CO2.
Trong Y học hiện đại, giải thích thêm về cách Phổi tự bảo vệ nó bằng cách tạo ra chất nhầy và có đại thực bào để loại bỏ sự xâm nhập của các loại vi trùng, hạt bụi và các chất kích thích.
Tuy nhiên, tạng Phế trong Y học cổ truyền ngoài chức năng chính đó là chủ khí, chủ hô hấp thì nó còn có nhiều chức năng quan trọng khác.
Phế chủ tuyên phát và túc giáng. Phế không chỉ loại bỏ trọc khí, cung cấp thanh khí cho cơ thể, mà nó còn thúc đẩy khí huyết, tân dịch phân bố ra toàn bộ cơ thể, từ trong ra ngoài. Nhờ sự tuyên phát của Phế mà các chất dinh dưỡng được đưa đến cho bì mao và vệ khí được đưa ra bên ngoài để bảo vệ cơ thể, chống lại sự xâm nhập của ngoại tà.
Phế còn có chức năng thông điều thủy đạo, tham gia vào sự điều tiết nước trong cơ thể. Giúp nước trong cơ thể được bài tiết ra ngoài qua đường mồ hôi, hơi thở, nhị tiện, trong đó chủ yếu bằng đường nước tiểu.
5. So sánh phủ Đại trường trong Y học cổ truyền và Đại tràng trong Y học hiện đại
Công năng chính của phủ Đại trường trong Y học cổ truyền đó là truyền tống chất cặn bã, bài tiết phân ra ngoài.
Đại tràng trong Y học hiện đại còn được gọi với tên khác là ruột già, nó là phần cuối của hệ thống tiêu hóa. Đại tràng có chức năng chính đó là nhận phần thức ăn đã được tiêu hóa và hấp thụ một phần nước, các chất điện giải từ thức ăn. Trong đại tràng còn chứa các vi khuẩn phân hủy bã thức ăn tạo thành phân. Phân sẽ ở trong đại tràng cho đến khi đủ số lượng sẽ được tống ra ngoài qua sự co bóp của đại tràng.
Niêm mạc đại tràng có các tế bào tiết nhầy, bài tiết chất nhầy. Chất nhầy này được bài tiết ra khi thức ăn chạm vào các tế bào hoặc chúng bị kích thích bởi phản xạ của ruột. Chất nhầy có vai trò bảo vệ thành ruột già khỏi bị trầy xước, bảo vệ khỏi tác hại của vi khuẩn trong phân và làm cho phân kết dính với nhau. Đồng thời, đây cũng là nơi bài tiết những chất tồn dư, các loại thuốc sau khi uống.
Không chỉ có chức năng bài tiết, Đại tràng cũng có chức năng hấp thu, chức năng này xảy ra ở nửa đầu của ruột già. Tại đây, sẽ diễn ra sự tái hấp thu nước và một số chất khoáng. Nước được hấp thu cũng làm cô đặc và tạo khuôn cho phân trước khi thải ra ngoài.
Như vậy có thể thấy rằng, phủ Đại trường trong Y học cổ truyền và Đại tràng trong Y học hiện đại cùng có vai trò đào thải phân ra ngoài cơ thể. Nhưng nhờ sự tiến bộ của khoa học, Y học hiện đại đã thấy Đại tràng ngoài việc bài tiết phân, nó còn có chức năng hấp thu nước và một số chất khác trong bã thức ăn, trước khi tạo thành phân để đưa ra ngoài.
BS Đỗ Nam Khánh & BS YHCT Nguyễn Mạnh Linh
TẠP CHÍ NGÀY MỚI ONLINE
Hội Người cao tuổi Việt Nam
Tổng biên tập: Lê Quang
Giấy phép hoạt động báo chí số 47/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 5/2/2020.
Liên hệ: Tòa soạn
Đường dẫn bài viết: https://ngaymoionline.com.vn/con-nguoi-duoi-cach-nhin-cua-y-hoc-co-truyen-ki-19-22076.html