11:00 | 14/01/2021 In bài biết
Trong kì trước chúng ta đã cùng tìm hiểu về công năng của các tạng Tì và phủ Vị trong y học cổ truyền. Trong kì này chúng ta sẽ cùng so sánh sự giống và khác nhau giữa tạng Tì trong y học cổ truyền và tuyến Tụy trong y học hiện đại…
4. So sánh tạng Tì trong y học cổ truyền và tuyến Tụy trong y học hiện đại
Công năng của tạng Tì trong y học cổ truyền bao gồm:
Tì chủ vận hóa đồ ăn và thủy thấp
Tì thống huyết
Tì vị coi về trung khí
Tì chủ cơ nhục và tứ chi
Tì khai khiếu ra miệng
Tì vinh nhuận ra ở môi
Chức năng của tuyến Tụy trong y học hiện đại có hai chức năng chính đó là:
Chức năng ngoại tiết: Tạo ra dịch tụy có chứa các enzym để phân hủy thức ăn. Dịch tủy đổ vào phần trên của ruột non, còn được gọi là tá tràng. Có rất nhiều enzym khác nhau trong dịch tụy, một số enzym chính trong đó là:
Lipase: Enzyme này hoạt động cùng với dịch mật mà gan tạo ra để phân hủy chất béo trong đồ ăn. Nếu bạn không có đủ lipase, cơ thể bạn sẽ khó hấp thụ chất béo và các vitamin hòa tan trong chất béo quan trọng (A, D, E, K).
Protease: Enzyme phá vỡ protein trong chế độ ăn uống của bạn.
Amylase: Enzyme giúp phân hủy tinh bột thành đường, mà cơ thể bạn có thể sử dụng để làm năng lượng.
Chức năng nội tiết: Là sản xuất ra các hormone đưa vào trong máu, bao gồm:
Insulin: Là hormone giúp cơ thể bạn sử dụng đường để tạo năng lượng. Sau bữa ăn, lượng glucose máu (đường máu) tăng cao sẽ kích thích tiết insulin, dẫn đến tăng vận chuyển glucose vào tế bào. Nếu cơ không hoạt động, glucose được chuyển sang dạng dự trữ là glycogen. Nếu không có đủ insulin, lượng đường trong máu của bạn sẽ tăng và bạn sẽ phát triển bệnh tiểu đường.
Glucagon: Nếu lượng đường trong máu quá thấp, glucagon sẽ giúp nâng cao bằng cách gửi thông điệp đến gan để giải phóng lượng đường dự trữ.
Gastrin và amylin: Gastrin chủ yếu được tạo ra trong tế bào G trong dạ dày, nhưng một số cũng được tạo ra trong tuyến tụy. Nó kích thích dạ dày tạo ra axit dịch vị. Amylin được tạo ra trong tế bào beta và giúp kiểm soát sự thèm ăn và làm rỗng dạ dày.
Như vậy, chức năng chính của tuyến Tụy trong y học hiện đại đó là tạo ra dịch tụy tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn. Và sản xuất ra các hormone đưa vào trong máu để kiểm soát lượng đường trong máu.
Điểm giống nhau giữa chức năng của tạng Tì trong y học cổ truyền và tuyến Tụy trong y học hiện đại đó là:
Cùng giống nhau về chức năng “vận hóa đồ ăn” - tiêu hóa đồ ăn.
Tuyến Tụy tiết ra các hormone điều hòa lượng đường máu trong cơ thể, mà đường là một thành phần chính cung cấp năng lượng cho các tế bào của cơ thể hoạt động, đặc biệt là hoạt động của các cơ. Vai trò này giống như chức năng “chủ cơ nhục và tứ chi” của tạng Tì trong Y học cổ truyền. Bởi nếu các cơ không được cung cấp năng lượng để hoạt động, bạn sẽ cảm thấy yếu mệt, không có sức để vận động.
Sự khác nhau giữa chức năng tạng Tì trong y học cổ truyền và tuyến Tụy trong y học hiện đại đó là tạng Tì có một số chức năng mà tuyến Tụy không có như là:
Tì thống huyết
Tì vị coi về trung khí
Tì khai khiếu ra miêng
Tì vinh nhuận ra ở môi
Còn về chức năng chủ cơ nhục và tứ chi của tạng Tì: Trong y học cổ truyền, không chỉ nói đến vai trò làm chủ cơ nhục ở tứ chi (chân tay) của tạng Tì, mà cơ nhục ở đây còn cả ở các cơ quan bộ phận khác như sinh dục, dạ dày, trực tràng. Khi Tì khí hư không làm chủ cơ nhục sẽ sinh ra các chứng như sa trực tràng, sa sinh dục,...
Như vậy có thể thấy các chức năng của tuyến Tụy trong y học hiện đại là một phần trong chức năng của tạng Tì trong y học cổ truyền. Cũng có thể nói y học hiện đại đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về chức năng “vận hóa đồ ăn”, “chủ cơ nhục và tứ chi” của tạng Tì.
BS Đỗ Nam Khánh & BS YHCT Nguyễn Mạnh Linh
TẠP CHÍ NGÀY MỚI ONLINE
Hội Người cao tuổi Việt Nam
Tổng biên tập: Lê Quang
Giấy phép hoạt động báo chí số 47/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 5/2/2020.
Liên hệ: Tòa soạn
Đường dẫn bài viết: https://ngaymoionline.com.vn/con-nguoi-duoi-cach-nhin-cua-y-hoc-co-truyen-ki-15-21272.html